In april is het 100 jaar geleden dat de Armeense genocide begon, waarbij meer dan 1 miljoen Armeniërs omkwamen. Behalve verhalen, is er van hen niets meer. De betovergrootmoeder van Suna Floret wist te ontkomen.
Mijn ouders zijn opgegroeid in een Armeens dorpje Halfeti, in Urfa. Tenminste, het was vroeger een Armeens dorpje. Tegenwoordig is het een Turks dorp. De Armeniërs en Turken hebben generaties lang vredig naast elkaar in hetzelfde dorp gewoond. Verschillen werden gerespecteerd, overeenkomsten gevierd. Honderd jaar geleden begonnen de eerste Armenen het dorp te verlaten. Met hun toebehoren vastgebonden op de rug, werden ze gedwongen elders een leven op te bouwen.
34 dochters lieten ze achter
Blijven was geen optie. En al wisten ze nog niet waar ze naartoe vluchtten, ze wisten wel dat het onveilige reis zou zijn. Dus namen deze Armeniërs hun meest waardevolle bezit niet mee. 34 dochters lieten ze achter.Daarom brachten ze in alle vertrouwen hun dochters onder bij Turkse buren. Met de hoop ooit terug te keren en ze weer op te halen. Deze 34 vrouwen leven niet meer. De meesten zijn overleden aan ouderdom.
Een van deze meisjes was de oma van mijn oma
De Turkse gezinnen hebben voor deze meisjes gezorgd alsof ze van eigen bloed waren, maar er veranderde veel. Een van deze meisjes was de oma van mijn oma. Haar echte naam mocht ze niet meer gebruiken. Ze luisterde al snel naar haar nieuwe, Turkse naam. De meisjes waren tussen de 8 en 14 jaar oud en zodra ze gingen trouwen, gingen ze door het leven als moslim. Bijna alle 34 meisjes hebben, ook als volwassenen, diep in hun hart de islam nooit echt geaccepteerd. Maar ze deden wel heel goed alsof. Er stonden vier kerken in het dorp, maar deze deden voortaan dienst als moskee, dus ook hun God moest verhuizen. Omdat de gemeenten de nieuwe Turkse namen van de meisjes officieel liet registreren, hadden de dochters geen recht meer op de grond van hun vader of opa. Hun ouders hebben nooit de gelegenheid gehad terug te keren en zo werden er in een enkele jaren een paar generaties gewist alsof ze nooit hadden bestaan.
In enkele jaren werden een paar generaties gewist
Mijn oma vertelt mij soms verhalen over haar grootmoeder, over de 34 verstopte Armeense dochters. Hoe ze écht heetten en hoe ze door het leven gingen. Dat het sterke vrouwen waren en vrije geesten. Van hun erfenis is niet veel over. De taal is verwaarloosd, de poëzie vergeten, de foto’s weggegooid, de religie onderdrukt en de voorouders opgegeven. Behalve verhalen is er niets meer.
