Tijdens een verbouwing knipte Boaz Leupe per ongeluk een draadje van de thermostaat door. Het werd koud in huis, en om hun handen te warmen zetten hij en zijn huisgenoot Mathijs de Meijer hun laptops aan. Als je maar genoeg van die dingen aanzet, kun je het hele huis ermee verwarmen, grapten ze. Het idee achter Nerdalize was geboren.
Computers produceren aardig wat warmte, en servers in datacentra – waar YouTube, Google of webwinkels veelvuldig gebruikt van maken – nog veel meer. Het koelen van die datacentra kost veel energie, volgens sommigen schattingen 10 procent van al elektriciteitsgebruik in de wereld (zie kader). Wat nu als we die warmte producerende servers niet in afgelegen datacentra plaatsen, dachten Leupe en Meijer, maar bij mensen thuis? De warmte die vrijkomt, kunnen ze gebruiken om hun huis mee te verwarmen.
Boaz Leupe, mede-oprichter van Nerdalize
De Delftse start-up Nerdalize – opgericht door Boaz Leupe, Mathijs de Meijer en Florian Schneider – heeft een server ontwikkeld die in een radiator is verpakt. De warmte die de server produceert, wordt afgegeven aan de radiator en deze verwarmt het huis. Die warmte wordt gegenereerd wanneer de computerkachels rekenopdrachten, van bijvoorbeeld universiteiten of bedrijven krijgen. Momenteel, is een voorwaarde dat het huishouden dat de eRadiator stalt, via een glasvezelkabel met het internet is verbonden.
[[{“fid”:”35266″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Nerdalize”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Nerdalize video”},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”Nerdalize – The future looks warm and bright!”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]Bron: Nerdalize
Testfase
Vorige week werden in samenwerking met Eneco de eerste testexemplaren bij gezinnen geplaatst. “We hebben nu vijf Nerdalize-radiatoren bij mensen thuis geïnstalleerd”, zegt Boaz Leupe. “De pilot verloopt goed. De servers rekenen er kwistig op los – momenteel voor een team van het Leids Universitair Medisch Centrum dat onderzoek doet naar eiwitten – en de mensen hebben een gloeiende radiator in hun woonkamer.”
De computerkachel levert circa 1000 watt, evenveel als een kleine elektrische kachel. Is dat genoeg voor een woonkamer? Leupe: “Dat hangt af van hoe het huis is geïsoleerd en hoe groot de woonkamer is. Wij schatten dat je per jaar zo tussen de 300 tot 500 euro kan besparen.” De stroom die de eRadiator verbruikt, wordt vergoed door Nerdalize.
Cloud vreet stroom
Wie op zijn smartphone of tablet naar filmpjes op YouTube of Facebook kijkt – en wie doet dat nou niet – verbruikt veel stroom. Een uur per week filmpjes kijken, kost volgens sommige onderzoekers evenveel stroom als twee koelkasten gebruiken. Dat is best veel: de koelkast is de grootste energieverbruiker in een gemiddeld huishouden (10 procent van het totaal), en een beetje smartphone-gebruiker heeft dus geregeld twee extra onzichtbare koelkasten in huis staan snorren.
De energie voor het kijken naar die filmpjes, wordt niet thuis verbruikt maar met name door datacentra ver weg waar al die onweerstaanbare filmpjes van katten en kittens op zoemende servers staan gestald. Deze produceren veel hitte, en die moeten dus gekoeld worden. Volgens sommige onderzoekers verbruikt het internet wereldwijd circa 10 procent van alle elektriciteit die wordt opgewekt, en dit aandeel groeit.
De ict-sector stoot circa 2 procent uit van alle broeikasgassen, stelt een rapport van Greenpeace, en dat is ongeveer evenveel als de mondiale luchtvaartsector.
Geen verschil
Bewoners merken volgens Leupe nauwelijks dat ze de computerkachel in huis hebben. "Op af en toe een klein prutteltje na, maakt de eRadiator geen geluid.”
En wat als het buiten 25 graden is, en de airco in plaats van de verwarming aan moet? “Dan wordt de warmte door een buis naar buiten geleid”, zegt Leupe. “Het huis wordt dan niet verwarmd.” De eRadiator moet om deze reden aan een buitenmuur bevestigd worden. Er gaat dan energie verloren, maar dit is zuiniger dan datacentra omdat die energie gebruiken om te koelen.
Bedrijven of instellingen die gebruik maken van rekenkracht van Nerdalize, hoeven volgens Leupe ook nauwelijks verschil te merken. Sterker: het decentrale karakter zou Nerdalize stabieler maken. Leupe: “Vorige week, tijdens de grote stroomstoring in Noord-Holland, vielen bijvoorbeeld websites uit omdat servers geen stroom kregen. Dat zal bij ons niet snel gebeuren. Wij zijn over het hele land verspreid, en als iemand per ongeluk de stekker uit de eRadiator haalt of er vindt regionale stroomuitval plaats, dan worden de rekenopdrachten naar andere huishoudens gestuurd.”
De volgende stap
Ondertussen wordt Nerdalize overspoeld met media-aandacht, van een Nederlands tv-programma tot de New York Times en de Washington Post. “Totaal krankzinnig”, zegt Leupe. “We kunnen het nog net aan.” Ook investeerders melden zich, “maar we doen alles stap voor stap”.
Alternatief?
Nerdalize heeft met zijn eRadiator een wereldprimeur. Het systeem zal grote datacentra waarschijnlijk nooit volledig vervangen, al was het maar omdat Nerdalize zich richt op rekenencapaciteit en niet op opslag.
Voorlopig is het ook ondenkbaar dat bijvoorbeeld Google zijn grote, zwaarbeveiligde datacentra zal inruilen voor talloze miniservers bij mensen thuis – veel te onveilig. Wat als een grote groep moedwillig zijn eRadiator uitzet, en de zoekmachine slecht of niet bereikbaar wordt?
Overigens worden veel clouds steeds groener. Facebook en Google hebben bijvoorbeeld toegezegd over te stappen op 100 procent groene energie. De datacentra van Apple gebruiken al 100 procent duurzaam opgewekte stroom.
Nieuwe plannen zijn er wel. Zo is het ook mogelijk om water te verwarmen, waarmee de computerkachel een computerboiler wordt. Of de zaken nog groter aanpakken, en bijvoorbeeld kassen te verwarmen met de warmte van datacentra.
“Dat is allemaal mogelijk, maar voorlopig richten we ons op huishoudens”, zegt Leupe. “Dat is de kern van ons business model. Bij grote datacentra gaat een groot deel van de kosten zitten in elektriciteit maar ook in infrastructuur, zoals het gebouw, koeling en vette stroom- en internetkabels. Bij Nerdalize is dat allemaal niet nodig. De meeste huishoudens hebben al toegang tot snel internet en er is ook altijd wel een leeg stopcontact te vinden.”
