Het water uit de Nederlandse kraan is hoofdzakelijk afkomstig uit de grond en binnenlands oppervlaktewater. Vanwege het gebrek hieraan op Curaçao zijn ze daar 'gedwongen' om alternatieven te zoeken om de eilandbewoners van drinkbaar water te voorzien. En daarvoor hoeven ze maar even om zich heen te kijken. Maar daar hangt wel een prijskaartje aan: op Curaçao kost drinkwater zeven keer meer dan in Nederland.
Naast de hoge productiekosten om het zeewater drinkbaar te maken, maakt ook het grote waterverlies het drinkwater duur. Dit zogenaamde 'non revenue water' is het water dat weglekt uit de leiding voordat het uit de kraan komt. Liefst 25 procent van het water gaat verloren door slecht onderhoud of manipulatie van de leidingen, blijkt uit een recent artikel in het Antilliaans Dagblad. Dat percentage moet volgens de overheid worden teruggedrongen naar 17. In ons land is het waterverlies slechts 8 procent.
Een ingewikkeld proces
Er zijn verschillende technieken om zeewater te ontzilten, oftewel: zoet te maken. Bij Aqualectra doen ze dat op een manier die ‘omgekeerde osmose’ heet. Egberto Josephina werkt hier al twintig jaar en weet dan ook alles van dat proces. “Omgekeerde osmose is een proces om water te zuiveren. Een pomp drukt het water door membranen, vliezen met piepkleine gaatjes die de ene stof doorlaten en de andere soort stof tegenhouden. Daarbij worden de onoplosbare stoffen uit een vloeistof gehaald. Die filters bestaan uit speciale korreltjes kalk en koolstof."
Hij laat het laboratorium zien. “Hier nemen we elke dag een heleboel monsters”, legt een laborant uit. “In ons geval van zeewater. We onderzoeken dit water eerst voordat het de leidingen van de fabriek instroomt, daarna als het de filters en de opslagtanks ingaat en vervolgens als het door de waterleidingen op het eiland stroomt." En dat is volgens hem geen waterverspilling. "Het is belangrijk dat het water veilig is om te drinken, daarvoor is nu eenmaal onderzoek nodig.”
Chemisch water?
Op Curaçao drinkt iedereen water uit de kraan, ook toeristen. Dat is best bijzonder voor een land in de tropen. Meestal is het water dat in tropische landen uit de waterleiding stroomt niet gezond om te drinken. Toch doen sommige mensen ijzeren buisjes in het drinkwater. Ze vinden dat de waterfabriek teveel fluoride in het water doet. Die buisjes neutraliseren dat een beetje. Volgens de waterfabriek voegen ze die fluoride toe omdat het moet van de overheid.
Buiten wijst Egberto naar acht lichtgroene tanks van zo'n zes meter hoog. “Dit zijn de filters. Het zeewater wordt onder hele hoge druk door membranen geduwd. Zo blijven twee soorten water over: nóg zouter geworden water en zoet water. Het extra zoute water gaat terug de zee in. Aan het zoete water voegen we chloor en fluoride toe en dan is het drinkbaar.” Waarom fluoride? Volgens Egberto is dat een regel van de regering. “Het voorkomt dat mensen snel gaatjes in hun gebit krijgen.”
Nog niet duurzaam
Toch kleven er meer nadelen aan ontzilting dan alleen de hoge prijs van het drinkwater. Want zeewater drinkbaar maken kost namelijk ontzettend veel energie. En dat gebeurt nog niet helemaal op duurzame wijze. “Aqualectra gebruikt nu nog aardolie én windenergie van onze twintig windmolens op het eiland. Maar in de toekomst willen we alles met zonne-energie doen”, vertelt Egberto.
Een ander nadeel is dat het water dat na filtering terug naar zee gaat, véél zouter is dan het zeewater. Milieuorganisaties zijn bang dat dit slecht is voor de planten en dieren in zee. Om dat te ontkrachten, laat Egberto de plek zien waar het afvalwater met veel geraas in een smal kanaaltje valt. In het water zwemmen barracuda's. Volgens Egberto zijn deze vissen hét bewijs dat dit water lang niet zo schadelijk is als sommige mensen denken.
Nooit vervuild water
Naast het hoge zoutgehalte zijn er nog meer problemen die moeten worden opgelost om zeewater drinkbaar te maken. Zeeën en oceanen zijn namelijk lang niet altijd schoon. Olie, riooluitschot, afval, allemaal zaken die het water nog extra bevuilen. Maar volgens Egberto is ook daar aan gedacht. Op het uiterste puntje van het fabrieksterrein laat hij zien dat grote buizen door het asfalt in de grond verdwijnen. Onder de bodem is een groot bassin met zeewater. Egberto wijst door het hek naar de zee. “Daar liggen golfbrekers met roosters. Die roosters houden allerlei troep tegen. Maar geen zand. Dus hoe minder stroming, hoe beter, want anders komt er zand in onze waterleidingen en dan gaan er dingen kapot.”
Het zeewater wordt gefilterd. Foto: Solange Hendrikse
Voor de kust drijft een groot oranje 'ding'. “Dat is een rooster dat olie, grote vissen en troep tegenhoudt. Maar maak je geen zorgen: vervuild water komt onze fabriek echt niet in. En we controleren het zeewater één keer per week." De eilandbewoners zijn volgens Egberto maar wat blij met de waterfabriek. “Op het eiland zijn geen rivieren en maar een paar kleine zoetwaterbronnen die de indianen ooit ontdekt hebben. Maar dat is geen gezond drinkwater. Mensen gaan er heen om hun auto’s te wassen.” Na deze lange rondleiding is een glaasje water zeer gewenst. Gelukkig is daar meer dan genoeg van.
Deze reportage maakte Karin in het kader van het jubileumnummer van Samsam. Lees hier het originele artikel waarin ze met twee kinderen op pad gaat.
