Voor veel mensen zal de Argonautenstraat niet heel bekend in de oren klinken. Maar sinds kort is het de eerste straat in Amsterdam die geen riool meer nodig heeft om regenwater af te voeren. Over een lengte van 90 meter ging de straat op de schop, onder meer om een systeem aan te leggen waarbij overtollig regenwater via een Granudrain-systeem de bodem instroomt. Onlangs werd de laatste klinker weer teruggelegd.
Een ondergelopen straat na de wolkbreuk van 18 juli 2014. Foto: Twitter Ruben Steeman
Extreme regenbuien
Regen, eindeloos regen. Afgelopen maandag was het weer raak. En valt er in ons land een fikse regenbui, dan staan veel straten in woonwijken al snel onder water. De afvoerputten in de straatgoot kunnen de grote hoeveelheden regenwater niet in een keer verwerken, met overbelasting van het riool tot gevolg. Na de megabui op 28 juli vorig jaar, waarbij op sommige plekken in Amsterdam wel 50 mm regen in een uur viel, werden veel kelders en benedenwoningen overspoeld met water dat de riolen niet in kon. En dus startten stadsdeel Zuid en Waternet een proef in de Argonautenstraat om zulke problemen voortaan een stap voor te zijn.
"Het idee van de Granudrain is niet helemaal nieuw", vertelt Danny Jongejeugd van Waternet. Hij kreeg de opdracht om naar een systeem te kijken dat op een eenvoudige manier regenwater afvoert in een straat. "In Alkmaar is in 2012 voor het eerst een straat voorzien van de Granudrain. Daar werkt het erg goed en ik heb vervolgens de suggestie gedaan om het hier ook te proberen. De Argonautenstraat is hier erg geschikt voor, omdat de bodem vrij zanderig is en dat is belangrijk voor de afvoer van het water."
Hoe het werkt
Maar wat is een Granudrain nou precies? Jongejeugd legt uit: "Het is een mat van een halve meter breed en ongeveer 10 centimeter hoog van aan elkaar gelijmde kiezeltjes. Doordat er ruimte tussen de steentjes zit kan het water de bodem instromen. De Granudrain wordt in het midden van de straat gelegd, op het diepste punt. Vervolgens worden aan beide zijden de klinkers weer teruggelegd, lichtelijk schuin oplopend tot aan de stoeprand (zie afbeelding, red.). In principe is er dus aan de buitenkant niet veel te zien, behalve een strook kiezels in het midden van de straat."
Het grootste voordeel is de hoeveelheid regenwater die het systeem kan verwerken. "De opvangcapaciteit is veel groter dan bij een 'normale' straat met rioolkolken aan de zijkant", zegt Jongejeugd. "Een rioolstelsel is berekend op 20 millimeter regenval per uur, een Granudrain op 60. Dat betekent dat er bij extreme regenval nog steeds voldoende afvoermogelijkheden zijn. Door de holle ligging van de straat kan extra regenwater bovendien worden vasthouden, mocht de Granudrain tijdelijk volzitten."
Hemelwaterriool overbodig
Met de aanleg van een Granudrain is volgens hem een rioolstelsel voor hemelwaterafvoer overbodig. "In de meeste straten heb je twee stelsels, een voor de afvoer van huishoudens en een voor wat er buiten valt. Dat laatste heb je niet meer nodig, omdat regenwater de grond instroomt of tijdelijks wordt vastgehouden in een Granudrain." Het huidige rioolstelsel wordt echter nog niet meteen verwijderd. "Het is nog verbonden met de omliggende straten dus het moet er nog blijven liggen. Maar in theorie is hij dus voor de Argonautenstraat niet meer nodig."
KostenDe aanleg van de Granudrain kostte volgens Jongejeugd rond de 25.000 euro. "Dat is relatief gezien niet duur. Zeker niet als je bedenkt dat de kosten van waterschade vele malen hoger ligt." Na de megabui van vorige zomer liep de financiële schade in verschillende steden ruim in de miljoenen. Een zelfde soort bui veroorzaakte in 2011 in het Deense Kopenhagen zelfs voor meer dan een miljard euro aan herstelkosten.
Op voorhand is nog niet te zeggen of het systeem volledig waterdicht is, in figuurlijke zin dan. "Het is een testmoment. We hebben vooraf metingen gedaan over de afvoer van regenwater, zodra de Granudrain er ligt zullen we blijven monitoren. Het kan zijn dat er na verloop van tijd problemen ontstaan en dat water om onvoorziene redenen toch niet goed afvloeit. Na vijf jaar wordt gekeken of het daadwerkelijk een geslaagd systeem is en of dit op meerdere plekken in Amsterdam toegepast kan worden."
De Argonautenstraat is niet bij uitstek de straat waar het grootste gevaar dreigt als er een flinke bui valt. "De meeste huizen hebben hoge drempels. We hebben bewust gekozen voor deze straat, stel dat het allemaal niet blijkt te werken zoals verwacht, dan heb je een groot probleem in een wijk die wel heel kwetsbaar is."
Binnenkort wordt er een megabui nagebootst om te kijken of de Granudrain er goed in ligt. Bekijk in de video onder het kader hoe een zelfde test in Alkmaar werd uitgevoerd.
Lees hier deel 1 van de serie, over een groen stationsplein bij Sloterdijk
Lees hier deel 2 van de serie, over een regentuin in MidWest
Amsterdam RainproofHet project in de Argonautenstraat is terug te vinden op de projectkaart van Amsterdam Rainproof. Amsterdam Rainproof is een beweging die Amsterdammers, ondernemers, woningbouwcoöperaties, buurtorganisaties, kennisinstellingen en de overheid wil activeren om bij veranderingen aan gebouwen, daken, tuinen, straten, pleinen en parken dit regenbestendig te doen. Amsterdam Rainproof is een slimme manier van investeren en maakt tegelijkertijd de stad leefbaarder en mooier. Op het online platform kan iedereen zijn kennis en ervaring op het gebied van regenbestendig handelen en denken delen. Ook bevat het platform tips en tricks om schade door wateroverlast te voorkomen. "Met elkaar zijn we Amsterdam Rainproof, want elke druppel telt om de stad regenbestendig te maken", aldus Rainproof.
[[{“fid”:”39105″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”watertest in Alkmaar met granudrain”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”watertest in Alkmaar met granudrain”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”doorlatende verharding proef Alkmaar granudrain”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]][[{“fid”:”39158″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”title”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]
