‘Seksueel geweld is geen vorm van mislukte seks, het is geweld’

Het hield niet op bij Durlacher. Ook Aleid Truijens koppelde seks aan seksueel geweld in de Volkskrant door te stellen dat vrouwen de machtige mannen waarmee ze seks hebben gehad niet achteraf moeten beschuldigen van misbruik. En ook Daniela Hooghiemstra deed op hetzelfde podium haar schadelijke onzinverhaal: opnieuw versterkte zij de associatie van een seksuele revolutie en meer seksuele vrijheid, met méér seksueel geweld, net zoals Bram Bakker deed bij het tv-programma Tafel van Tijs. Hooghiemstra ontmoedigde slachtoffers nogmaals later bij Pauw, door te stellen dat je alleen als slachtoffer naar voren moet komen met je verhaal bij genoeg bewijs. Allen podia met groot bereik. With friends like these, we don’t need enemies.

Want de drie cliché reacties: die van de vermeende slachtofferrol, de puur legalistische onmenselijke zienswijze, en die van de koppeling van geweld aan seks, ontmoedigen en leiden af. Ze leiden af van het ingebedde, structurele probleem van misbruik. Ze leiden af van het leed en de ervaringen van slachtoffers. Ze versterken de zwijgcultuur waarin daders floreren.

Slachtoffers mogen slachtoffers zijn; zij verliezen hun kracht op andere vlakken niet wanneer zij hun leed delen. Een puur legalistische blik op seksueel geweld reduceert de samenleving tot een wetboek, terwijl mensen niet los staan van hun eigen opgestelde wetten, en gerechtigheid verder gaat dan de rechtbank. En seksueel geweld draait niet om seks. Seks draait om plezier, genot, wederzijds vertrouwen, respect en instemming. Seksueel geweld draait om macht, om onderdrukking. Seksueel geweld is geen vorm van mislukte seks, of seks tegen zin, het is geweld. Het was er altijd al. In de kerk, in de film- en sportwereld, op zogenaamd veilige plekken zoals ouderlijke huizen en scholen. Door daders van alle politieke kleuren. Zoals nationaal rapporteur seksueel geweld Corinne Dettmeijer stelt over mensen die zeggen dat #MeToo uit de hand loopt: “Tegen de mensen die zo reageren zeg ik: het wordt niet groot, het is groot.”

Nu is de tijd om door te pakken. Om voorbij de hype te gaan, de val van individuele poppetjes, op naar een systeemverandering tegen seksueel geweld. Dat vergt dat we voorbij de clichés gaan, dat met name media hun verantwoordelijkheid pakken om de schadelijke geluiden die slachtoffers ontmoedigen niét te legitimeren. Op de plekken waar mainstream media blijven steken in hun achterhaalde ‘beide kanten’-perspectief (het gelijkstellen van dader aan slachtoffer, machtige aan ondergeschikte: hallo Pauw, Tafel van Tijs en de Volkskrant), zullen nieuwe progressieve media de gaten moeten vullen.

Het vergt dat we als samenleving eindelijk slachtoffers gaan geloven en centraal gaan stellen, en de schadelijke basis onder hun leed afbreken. De tijd van zwijgen is definitief voorbij, hoe hard conservatieve krachten ook voet bij stuk houden. Mits we goed doorpakken betekent #MeToo het begin van het einde van verkrachtingscultuur. Zoals journaliste Caitlin Johnstone schreef: “It will not be pretty when it first comes out. It will not be sexy. It will not dance for male sexuality as it has been trained to do like a good little girl. It will roar, and it will destroy.”