Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Terwijl menigeen nog ligt bij te komen van overdadige kerstdiners, nadert het slot van 2017. Powerswitch sluit aan bij de mediatraditie die de eindejaarsdagen kenmerkt: tijd om de balans op te maken op energievlak. Klimaatgezant Marcel Beukeboom, Urgenda-directeur Marjan Minnesma en Dr. Jan-Peter Nap, lector Life Sciences & Duurzame Energie van het Kenniscentrum Energie (Hanzehogeschool Groningen), halen de krenten uit afgelopen energiejaar.
In eigen land
Volgens Marjan Minnesma was 2017 een tussenjaar met veel plannen, die hun vruchten de komende jaren zullen afwerpen. Dit viel onder andere terug te lezen in de Nationale Energieverkenning, die voorspelde dat het percentage duurzame energieproductie zou groeien van 12,5 procent (nu) naar 44 procent in 2023. Minnesma denkt dat de groei nog sneller zal verlopen: “Steeds meer projecten voor wind- of zonne-energie zullen namelijk geen subsidie meer nodig hebben.”
Minnesma kijkt daarnaast uit naar een toename in het aantal smart grids. Smart grids maken zo efficiënt mogelijk gebruik van het elektriciteitssysteem, bijvoorbeeld door vraag en aanbod van duurzame energie op elkaar af te stemmen, door middel van fluctuerende prijzen. Of door stroom op te slaan in de batterijen van elektrische auto’s en deze wanneer nodig te ontladen. Dat gebeurt al in de Utrechtse wijk Lombok. De komst van nieuwe betaalbare elektrische auto’s in 2018-2019 zal dergelijke duurzame oplossingen gangbaarder maken, verwacht Minnesma.
Ook Dr. Jan-Peter Nap denkt dat er nog veel winst te halen valt uit een efficiëntere omgang met onze energie: “Denk bijvoorbeeld ook aan korter douchen of aan het isoleren van je huis. Energiebesparing is wellicht niet zo sexy als andere innovaties, maar het belang en de impact ervan worden sterk onderschat. Besparing gaat vooral over gedragsverandering, en die is essentieel. Helaas is de directe beloning van duurzaam gedrag niet altijd duidelijk.”
Verkiezingen
De komst van een nieuw kabinet mag natuurlijk ook niet ontbreken in dit jaaroverzicht. Het regeerakkoord opperde ambitieuze plannen op energiegebied, zoals de sluiting van kolencentrales voor 2030 en de aanpak van de CO2-uitstoot door de industrie. “De tijd van vrijblijvende afspraken is voorbij”, stelt klimaatgezant Marcel Beukeboom. Gaat minister Wiebes hier op toezien?
“Klimaat en economie zijn opeens geen tegengestelde terreinen meer
Menigeen hekelde het besluit om géén minister van Klimaat te introduceren. Beukeboom neigde ook naar die opvatting, maar ziet in de politieke praktijk dat het verenigen van Economische Zaken en Klimaat een goed besluit was. “Collega-politici prijzen Nederland. Klimaat en economie zijn opeens geen tegengestelde terreinen meer. Minister Wiebes moet beide portefeuilles met elkaar in harmonie brengen, en dat is een goede zaak”, stelt Beukeboom.
Internationaal: Trumps misplaatste energienostalgie
Natuurlijk was de terugtrekking van de VS uit het Parijse klimaatakkoord een fikse tegenslag. Maar klimaatgezant Beukeboom put hoop uit de Amerikaanse steden en bedrijven die voor duurzame energie gaan. “Arnold Schwarzenegger vatte dit treffend samen: Amerikanen zijn niet uit het Parijse klimaatakkoord gestapt, Trump is eruit gestapt”, zegt Beukeboom.
Daarnaast ziet de klimaatgezant steeds meer grote geldbeheerders hun investeringen uit de fossiele brandstofbranche terugtrekken. En de sluiting van kolencentrales zet door, stelt Beukeboom; ook in de VS, ondanks Trumps belofte om de mijnen te heropenen. “Waarom? Omdat kolenenergie duurder is geworden dan wind of zon”, verklaart Beukeboom.
“Amerikanen zijn niet uit het Parijse klimaatakkoord gestapt, Trump is eruit gestapt
Maar lopen we nog wel op schema om de Parijse klimaatdoelen te halen? In 2018 volgt een nieuw IPCC-rapport, dat volgens Beukeboom zal aantonen dat de doelstellingen uit het Parijse klimaatakkoord buiten bereik raken. “Dit zal de internationale gemeenschap nog verder stimuleren om de ambities op energiegebied te verhogen”, verwacht hij. Minnesma vult aan: “We kunnen niet anders. We moeten af van duurzaam als alternatief; duurzaam wordt het nieuwe normaal.”
Toekomstbeeld
Soms zal dat een kwestie zijn van visie: laten zien hoe het anders kan. Dat is precies wat de reizende tentoonstelling Post-Fossil City tracht te doen.
Een ander voorbeeld is de Elfwegentocht, die in juli 2018 wordt georganiseerd in samenwerking met Urgenda. Tijdens de Elfwegentocht zal het vervoer in de provincie Friesland twee weken lang uitsluitend op duurzame brandstoffen of elektriciteit rijden. De kroon op het evenement is de ‘grootste parade van futuristische voertuigen ooit’.
In het duister?
Echter, hoe inspirerend de energietransitie ook moge zijn, volgens Nap moeten we ons ook voorbereiden op de obstakels die deze overstap met zich meebrengt: “Stel dat het straks geruime tijd net zo grauw en somber is als nu, Kerst 2017, waardoor zonnepanelen niks opleveren, en het waait ook nog eens nauwelijks – hoe zorgen we er dan voor dat de Nederlander daar niks van merkt? Hoeveel mag de gemiddelde Nederlander of Groninger daar überhaupt van merken? Er is geen eenduidig antwoord op deze vraag. Wellicht is er zelfs geen gewenst antwoord mogelijk. Dit wordt vaak onderschat.”
Nap denkt daarom ook dat we oog moeten houden voor de impact van de energietransitie op welvaart en welbevinden van de Nederlander, want energie, milieu en levensstandaard zijn nauw met elkaar verbonden. Wat de komende jaren ons ook mogen brengen, een ding is zeker: we bewegen ons richting een energielandschap dat er heel anders zal uitzien dan nu.
Lees ook:
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
