Er ontstond nogal wat commotie rondom Europese emissierechten de afgelopen week. De termen en regels vlogen ons om de oren, en OneWorld zag door de bomen het bos niet meer. Wat zijn die emissierechten nou precies? Hoe werkt die ‘vervuilersmarkt’? OneWorld neemt een duik in de zee aan regels over CO2 uitstoot, en zet de feiten op een rijtje.
Als CO2 uitstoot niet gereguleerd wordt door de Europese Unie, zal vervuiling steeds erger worden, zeggen economen. Als bedrijven moeten betalen voor hun uitstoot, zullen ze die willen verminderen. En daar speelt de EU handig op in: zij geeft emissierechten uit, waarmee bedrijven een bepaalde hoeveelheid CO2 uit mogen stoten.
Het aantal emissierechten staat vast, waardoor de totale uitstoot in Europa nooit boven een bepaald plafond uitrijst. Bedrijven kunnen deze rechten aan elkaar verhandelen. Een voorbeeld: als bedrijf A 75 ton CO2 per jaar uitstoot, maar recht heeft op 100 ton CO2, kan het de overgebleven rechten voor 25 ton doorverkopen aan bedrijf B, dat vervolgens 25 ton meer mag uitstoten.
Feestje voor vervuilers
Prima systeem, zou je zeggen. Groene bedrijven profiteren, en vervuilers betalen meer. Maar zoals de laatste tijd is gebleken, kan de prijs van emissierechten nogal schommelen. Door de economische crisis neemt de productie af en stoten bedrijven minder CO2 uit. Hierdoor is het aanbod in emissierechten een stuk hoger dan de vraag. Resultaat? De prijs om CO2 uit te mogen stoten keldert: een feestje voor vervuilers, en de financiële noodzaak om duurzamer te produceren verdwijnt.
Leuker kunnen we het niet maken…
Niet altijd even handig dus, die emissierechten. Maar wat dan? Een andere mogelijkheid is om CO2-belasting in te voeren. Dan betalen bedrijven voor de hoeveelheid CO2 die ze de lucht in sturen. Met hetzelfde resultaat: vervuilers betalen voor hun uitstoot, en krijgen een financiële prikkel om duurzamer te gaan produceren. Het voordeel is dat er een vaste prijs bestaat voor vervuiling, die niet door marktwerking kan gaan schommelen. Maar ook dit systeem is niet perfect: omdat er bij een belastingsysteem geen plafond is ingesteld, bestaat er een risico dat in tijden van economische groei de vervuiling ver boven het gewenste niveau komt te liggen.
Wat nu?
Emissierechten of belasting, beide systemen hebben voor- en nadelen. Sommige economen denken dat een mix beter zou kunnen werken: bijvoorbeeld emissierechten die binnen bepaalde grenzen mogen schommelen, zodat de prijs niet extreem hoog of laag wordt.
De emissierechten houden of inruilen voor een belastingsysteem? De hoge dames en heren van de EU lijken er voorlopig niet uit te komen.
Lees meer bij The Guardian.
Foto (cc)
