SP-Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen heeft naar aanleiding van de zaak Evgenii in de Kamer vragen gesteld aan de staatssecretaris. Onder andere of de IND inderdaad heeft gezegd dat Moskou veilig is. “In een brief van augustus 2014 (pdf) werd namelijk gesteld dat in de hele Russische Federatie onder zowel overheidspersoneel als de Russische bevolking een grote mate van intolerantie jegens homoseksuelen heerst. Dat strookt totaal niet met het feit dat de IND heeft gezegd dat Evgenii terug zou kunnen gaan naar Moskou omdat het daar veilig genoeg zou zijn. Het beleid dat nu wordt gevoerd is dus enorm hypocriet.” Gesthuizen heeft ook gevraagd hoeveel asielaanvragen van homoseksuele Russen er al zijn goedgekeurd. “Ik durf te wedden dat er nog geen enkele aanvraag is goedgekeurd.”
Mensenrechtenactivist Sandro Kortekaas houdt zich bezig met de zaak. Hij heeft Evgenii een tijdelijke safe harbour gegeven en wil zorgen dat de Rus alsnog in Nederland kan blijven. OneWorld sprak met Kortekaas over de zaak.
Waarom is Evgenii naar Nederland gevlucht?
“Ex-klasgenoten waar Evgenii vertaalwerk voor deed, zagen op zijn laptop dat hij een Russische homowebsite had bekeken. Ter plekke werd hij bestempeld als homoseksueel, zijn klasgenoten scholden hem uit en vernederden hem. Direct daarna volgde dreigementen via sociale media, via het Russische Vkontakte. Niet veel later werd hij door anonieme bellers bedreigd. Zij zouden weten waar hij zou wonen en lieten Evgenii weten hem op te wachten om hem in elkaar te slaan. Zijn vertrouwde omgeving was verdwenen. Ook met familie was het voor hem onmogelijk om over zijn homoseksualiteit te praten. Kort na dit incident werd Evgenii voor zijn huis in elkaar geslagen door een groep politieagenten in opleiding. Voorbijgangers die het zagen gebeuren, deden niets. Na de aanval werd hij gewaarschuwd dat ze hem de volgende keer zouden vermoorden. Hij besloot hierop Omsk te verlaten.”
Hij werd gewaarschuwd dat ze hem de volgende keer zouden vermoorden
Waarom is zijn verzoek hier te blijven afgewezen door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)?
“Volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst is er niet genoeg bewijs om aan te tonen dat hij in Rusland niet meer veilig is. Bewijs aanleveren is lastig, omdat je moeilijk kunt samenwerken met de Russische overheid. Daarbij is het in Rusland bij wet niet verboden om homo te zijn. In sommige Afrikaanse landen is dat wel zo. Het staat dan vast dat homo’s in deze landen gevaar lopen. In Rusland is het alleen verboden om homoseksualiteit ‘uit te dragen’. Volgens de IND is dit niet genoeg om aan te tonen dat Evgenii gevaar loopt. De IND is daarom van mening dat Rusland veilig genoeg is. Zij stellen voor dat hij in Moskou gaat wonen. Dit ondanks dat daar afgelopen weekend activisten zijn opgepakt tijdens een demonstratie voor homorechten.”
Wat doe je nu om te zorgen dat hij alsnog hier kan blijven?
“Ik probeer met zoveel mogelijk instanties en mensen de krachten te bundelen. Sharon Gesthuizen (SP) heeft gister Kamervragen gesteld. Helaas werd hier niet goed op geantwoord, maar ook zij probeert meerdere politieke partijen achter zich te krijgen. Buiten Evgenii zijn er nog twee Russen die vanwege hun geaardheid hun land zijn ontvlucht. Hun verhalen zijn zo schrijnend. Eén van hen is zelfs verkracht. Maar ook hun asielaanvraag is afgewezen.”
Hoe zien je zijn kansen om toch hier te kunnen blijven?
“Dat vind ik moeilijk in te schatten. Ik probeer hem zover te krijgen dat hij zijn familie inlicht over zijn geaardheid. Mocht hij terug moeten, dan heeft hij in ieder geval een basis. Ik zie dat het aan hem vreet, de stress begint hem op te breken. Met heel veel humor probeer ik te zorgen dat hij zin in het leven houdt. Steeds wanneer hij zich moet melden bij het asielzoekerscentrum is hij bang dat hij in de boeien wordt geslagen. Hij vreest voor zijn leven.”
Met veel humor probeer ik te zorgen dat Evgenii zin in het leven houdt
Wat moet volgens jou aan het systeem veranderen?
“Wat ik belangrijk vind, is dat de IND kenbaar maakt hoeveel asielverzoeken van lesbiennes, homoseksuelen, uit Rusland worden afgewezen en toegewezen. Dat is belangrijk voor een goede transparante evaluatie van het LHBT-beleid. Daarnaast heeft de politiek al eerder aangegeven het asielbeleid voor Russische homo’s te versoepelen. Ook oud-minister van Buitenlandse Zaken, Frans Timmermans heeft gezegd tolerant te zijn met asielverzoeken van LHBT’s uit Rusland. Als iemand die vanwege zijn geaardheid wordt verkracht geen asiel krijgt, vraag ik me af wanneer een verhaal wel schrijnend genoeg is.”
