“Afrika is een opkomende markt voor ons, er is zo veel talent”, vertelde Baybars Altuntas, de president van het European Business Angel Network (EBAN) – een organisatie voor privé-investeerders in startups – vorige week op een conferentie in Nederland. Een hoopvolle boodschap voor al de jonge Afrikaanse techtalenten die dagelijks samenkomen in techhubs in Afrikaanse steden als Nairobi, Lagos en Accra om hun apps te testen en te netwerken.
Silicon Valley
Maar ondanks het optimisme is er behalve het mobiele betaalsysteem Mpesa nog geen Afrikaanse versie van het succesvolle WeTransfer of Facebook. En omdat er nog niet zo’n Afrikaanse voorbeeld is, is het in de praktijk voor tech start-ups heel moeilijk om een investeerder te vinden die hen een flinke som geld geeft. En waar Europese investeerders klaarblijkelijk interesse in Afrika hebben, zijn de rijke geldschieters in techregio Silicon Valley in San Francisco nog lang niet zover.
Amber Fowler
Niet cool
“In Silicon Valley is er na de economische crisis meer geld dan ooit tevoren, maar er is weinig animo om dat uit te geven aan tech in Afrika. Investeerders vinden het te risicovol en niet cool”, vertelt Amber Fowler van het Amerikaanse investeringsfonds EchoVC dat in Afrika investeert. “Ze zijn veel te gehecht aan hun comfortabele leventje in Silicon Valley in San Francisco met lekker weer en goede salarissen. Waarom zouden ze moeite doen om uren vliegen verderop in de hitte zaken te doen?”
Waarom zouden ze moeite doen om uren vliegen verderop in de hitte zaken te doen?
Daarbij schrikt 'tech' investeerders af. “Investeerders kijken naar tech en denken: dat is waar de BBC een item over maakt omdat het zo sexy klinkt. Denk aan een USB-stick voor afgelegen gebieden. Maar banen levert het niet op”, vertelt Nikolai Barnwell van accelerator 88mph in Nairobi – een organisatie die met speciale programma’s tech start-ups op weg helpt.
“Er is veel vermogen voor infrastructuur, gezondheidszorg en landbouw, niet voor ICT”, vult Fowler aan. “En weinig durven hun geld te zetten op een combinatie van die twee, zoals mobiele gezondheidszorg.”
Ecosysteem
In totaal kan EchoVC de komende tien jaar 15 miljoen dollar aan durfkapitaal – venture capital – van onder meer privé-investeerders besteden. Het kostte Fowler en haar Nigeriaanse partner Eghosa Omoigui drie jaar om dat bij Amerikaanse geldschieters los te peuteren – voor Silicon Valley-begrippen een schijntje. “Voor start-ups in Silicon Valley heb je zo’n bedrag in drie tot vier maanden bij elkaar.”
Naast een oncomfortabel leven en het slechte imago van tech, hebben Afrikaanse ondernemers ook veel begeleiding nodig. Fowler: ”Omdat er nog weinig geld omgaat in de techsector, is er ook nog geen goed ecosysteem waar ondernemers van elkaar kunnen leren. De jongens kunnen vaak goed programmeren en ontwerpen, maar weten weinig van marketing en ondernemen. ”
Onder het bureau slapen
De Afrikaanse ondernemer Joe Okatch liep daar tegenaan. Okatch begon vlak na zijn studie met een website waar getalenteerde jongeren hun kennis konden verkopen, maar echt lekker liep dat niet. Hij veranderde van koers en ontwikkelde een online roostersysteem voor universiteiten. Met hangen en wurgen vond hij drie universiteiten die het product wilden testen. Maar kopen, dat niet deden ze niet omdat de app nog niet goed ontwikkeld was – door gebrek aan geld.
Niemand van ons wist hoe je gesprekken moest voeren met investeerders
Okatch: “Als start-up moet je alles zelf doen. Ik begon met een paar vrienden, maar dat waren allemaal techjongens. Niemand van ons wist hoe je gesprekken moest voeren met investeerders en jezelf en je product kon verkopen.” Okatch faalde. “Ik kon mijn huur op een gegeven moment niet meer betalen en heb een paar weken onder het bureautje van een vriend geslapen, zonder geld voor eten.”
Foto: ITU Pictures
Blauwe naaldhakken
Fowler woont sinds kort in Lagos en gaat investeren in, om te beginnen, vier bedrijfjes. “We hebben drie jaar lang met allerlei ondernemers gepraat voordat we besloten te beginnen met deze vier die allemaal iets met mobiel, media of e-commerce doen. Je moet op zoveel meer letten: wat is hun achtergrond, wat zijn de risico’s van het land waarin ze ondernemen, wat hebben ze nog te leren? Het kost tijd, heel veel tijd.”
Maar dat maakt het voor Fowler juist uitdagend. “Ik heb het gevoel dat ik echt pionier, met mijn werk iets kan betekenen voor de wereld. In Silicon Valley zijn er zo veel start-ups dat de meest idiote dingen worden verzonnen. Denk aan een app waarmee je snel kunt zien waar je blauwe naaldhakken in Manhattan kunt kopen. Het geeft toch geen goed gevoel als je daarin investeert?”
Stanford University in San Francisco trekt Afrikaanse talenten aan
Whizzkids
Hoewel Okatch is er niet in is geslaagd een investeerder binnen te hengelen, blijft de sector hem toch trekken. “Het is zoveel avontuurlijker dan een vaste baan.” En met Okatch meerdere: de hubs zitten nog steeds overvol. En Barnwell krijgt per programmaronde 400 aanmeldingen, van wie ongeveer tien het programma kunnen volgen.
Fowler: “Je ziet wel verandering, in kleine dingen. Bijvoorbeeld Stanford University in San Francisco, die Afrikaanse talenten aantrekt. Zij kunnen met een goed diploma op zak terug in eigen land een bedrijfje beginnen. Hopelijk overtuigen dat soort ontwikkelingen investeerders.”
“De ondernemers in Lagos zeiden: we zijn zo blij dat jullie hier zijn. Dat geeft aan dat we vooruit gaan, dat er interesse is. Ik vind het vooral ook ontzettend leuk. Afrikanen hebben wilskracht, zijn gedreven. Ik heb vijftien jaar in de Valley gewerkt en daar komen de afgestudeerde whizzkids binnenlopen bij investeerders, wapperen met hun diploma en denken dat ze recht hebben op je geld. Afrikanen zijn veel bescheidener en geloven nog dat alleen hard werken, je verder brengt.”
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door het Postcode Loterij Fonds van Free Press Unlimited.
