Nederland wil Europees verbod op palmolie en soja in biobrandstof vanaf 2021

Vanaf volgend jaar mag er in Nederland meer biobrandstof bijgemengd worden bij benzine en diesel. Gisteren stemde de Tweede Kamer in met dit wetsvoorstel voor 2018 – 2020. Voedselgewassen als mais, soja en palmolie ontspringen de dans niet. Wel is beloofd een Europees verbod op soja en palmolie te bepleiten vanaf 2021. En dat is goed nieuws voor het regenwoud.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het klinkt paradoxaal: op de korte termijn laat Nederland meer voedselgewassen – ook soja en palmolie – in de tank toe. Maar op Europees niveau gaat Nederland juist pleiten voor een verbod op soja en palmolie als ingrediënten van biobrandstof voor de lange termijn.
Vier generaties

De meeste biobrandstoffen bestaan uit voedsel zoals palmolie, soja, koolzaad, mais en suikerriet. Dit zijn de zogenaamde conventionele biobrandstoffen, de eerste generatie. De tweede generatie biobrandstoffen komt van afval als plantenresten, houtsnippers of frituurvet. Zeewier en algen vallen onder de derde generatie. Bij de vierde generatie produceren micro-organismen zelf de brandstof.

In Europa pleit Nederland voor een verbod vanaf 2021…

Staatssecretaris Van Veldhoven zegde vorige week tijdens een vergadering met Kamerleden al toe dat ze in Europa wil pleiten voor een verbod op palmolie en soja in de tank per 2021. Ze gaf aan het standpunt van het Europees Parlement om na 2021 geen palmolie en soja meer in de tank te doen, “van harte te steunen” en zich daarvoor in te zetten. CDA, PVV, SP, GroenLinks en de Partij van de Dieren spraken eveneens hun steun uit. Ook de VVD noemde het “een hartstikke goed idee”. Kortom, geen van de aanwezige partijen wenst dat er regenwoud zou worden gekapt voor de productie van soja en palmolie, tropische gewassen die een ingrediënt zijn van biobrandstoffen.

Toch was het nog even spannend gisteren tijdens de stemming, omdat Kamerlid Kröger van GroenLinks een motie indiende met diezelfde strekking. Als die zou worden weggestemd, zou de belofte van de staatssecretaris op losse schroeven komen te staan. Dat bleek niet het geval: een ruime meerderheid steunde de motie.

…maar in eigen land nog even niet

Toch heeft de Tweede Kamer er niet voor gekozen om het gebruik van voedselgewassen voor biobrandstof in Nederland nu al te verbieden. Integendeel, het wetsvoorstel dat er lag van voormalig staatssecretaris Dijksma om de huidige 1,4 procent biobrandstof in de tank naar 5 procent op te schroeven tussen 2018 en 2020, werd gisteren aangenomen. Dat betekent dat als je de tank van je auto volgooit, die vanaf volgend jaar voor 5 procent uit bio-ethanol of biodiesel kan bestaan.

We zullen biobrandstoffen nog een hele tijd nodig hebben

Staatssecretaris Stientje van VeldhovenTweet dit
“We zullen biobrandstoffen nog een hele tijd nodig hebben als de CO2-uitstoot in de transportsector willen reduceren”, motiveerde Van Veldhoven haar keuze. “We zien dat het nog enige tijd zal duren voordat we overgaan van fossiele brandstoffen naar volledig elektrisch vervoer.” Ook noemde ze de investeringszekerheid voor bedrijven als punt om de 5-procent-grens in te voeren. Deze wet moet 1 januari ingaan en door de lange kabinetsformatie is het overleg hierover steeds vooruitgeschoven. De industrie heeft er al op gerekend vanaf 1 januari meer te mogen bijmengen. Dus het is te kort dag om alles om te gooien, is de redenering.

Terwijl in Europa 46 procent van de geïmporteerde palmolie benut wordt als biobrandstof,   wordt er volgens de Kamerleden op de Nederlandse markt (nog) geen palmolie en soja gebruikt voor biobrandstoffen. Toch is het geen garantie dat dit in de toekomst niet gaat gebeuren, simpelweg omdat het niet verboden is. De vraag naar palmolie, soja maar ook mais kan nu verder toenemen, waardoor dit een druk legt op de landbouwgronden en voedselprijzen.

Aanstaande maandag is er een bijeenkomst van de Europese Raad over het Europese biobrandstofbeleid voor 2021-2030. Daar gaat minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat het standpunt namens de Nederlandse regering met betrekking tot het verbod op palmolie en soja in biobrandstof inbrengen.

Driemaal vervuilender dan diesel

Het gebruik van palmolie en soja voor biobrandstof is omstreden. Onderzoek van onder meer OneWorld wees uit dat er bij de aanleg van oliepalmplantages in Indonesië – ’s wereld grootste palmolieproducent – mensen van hun land worden verdreven, oerwoud tegen de vlakte gaat en diersoorten als orang-oetans worden bedreigd. Soja en palmolieplantages bestaan vaak uit monoculturen, waar ander (bodem)leven zo goed als onmogelijk wordt gemaakt.

Bovendien blijkt biodiesel op basis van palmolie drie keer vervuilender dan reguliere diesel, zo toonde EU-onderzoek eerder aan. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat bossen worden afgebrand of gekapt voor de aanleg van plantages, terwijl die bomen juist CO2 opnemen. Talrijke plantages bevinden zich op koolstofrijke veengronden, waar eveneens CO2  vrijkomt bij de ontginning. Afgelopen week tekenden 174 wetenschappers in Nederland dan ook voor een verbod op voedselgewassen in biobrandstof, de brief werd gepubliceerd in dagblad Trouw.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons