Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Springtij dag 2 stond voor Emma en mij in het teken van paarden en auto’s. Emma beleefde een vermakelijke sessie over ‘Anders financieren’ met debatleider Jort Kelder die helemaal niet zijn stempel op de discussie drukte. Hij was, vertelde hij tot ontzetting van de aanwezigen, meteen bij aankomst met zijn Jeep over het eiland gaan raggen. De te huren elektrische auto’s – Nissan Leaf – kwalificeerde hij als ‘elektrische rommel’. Jort heeft overigens wel een elektrische auto, naast een ‘vieze’, maar dan wel ‘een hele dure’, Wij houden het op een Tesla Model S, of nog waarschijnlijker X.
Later in de middag wilde Emma per se naar een sessie ‘Leiderschap met paarden’, om haar eigen leiderschapspotentie te toetsen. Volgens workshopleidster Jaeike Stienstra voelen paarden feilloos aan of jij autoriteit bezit, en meer in het algemeen of je rust uitstraalt, of juist hyper bent. De paarden komen als vanzelf op de natuurlijke leiders af. Helaas draafden ze niet naar Emma – noch naar een van de andere deelnemers.
Later in de middag wilde Emma per se naar een sessie ‘Leiderschap met paarden’, om haar eigen leiderschapspotentie te toetsen. Volgens workshopleidster Jaeike Stienstra voelen paarden feilloos aan of jij autoriteit bezit, en meer in het algemeen of je rust uitstraalt, of juist hyper bent. De paarden komen als vanzelf op de natuurlijke leiders af. Helaas draafden ze niet naar Emma – noch naar een van de andere deelnemers.
“Nissan Leaf is elektrische rommel
Ikzelf was ’s ochtends op een druilerig Groen Strand voor een ‘Startup on the Beach-sessie. Daar raakte ik geboeid door het verhaal van Ajay Varadharajan die een app GreenerU aan het ontwikkelen is, ‘een persoonlijke stappenteller voor duurzaamheid’ – waarover later meer op deze site.
Dieselgate
’s Middags zaten we in de Westerkerk voor een ontmoeting met Harry Lehmann, ‘architect van de Energiewende’. De Volkskrant berichtte laatst over de barstjes in het succes: de CO2-uitstoot neemt de laatste jaren nauwelijks af, en er is stevig maatschappelijk verzet tegen (nog meer) windmolens. In een brede aanloop schetste Lehmann hoe de Energiewende al in de jaren zeventig begon, als antwoord op de oliecrisis en het ‘Atomkraft, nein danke’, verzet tegen kernenergie. In 2011, na de kernramp van Fukushima, werd de Atomausstieg versneld, en kreeg de Energiewende nog meer momentum.
De dia over de stagnerende uitstootvermindering spoelde Lehmann snel door, maar hij werd door debatleider Ron Wit kritisch bevraagd over de hobbels op weg naar de fossielvrije maatschappij. “De Energiewende is eigenlijk vooral een Stromwende. Zou er bijvoorbeeld niet ook een Autowende moeten komen?”
Lehmann beaamde dat. Met 800.000 arbeiders in de Duitse auto-industrie zijn de autofabrikanten een politieke factor van groot belang waar niemand aan durft te tornen. “Dieselgate is een teken van de arrogantie van de autofabrikanten. Ze denken iedereen om de tuin te kunnen leiden, en gaan rustig door met uitstoten. In de Duitse verkiezingscampagne werd Dieselgate en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de auto-industrie om duurzamer te worden behendig omzeild.
De dia over de stagnerende uitstootvermindering spoelde Lehmann snel door, maar hij werd door debatleider Ron Wit kritisch bevraagd over de hobbels op weg naar de fossielvrije maatschappij. “De Energiewende is eigenlijk vooral een Stromwende. Zou er bijvoorbeeld niet ook een Autowende moeten komen?”
Lehmann beaamde dat. Met 800.000 arbeiders in de Duitse auto-industrie zijn de autofabrikanten een politieke factor van groot belang waar niemand aan durft te tornen. “Dieselgate is een teken van de arrogantie van de autofabrikanten. Ze denken iedereen om de tuin te kunnen leiden, en gaan rustig door met uitstoten. In de Duitse verkiezingscampagne werd Dieselgate en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de auto-industrie om duurzamer te worden behendig omzeild.
Pling pling
De Energiewende zelf worstelt nog met het probleem van de opslag van wind- en zonne-energie, waarvoor volgens Lehmann een midden-Europese markt van opslag en transport (zon en wind doen het niet overal op dezelfde tijd) zou helpen. En met de ‘total flop’ van biomassa als alternatieve energiebron, dat niet klimaatneutraal blijkt te zijn en ten koste gaat van de arealen voor voedselproductie.
Het verzet tegen windmolens zit vooral in de voormalige DDR, analyseerde Lehmann, waar mensen zich sowieso het kind van de rekening voelen. Maar de Energiewende gaat door, concludeerde hij positief. ‘We hebben in Duitsland twee miljoen particuliere producenten van hernieuwbare energie. Burgerbeteiligung, ook in de opbrengsten, is uiteindelijk de oplossing. Mensen hebben wel moeite met tjak, tjak, tjak (het geluid van de windmolen, red.), maar niet met pling, pling, pling.”
Zaten we met de voortgang van de Energiewende misschien iets te veel in ons hoofd, dan verschafte prinses Irene ’s avond in het bos van Formerum een goed tegenwicht. ‘Voel je wortels en strek je takken uit naar het licht als een boom’, zo spoorde ze ons aan om dichter bij de natuur te komen. Ook de niet snel spiritueel ontvlambare Emma leek onder de indruk – maar hoe zouden haar sceptische Amsterdamse vrienden reageren?
