1. Mensenrechten
Zal de vertegenwoordiger van het vrije Westen op tafel kloppen en een pleidooi voor democratische rechten houden? Zijn voorgangers hebben dat altijd als een pilaar van de Amerikaanse diplomatie beschouwd. Maar de kans is klein dat Trump hun voorbeeld zal volgen.
“Trump gelooft in 'America First' en wil zich daarom niet moeien met de sociale en politieke kwesties van autocratische landen
Trump gelooft in ‘America First’ en wil zich daarom niet moeien met de sociale en politieke kwesties van autocratische landen. Dat zou alleen maar de economische banden schaden. Als de president laat zien dat hij zich comfortabel voelt bij autocratische leiders, moedigt hij die regimes aan om de mensenrechten nog meer te negeren. Ze hoeven immers niet te vrezen voor beschadigde banden met de VS.
Een grote reis door Azië zou een gedroomde kans zijn om de voordelen van de democratie te promoten. Dit was voor de voorgaande presidenten essentieel voor de Amerikaanse veiligheidsbelangen. Maar Trump ziet dat anders. Door zijn stilzwijgende goedkeuring riskeert hij onberekenbare leiders en volatiele landen in de kaart te spelen.
2. Handelsverdragen
Op de eerste dag van zijn presidentschap schrapte Trump de overeenkomst. Hij vond het verdrag “niet eerlijk voor Amerikaanse arbeiders” en verkiest bilaterale akkoorden met afzonderlijke landen. Maar de VS heeft nu geen overkoepelend economisch beleid meer in deze regio. In Azië heerst de angst dat ‘America First’ ook ‘Asia Last’ betekent. China staat klaar om deze leemte op te vullen. Is dat het einde van de Amerikaanse invloed in de regio?
Trump zou nieuwe afspraken willen voorstellen op de top van de Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) in Vietnam op 10 november. Het Witte Huis zegt dat het werkt aan een “vrije en open Indo-Pacifische regio”. Wat dat juist betekent zal op de top van APEC blijken. Zal de VS een aanvaardbaar alternatief voor TPP voorstellen?
TTP was meer dan handelsverdrag, het was ook een verzekering dat de VS wil investeren in de stabiliteit van Zuidoost-Azië. Alleen een sterk signaal van de VS kan de onzekerheid in Azië wegnemen.
3. Zuid-Chinese Zee
China heeft al 7 eilanden gebouwd met vliegvelden, raketbasissen en radarsystemen. De VS vindt dat de vrije doorgang gegarandeerd moet blijven en beschuldigt China van “de militarisering van de Zuid-Chinese Zee”. Dat laatste wordt in Peking ontkend. De betwiste eilanden liggen pal op een van de belangrijkste zeevaartroutes van de wereld.
“Trumps afwezigheid bij de ASEAN-top zorgt voor controverse en zal het wantrouwen tegenover hem doen toenemen
Trump zal deelnemen aan de top van ASEAN in Manilla. Daar zullen enkele landen verwachten dat hij een sterk pleidooi houdt voor vrijheid van navigatie in de strategische waterweg. Maar of dat ook vertaald wordt in een gezamenlijk communiqué is twijfelachtig. Cambodja en Laos zullen waarschijnlijk gebruik maken van hun vetorecht. Een nietszeggende compromis verhindert een langetermijnplan voor het escalerende conflict.
Na de ASEAN-top volgt nog een andere top, de East Asia Summit (EAS). Die wil Trump overslaan. Zijn afwezigheid zorgt voor controverse en zal het wantrouwen tegenover Trump doen toenemen. De Chinese president Xi Jinping zal er zonder tegenwicht kunnen triomferen als de ontegensprekelijke leider van Azië.
