Afgelopen week sleepten jonge Surinaamse zwemmers maar liefst 17 gouden, 12 zilveren en 14 bronzen medailles binnen tijdens een Caribisch zwemtoernooi op Aruba. De Surinamers domineerden vanaf dag 1 het Caribisch toernooi. Voor mij en vele andere Surinamers, is zo’n uitslag een enorme morele boost. Eindelijk weer iets om als Surinamer echt trots op te zijn. Zulke gebeurtenissen werken unificerend in een land waar de sociale, politiek en economische spanningen de laatste erg hoog oplopen.
Foto: Ingrid Moesan
Tranga Sranan poku’s
Muziek is natuurlijk altijd een manier om te ontspannen en geeft vaak genoeg ook de inspiratie om uit te kijken en te werken naar een mooiere toekomst. En trots op muziek van Surinaamse bodem kan je zeker zijn. In mei was ik nog naar het concert van veelbelovend reggea talent Jahsenye die met zijn teksten en muziek treffend zowel liefdesperikelen als maatschappelijke situaties naar het publiek weet te brengen.
Maar de muziekstromingen die de hitparades hier domineren zijn kaseko en hiphop en allerlei afgeleiden daarvan.Vooral jong Suriname kijkt popelend uit naar de nieuwste kaboela muziek – een snellere, ‘woelige’ variant van kaseko – van artiesten als Lodilikie, Badderman, Booster, Tranga Rugie, Kater, Business Blai. Ook Damaru en zijn band The Love Messengers horen in dit rijtje thuis. Behalve Tuintje in mijn hart, Mi Rowsu heeft Damaru als een van Suriname’s meest succesvolle muziek artiesten van het moment, veel meer in zijn mars. Damaru’s eerste songs waren kaboela nummers die minder bekendheid genieten dan zijn Nederlandstalige nummers. Het is in deze scene waar Damaru zijn muziektalent heeft ontwikkeld en waar hij naar mijn mening ook het best in is. Toen ik van de week Damaru’s nieuwste album hoorde, werd ik vooral erg blij van zijn kaboela nummers die wat mij betreft staan voor: originele Surinaamse kwalitietsmuziek.
Formaties als The Mighty Youth scoren met hun meer op hiphop en R&B georiënteerde muziek hoge ogen in ook Nederland. Artiesten als Jo-Ann, Silent, Enver, Colonel, King Koyeba en muziekproducers als Baseline Studio en Okasi Entertainment blijven hit na hit scoren en terecht. Muziek van Surinaamse bodem meet zich makkelijk met die uit het buitenland. Sterker nog, de gebruikte ritmes en beats en ja ook, teksten, zijn een welkome aanvulling op het internationaal aanbod.
Geen naleving muziekauteursrechten
Jammer daarom dat het issue naleving muziekauteursrechten nog altijd niet is opgelost, in de zin dat al de cd’s van de artiesten die ik heb genoemd, meest illegaal gekopieerd,, gedistribueerd en verkocht worden. Ook geen goed nieuws is dat muziekauteursrechtenorganisatie Sasur wel ‘haar zin’ via de rechter lijkt te hebben gekregen, het president Bouterse vooralsnog niet is gelukt om succesvol te interveniëren en dat heel wat muzikanten, evenementen organisators en de leden van de Vereniging van Radio en Televisie makers beslist niet tevreden zijn. Het laatste woord over de muziekauteursrechtenkwestie is nog niet gezegd.
Onderzoek moord rovers
Waar ook nog niet het laatste woord over is gezegd, is de moord op de 4 verdachte rovers. Nadat procureur-generaal Subhas Punwasi na protesten van nabestaanden een diepgaand onderzoek gelastte, werd kort daarop plotseling € 4.500 gevonden in de omgeving waar de rovers zouden zijn beroofd. Er zou al een voorlopig rapport van dit diepgaand klaarliggen, maar de resultaten hiervan zijn vooralsnog niet bekendgemaakt. Maar goed ook. Als je binnen 2 weken al een voorlopig rapport van je diepgaand onderzoek heb kunnen maken, zou ik zeggen: zoek nog een beetje verder.
Geen visum Nederland 8 december verdachten
Waar Suriname ook nog lang niet over uitgesproken raakt, is de amnestiewet en haar gevolgen. Vorige week maakte Nederland bekend dat ze alle verdachten in het 8 december strafproces een visum om af te reizen naar Nederland zal weigeren en hen heeft aangemeld bij het Schengen persoon informatie systeem. Nederland zal een lobby voeren binnen de Europese Unie dat ook andere lidstaten de 8 decemberverdachten een visum weigeren. Daags daarna dringt Nederland er bij de Europese Unie op aan dat Harvey Naarendorp, ambassadeur van Suriname in Parijs, tevens verdachte in het 8 decemberproces, uit zijn ambt wordt ontheven. Buitenlandse Zaken minister Winston Lackin reageert laconiek, maar ook opvallend hoopvol. Hij verklaart dat Suriname zich niets aantrekt van de (voorgenomen) maatregelen en zei in 1 zucht letterlijk in een radio interview “het proces gaat door”. Een slip of the tongue minister Lackin?
