Sophie Straat: ‘De genocide in Gaza niet benoemen voelt zó verkeerd’

Nooit meer vliegen of nooit meer nieuwe kleren?

“Als protestzangeres zou ik ‘allebei’ moeten zeggen, maar ik moet bekennen dat ik best materialistisch ben. Ik hou van mooie spullen. Kleding is een verlengstuk van hoe ik me voel: de ene dag wil ik me verstoppen in het zwart, de andere dag extravagant op het podium staan. Terwijl ik weet dat er veel te veel spullen op de wereld zijn. Dus: nooit meer vliegen.”

Flexitariër of vegan?

“Ook hierin ben ik niet consequent. Ik moet eerlijk zeggen dat ik discrimineer: ik eet kip en vis, maar varkens en koeien vind ik te schattig, dus die eet ik niet. Best hypocriet.”

Je altijd uitspreken tegen racisme en homofobie of de goede vrede bewaren?

“In mijn muziek spreek ik me zeker uit. Mooier als je lacht gaat over seksisme en intimidatie. Welke vrouw heeft niet eens gehoord dat ze niet zo boos moet kijken? Ik zing over het groeiende verzet tegen abortus in De Vergiffenis en over agressie en racisme bij de politie in het nummer Wat is het kut om agent te zijn.

Ondertussen hou ik enorm van de Nederlandse volkscultuur: bruine kroegen, Ajax, levensliederen. Op mijn eerste album stonden voornamelijk smartlappen, waardoor ik geboekt werd voor het voorprogramma van André Hazes jr. Toen ik mijn linkse nummers stond te zingen, zag ik het publiek wel raar kijken. Ik ga dan niet ook nog roepen: ‘Wisten jullie dat iedereen gelijk is?!’

Ook bij mijn moeder laveer ik tussen uitspreken en de goede vrede bewaren. Ik ben joods opgevoed en nu uitgesproken pro-Palestina. ‘Dit is wel ironisch, hè?’ zei ik als een soort puber, toen we aan tafel zaten afgelopen pesach. Dan herdenken we het einde van de Joodse slavernij en de vrijheid van het Joodse volk. Ik vind het moeilijk om dan expliciet te zeggen dat het een mooi moment is, maar dat er tegelijkertijd wel een genocide in Gaza plaatsvindt. Ik wil haar niet kwetsen, maar dat onbenoemd laten voelt zó verkeerd. Mijn moeder probeert zich te verdiepen in mijn standpunten door naar lezingen en panelgesprekken te gaan. Maar ze blijft het ingewikkeld vinden als ik met een Palestijnse vlag op het podium sta.”

Intersectioneel feminisme en validisme: belangrijke termen of woorden zijn maar woorden?

“Ik gebruik deze woorden zelf niet, maar als ik hoor wat ze betekenen denk ik: 100 procent belangrijk. Dingen moeten uitgesproken worden. Zelfs ik betrap mezelf op seksistische denkpatronen; dat ik een man eerder geloof dan een vrouw, of dat iets opgelost moet worden door een man. Dan kan ik zo van mezelf balen.”

Idealist of realist?

“Ik ben deels idealist. Ik strijd voor een betere wereld, en heb bedacht: ik wil een verhaal vertellen, ik ga dat doen als zangeres, zonder muziekopleiding. Als ik geen risico’s neem, vind ik het leven echt te saai. Maar ik ben ook realistisch – of misschien eerder pessimistisch, haha. Op momenten denk ik: wat sta ik nou mijn best te doen op het podium? Het komt toch niet goed met de wereld. Maar dan zie ik hoe het publiek luidkeels met me meezingt en ben ik toch blij. En ik doe meer met mijn muziek: zo mochten alleen vluchtelingen op de gastenlijst bij de eerste editie van Protestfest, en de winst van de tweede editie hebben we overgemaakt naar Stichting Plant een Olijfboom, die mensen in Gaza ondersteunt.”

Een eerdere versie van dit interview verscheen in september 2024 in OneWorld Magazine.