Hoe Monsanto kritiek ‘orchesteert’ tegen IARC-panel glyfosaat

Het verdoezelen van bewijs? Een nieuwe studie die zou uitwijzen dat glyfosaat toch veilig is? Genoeg reden om een reactie te vragen van het IARC zelf. OneWorld belde met Lyon, Frankrijk, en sprak daar met Kathryn Guyton, toxicoloog van het IARC.

“De conclusies waar dat over gaat komen uit een overzichtsstudie, mede geschreven door een wetenschapper van Monsanto; de studie van Greim en collega’s uit 2015. De auteurs komen tot conclusies die wijzelf niet onafhankelijk konden nalopen. Zo stellen zij dat een dierproef met muizen die na blootstelling met glyfosaat kanker ontwikkelden, niet relevant is omdat er sprake zou zijn geweest van een virusinfectie. Maar er is geen data in de studie die ons kan helpen bepalen of dat klopt. Daarom is deze conclusie geschrapt; omdat het IARC op basis van de beschikbare data haar eigen analyse maakt. De studie van Greim is in andere media ook in verband gebracht met ghostwriting door Monsanto. Het is interessant dat Reuters de studie aanhaalt, maar dit feit achterwege laat.”

“Het staat Reuters vrij te berichten wat zij belangrijk vinden, maar ik denk dat het echt niet correct is om te stellen dat de werkgroep conclusies verwijderde die niet in lijn waren met het uiteindelijke oordeel.”

“Ja, beiden; zowel de studie van Monsanto, als ook conclusies van de EPA en het JMPR. Maar nogmaals: het IARC maakt haar eigen onafhankelijke analyse op basis van openbare gegevens, en is daarbij niet verplicht om eerdere beoordelingen van nationale of internationale agentschappen over te nemen.”

“Omwille van transparantie gebruikt het IARC alleen studies die beschikbaar zijn in de openbare literatuur. Op die manier kan iedereen ons werk nalopen. Een eerdere update van de studie die in 2015 beschikbaar was, is door het IARC wél meegewogen. Daarin zien we ook geen link tussen glyfosaat en kanker. Maar andere bevolkingsstudies met boeren tonen wel een verhoogd risico. Het is één van de redenen waarom het IARC concludeert dat glyfosaat ‘waarschijnlijk’ kankerverwekkend is, en niet ‘zeker’ kankerverwekkend voor mensen; omdat er verschillende uitkomsten zijn.”

“Het maakt het bewijs iets sterker, maar het is ook goed om te beseffen dat dit niet de enige studie onder boeren is die momenteel loopt. Als we bij elke publicatie zo heftig gaan reageren, nou, zet je dan maar schrap!”

“Die suggestie is gebaseerd op een verklaring die Aaron Blair [voorzitter IARC-panel, VH] heeft afgelegd in de Verenigde Staten; in het kader van een rechtszaak tegen Monsanto. Volgens mij is dat echter geen correcte weergave van de feiten. Het IARC doet een meta-analyse van alle bevolkingsstudies, en daarbij is een verhoogd risico op een specifieke vorm van kanker — non-Hodgkin lymfoom — vastgesteld. Nu zou je kunnen redeneren dat door de langere looptijd, de resultaten van de Agricultural Health Study zwaarder wegen, en dat het risico in de meta-analyse daardoor kleiner wordt. Dat is wat Aaron Blair heeft gezegd. Je kan erover speculeren of dit klopt, maar het betekent nog niet dat de classificatie daardoor zou zijn veranderd.”

“Het bewijs bij mensen is beperkt, maar bij proefdieren bestaat er ‘voldoende’ bewijs. Daarnaast is er ook ‘sterk’ bewijs dat glyfosaat een mechanisme heeft waarmee het kanker kan veroorzaken.”

“We nemen reële blootstellingen mee in onze beoordeling, maar wat we niet doen is op basis daarvan verdere conclusies trekken buiten hetgeen wat is bestudeerd. We hebben gekeken naar studies van mensen die met glyfosaat werken, zoals houthakkers en mensen die in hun leefomgeving in de buurt van akkerbouw blootgesteld worden aan glyfosaat. Dat zijn allemaal real-world exposures.”