Onafhankelijkheid cultuur in gevaar?
Op cultureel gebied, wat het Fort Zeelandia betreft, hangt de huidige bewoners het zwaard van Damocles boven het hoofd. De Nola Hatterman Art Academy, de beeldend kunstenaarsopleiding van Suriname, Stichting Gebouwd Erfgoed dat ervoor zorgt dat tientallen panden in Suriname op de UNESCO cultureel erfgoedlijst kwam, het Surinaams museum en Cultuurstudies, de onderzoeks- en documentatie afdeling van het directoraat Cultuur, moeten op termijn verhuizen. Wie of wat precies hun plek zal innemen is vooralsnog officieel niet bekendgemaakt, maar wel dat de instituten ‘onder de boezem van de president’ zullen worden gebracht. Er is al flink getornd aan de onafhankelijkheid van de pers in Suriname. Moet nu ook de kunst- en cultuursector eraan geloven?
Met dit soort nieuws dat dag in, dag uit, om je heen waart, is het goed om in de kunsten te duiken. En dat hoeft echt geen ontsnapping te zijn. Zoals de generale repetitie van drie jeugdvoorstelllingen van het jubilerende jeugdtheater On Stage die ik afgelopen donderdag bewoonde. On Stage (artistiek) directeur Helen Kamperveen maakte samen met haar docenten en studenten een aantal theatervoorstellingen rond het thema macht.
Jongerentheater over macht
De werking van macht en machtsmisbruik op alle niveaus, tussen twee personen, binnen groepen, binnen een samenleving, is op een ludieke en tegelijkertijd treffende manier in de verschillende verhalen verwerkt. Zo het stuk De club van lelijke kinderen, een toneelbewerking van het boek en musical van de Nederlandse schrijver Koos Meinderts.
Generaal Isrie (Surinaams voor ijzer) die de macht in handen krijgt omdat de koningin moe is van haar rol en taken als koningin en liever een teruggetrokken leven leidt, besluit alle lelijke kinderen in een kamp te plaatsen. Het verhaal vertelt op voortreffelijke wijze over macht, discriminatie en fascisme. Ook voor de kleintjes die deze begrippen niet kennen en dus niet herkennen, is er veel leerrijks en leuks te beleven aan alle toneelstukken over macht die in het kader van het 5 jarig bestaan van On Stage deze dagen in Paramaribo te zien zijn.
Alle rollen worden door de nog redelijk onervaren acteurs op gedurfde en vaak genoeg indringende wijze gespeeld, met altijd dat vleugje humor. Want gelachen en de liefde beleefd – zowel de romantische, die tussen familieleden en tussen vrienden -, wordt er zeker in On Stage’s bewerking van ‘De club van lelijke kinderen’.
Goudkoorts en milieu
De expositie Goudkoorts van beeldend kunstenaar Rinaldo Klas zal vanaf deze week in Paramaribo te zien zijn. Klas, overigens directeur van het Nola Hatterman Art Academy, bezocht verschillende goudvelden in Suriname. In zijn werk staat vaak de natuur centraal. Alhoewel Klas de voordelen erkent van de goudindustrie voor de Surinaamse economie, wil hij vooral aandacht voor de nadelen. De vernietiging van het milieu door de kap van bomen, het mijnen en de wijze van mijnen. Vooral de porknockers, de kleine gouddelvers, maken gebruik van kwik dat mens en milieu vernietigt. De boodschap van Klas komt tot uiting in de kleurrijke schilderijen.
Kunstenaar Roberto Tjon A Meeuw heeft met zijn expo Arki dat Luister betekent in het Surinaams, ook een boodschap aan het publiek. Tjon A Meeuw werkt met restmateriaal uit de stad en natuur. Hij wil zijn publiek wijzen op de afbraak en vernietiging van het milieu door de mens, maar vooral ook hoe op een creatieve manier ons afval en restmateriaal kan worden hergebruikt. Om deze boodschap duidelijk te maken gebruikt Tjon A Meeuw zelfs voorwerpen uit de lang vervlogen geschiedenis. Zo maakte hij van een oude suikerrietpers een lamp die in de modernste interieurs niet zou misstaan.
Het machtsvraagstuk is de kern van alle issues die ik eerder noemde. Machtsmisbruik als gevolg van machtsongelijkheid speelt een rol bij de amnestiekwestie, de moord op de 4 verdachte rovers en de kwestie Fort Zeelandia. en zeker ook als het gaat om vernietiging van het milieu. Blij ben ik dat temidden van steeds evidentere en steeds wijdverbreide machtsmisbruik in Suriname, er nog altijd de sport, kunst en cultuur bestaat dat hoop geeft voor de toekomst.
