We verspillen zo’n beetje dertig procent van al ons eten. Overheid, burger en boer weten nu: dat kan zo niet langer. Op Feed the World lees je aankomende maand iedere week een interview met een Europese organisatie die voedselverspilling bevecht. Deze week spreken we met Selina Juul, oprichtster van de Deense organisatie Stop Spild Af Mad (Stop Wasting Food).
Vertel eerst eens iets meer over Stop Spild af Mad en de oprichting van de organisatie
“Ik ben in 1980 geboren in Moskou en heb dus de Koude Oorlog meegemaakt. In deze periode waren de schappen van supermarkten vaak leeg. Voedsel was als goud. Mijn eigen familie had gelukkig nooit een tekort aan eten, maar we gingen er wel heel respectvol mee om. Toen ik in 1993 naar Denemarken kwam, stond ik versteld van de hoeveelheid voedsel in de schappen. Op school gooide mijn Deense klasgenootjes hun lunch regelmatig weg. Als ik vroeg waarom ze dat deden en uitlegde dat in sommige landen voedsel heel kostbaar was, lachten ze mij gewoon uit.”
“In 2008 besloot ik om iets te gaan ondernemen tegen al die verspilling. Ik maakte een kleine Facebook groep aan met een schreeuw om actie. Twee weken later werden we opgepikt door de Deense media. Drie maanden later nam de winkelketen Rema 1000 contact met ons op. Zij wilden stoppen met kortingen op grote hoeveelheden voedsel om voedselverspilling tegen te gaan – allemaal dankzij die ene Facebook groep. Inmiddels heeft Stop Spild Af Mad duizenden volgers, worden we gesteund door verschillende politici uit Denemarken en Europa en werken we ook samen met de Europese Unie en de Verenigde Naties.”
Wat onderneemt de organisatie precies om mensen te bereiken?
“We organiseren educatieve campagnes op scholen en zetten de pers en media in om mensen te bereiken. Daarmee proberen we een discussie op gang te brengen, zodat het onderwerp meer gaat leven onder de bevolking. Op vier oktober organiseerden we bijvoorbeeld het United Against Food Waste event in Kopenhagen. Ruim zesduizend mensen kwamen op het evenement af om gezamenlijk een punt te maken tegen voedselverspilling en heerlijke maaltijden te eten van resten voedsel die anders weggegooid zouden worden.”
“Natuurlijk hebben we tijdens het evenement geen gram verspild. Restjes die nog over waren, gingen naar de daklozen in Kopenhagen. Organisch afval is omgezet tot biogas. Het United Against Food Waste event was een groot succes en er komt zeker een volgende editie in Denemarken en internationaal in 2014.”
“Het bijzondere aan United Against Food Waste was ook dat niet alleen consumenten, maar ook andere delen van de voedselverspillingsketen aanwezig waren. Bijvoorbeeld de Deense landbouw & Voeding Raad, Unilever Food Solutions en het restaurant Rub & Stub. Zij hebben de hele dag soepen, sappen en warme maaltijden uitgedeeld aan de aanwezigen.”
Dus Stop Spild Af Mad richt zich op de hele keten van voedselverspillers?
“Inderdaad. Wij zijn allemaal een deel van het probleem, maar daarom ook een deel van de oplossing. Dat geldt ook voor consumenten. Zolang we de voedingsindustrie de schuld blijven geven, nemen we de verantwoordelijkheid bij onszelf weg. Het is tijd om deze mentaliteit te veranderen en de hele keten aan te sporen tot actie. Want we zitten allemaal in hetzelfde schuitje.”
Wat heeft Stop Spild Af Mad tot nu toe allemaal bereikt?
“Door grote inspanningen van de organisatie is er afgelopen vijf jaar veel meer aandacht gekomen voor voedselverspilling in Denemarken. Eerder werd er amper over het onderwerp gesproken, tegenwoordig wordt voedselverspilling bijna wekelijks aangehaald in de media. Daarnaast zien we de invloed ook echt terug in cijfers. In een recent rapport van TNS is te zien dat één op de twee Denen de afgelopen jaren zijn voedselverspilling heeft verminderd.”
“Ook in de voedselindustrie zijn er ontwikkelingen gaande. De melkfabrikant Arla Foods Denmark heeft in hun 2020-strategie de strijd tegen voedselverspilling opgenomen. Het grootste ziekenhuis van Denemarken, het Rigshospitalet, bespaart nu ruim honderdduizend euro per jaar door het terugbrengen van hun voedselverspilling.”
Zou er een mondiale revolutie kunnen plaatsvinden wanneer westerse landen het voor elkaar krijgen hun voedselverspilling te verminderen?
“De wereldwijde scheve verhoudingen moeten worden gecorrigeerd. De gemiddelde Westenaar verspilt ongeveer 179 kg voedsel per jaar. In ontwikkelingslanden is dit maar 6-11 kg. Mensen denken vaak dat onze verspilling geen effect heeft op de ontwikkelingslanden. Maar volgens de Secretaris-generaal van het Deense Rode Kruis, Anders Ladekarl, heeft onze overconsumptie effect op de mondiale voedselprijzen. Hoe meer voedsel wij weggooien en hoe meer we kopen, hoe hoger de prijzen stijgen.”
“Stel je voor dat iedere persoon op de planeet genoeg voedsel zou hebben, dat zou onze mondiale samenleving radicaal veranderen. Het zou oorlogen stoppen, een einde maken aan het menselijk lijden en zelfs de loop van de menselijke geschiedenis veranderen. Ik ben er van overtuigd dat wij met zijn allen een revolutie kunnen ontketenen. Dit is de reden dat ik al meer dan vijf jaar ruim veertig uur per week actief ben met Stop Spild Af Mad.”