“Dosering is zeer belangrijk. Maar als je kijkt naar ons werk: zo’n vijfhonderd blootstellingen die het IARC sinds 1965 heeft onderzocht konden we niet classificeren. Dat betekent vaak dat stoffen bij hoge dosering bij proefdieren zijn getest, en niet kankerverwekkend bleken. Het is dus niet correct dat elke stof – indien de dosering maar hoog genoeg is – kanker veroorzaakt. Het is ook goed om het beseffen dat er nog veel gegevens bij glyfosaat ontbreken. Dierproeven zijn bijvoorbeeld vaak gedaan met volwassen mannetjes: zij zijn niet zwanger; zij zijn niet jong. Het is mogelijk dat deze groepen kwetsbaarder blijken, maar hoeft niet per se. Studies ontbreken echter.”

“Het is een grote en goed opgezette studie. Ik ben het ermee eens dat de resultaten serieus moeten worden genomen. Wat ik nog wel zou willen zeggen is dat het niet de definitieve uitkomst is.”

“Zeker, dat is een mogelijkheid. Een factor die meeweegt is het aantal jaren dat mensen worden blootgesteld. Rokers krijgen ook niet na één jaar longkanker. Dat gebeurt vaak pas na 20 jaar. Maar het kan ook dat deze studie geen associatie vindt. Ik zou dit onderzoek echter niet uit de context willen wegen van al het andere bewijs dat er is. De kracht van deze studie is dat een grote groep boeren hun hele leven lang wordt gevolgd. Tegelijkertijd zitten er in deze groep relatief weinig boeren die nooit met glyfosaat in aanraking komen. Ook worden ze blootgesteld aan andere pesticiden die in verband zijn gebracht met kanker. De studie heeft dus sterke en zwakke punten.”

“Zoveel is inmiddels wel duidelijk geworden uit de berichtgeving in verschillende media. Forbes publiceerde ook een verhaal geschreven door Monsanto, maar dat onder de naam van een onafhankelijke auteur verscheen. Het lijkt ogenschijnlijk om onafhankelijke stemmen te gaan die het IARC bekritiseren, maar ze zijn allemaal te herleiden tot één bron. Het goede van het recente artikel van Kate Kelland van Reuters is dat transparant is waar de informatie in dit geval vandaan komt: namelijk van Monsanto.”

“Het is niet de eerste keer. Als er gevestigde belangen op het spel staan, kan zoiets gebeuren. Er bestaat een rapport over de strategieën van de tabaksindustrie jegens het IARC. Dat speelde in de tijd dat we een advies opstelden over de gevaren van meeroken. Alle dingen die we nu zien: pogen om ons programma in diskrediet te brengen; proberen om onze financiering stop te zetten; proberen om invloed op onze prioriteiten uit te oefenen. Het is een déjà vu: waar heb ik deze film eerder gezien?”

“Naar onze mening is het oordeel niet controversieel. Er waren waarnemers van de industrie aanwezig toen de werkgroep in maart 2015 gedurende acht dagen bijeenkwam. Zoals in de media is genoemd, rapporteerde de waarnemer van Monsanto destijds dat de regels door het IARC correct zijn gevolgd. Op dat moment hoorde we niks over de noodzaak tot een onderzoek naar de werkwijze van het IARC door het Amerikaanse Congres. Dat alles kwam pas later, nadat onze conclusies waren gepubliceerd.”

“Bij elk nieuwsbericht stellen we ons de vraag of we zaken beter hadden kunnen doen, maar ik ben terughoudend om te zeggen dat de kritiek basis heeft in de feitelijke werkelijkheid. We hebben wel onze procedures aangepast vanwege de ervaringen met glyfosaat, omdat wetenschappers zich geïntimideerd voelen. Van de Amerikaanse panelleden zijn de e-mails opgevraagd. Dat is gebeurd via de Freedom of Information Act [de Amerikaanse Wet openbaarheid van bestuur] en gerechtelijke bevelen. Soms zitten hier letterlijk de advocaten van Monsanto achter, in andere gevallen weten we niet wie het zijn. Maar ondanks de ongekend kritische wijze waarop ons werk onder de loep is genomen, menen wij dat onze beoordeling stand heeft gehouden.”