Hoewel sommige van mijn achterneven en oudooms nog steeds geloven dat mijn lifestyle in Uganda grenst aan een bestaan in een voedselloos vluchtelingenkamp in een Sahara-achtige setting, hebben de meeste familie en vrienden ondertussen wel door dat mijn Oost-Afrikaanse leventje op veel manieren veel rijker is geworden. En dan bedoel ik niet per se financieel; met mijn schamele journalistenloontje behoor ik zeker niet tot de elite van Kampala. Om aan te geven wat ik bedoel, hier een lekker kort-door-de-bocht lijstje met zeven totaal willekeurige zaken die het leven in Uganda rijker maken.
1. Spontane danssessies
Het leven als een (tropische) musical. A la Mary Poppins onder de Afrikaanse zon. Stel je voor; een tropische regenbui. Je loopt balend over straat. Alles nat! De boda boda’s (brommor taxi’s) rijden niet, want het regent. Dan zie je aan de overkant twee kleine meisjes in school uniform die schuilen onder een grote mangoboom. Uit een raam stuwt een lome beat. Ze wiegen langzaam heen en weer en zwaaien verlegen als ze je zien. Je zwaait terug en deelt een lach. Met je handen ga je een beetje heen en weer op de muziek. Hun moeder hangt uit het raam en wiegt mee. Voor je het weet sta je met wildvreemden dansend in de regen. Alles kan.
2. Voel je fijn in eigen lijf
Ze lopen hier trots wiegend over straat, de big momma’s. En hun big daughters. En, jawel, hun big aunties doen ook mee. Hier ben je nog steeds sexy als je 45 bent. En de mannen fluiten ze na en kijken vol bewondering hoe de ronde konten zwoel en loom voorbij paraderen, trots naar achter en gestoken in strak schurende stof. Natuurlijk, vol, rond en sexy please. Dit moet natuurlijk niet leiden tot een structurele vreetbui. Maar minder moeilijk doen over calorien en kunnen genieten van lekker eten dragen bij aan een hogere levensstandaard, denk ik. En omdat het hier altijd lekker warm weer is ben je veel buiten, waardoor je meer beweegt, en dus minder naar dichtslibben neigt.
3. Lekker Afdingen
Wat zou er gebeuren als ik de Albert Heijn in loop en twee uur lang met de caissière ga lopen bakkeleien over de prijs van twee koffiekopjes en een pak perensap? Op dezelfde tour, zou het gewaardeerd worden als ik een restaurant binnen huppel en tegen de bediende zeg ‘Ja hai, hoe was je dag? Hey ik zie dat je ossehaas 48 euro kost, maar omdat het hier een beetje vreemd ruikt, ben ik bereid er 22 euro voor te betalen. Wat zeg je daarvan? Niet? En als ik volgende keer al mijn vrienden meeneem? Ok dan, 30 euro is ok, maar dan wil ik wel het eerste drankje gratis, right?’ Afdingen is geen competitie, het is een uitwisseling waarin je met humor en overtuigingskracht, en vaak ook een goede portie bluf, tot een deal komt die voor beide partijen goed genoeg is. Zie het als een spel. Afdingen is leuk.
4. De ander ben je zelf
‘Hey muzungu how are you?’ ‘Bambi sorry for the rain’, ‘Banange you look smart!’. Op elk moment is er wel iemand die een gesprekje met je begint. En echt niet alleen omdat je de buitenlander bent. Afrikanen zijn uber-sociaal. Niks geïndividualiseerde samenleving. Hier kan je op elke moment van de dag met een willekeurige vreemdeling een bont gekleurd gesprek beginnen over wat dan ook. En eindig je waarschijnlijk bij diegene thuis met de ganse familie aan het avondmaal.
5. Alles is in
Maak je geen zorgen over de nieuwe zomermode. Hier is het niet nodig elk etmaal je garderobe in te ruilen omdat die niet correspondeert met wat de modebladen dicteren. En of paars nou wel of niet vloekt met geel; zolang je er redelijk verzorgd uitziet is het allemaal prima. Hier geen man in wortelbroek of weggeschoren wenkbrauw; een shirt en broek zijn voldoende. Een pak van mijn hart.
6. Contemplatieve sluimerstand: AAN
Een nieuwe omgeving werkt enerverend voor het brein. Waar je in Nederland in kranten leest over armoede, dictaturen, rijkdom etc, spelen al die prangende zaken zich hier onder je neus af. Heftig. Je staat er bij en kijkt ernaar. Met goud behangen corrupte machthebbers rijden in enorme limousines langs godvergeten krottenwijken. Eén Chinees op een heuvel houdt honderd zwoegende Afrikaanse mijnbouwers in de gaten. Maar ook; een nieuwe generatie Afrikanen die qua technologische gadgets de meeste Europeanen ver vooruit zijn. Supermalls en salsalessen. Afrika is rauw, in your face en happening. Je daartussen bewegen dwingt tot reflecties over het menselijk bestaan.
7. No sweat
Mensen hebben hier over het algemeen geen tijd om over kleine wissewasjes te kibbelen. Ugandesen zijn gewend aan harde omstandigheden, en hebben daardoor een tolerantiegrens die skyhigh is. Of je het schuurtje nu 2 of 4 centimeter naast buurman’s boom plant, het zal men een spreekwoordelijke worst wezen. Openingstijden bepalen mensen lekker zelf. Heb je een housewarming party? Dan ga je gewoon de hele nacht door, als je daar behoefte aan hebt. Je zal de buurman over niks horen klagen. Behalve dan dat hij ook op je feestje wil komen.
