De geanimeerde sfeer aan de dinertafel van eerder die avond verdwijnt als sneeuw voor de zon. We vallen geschrokken stil. Shit, dit kan je dus zo maar overkomen. Ze voelde dat hij haar grenzen had overschreden, maar gaf zichzelf later de schuld dat ze niet eerder aan de bel trok, en was verward: was dit slechte seks of seksueel geweld? “Ik had ook gewoon niet mee moeten gaan”, mompelt ze na.
Wat deze man in bed flikte, is helaas geen unicum. Zonder instemming een condoom verwijderen tijdens seks heet stealthing (en gebeurt zowel bij mannen als bij vrouwen). Het kan leiden tot een ongewenste zwangerschap, een soa en allerlei nare mentale gevolgen. Net zoals bij verkrachting. In 2017 werd een geval van stealthing in Zwitserland dan ook berecht als verkrachting; zonder condoom had het slachtoffer geen seks gewild. Hoewel het fenomeen niet nieuw is, wordt er in Nederland nauwelijks onderzoek naar gedaan. Psycholoog en seksuologe in opleiding Bonne van Rees (29) heeft zich er wel in verdiept.
“Bij mijn studie werd het behandeld als grenzend aan verkrachting. Ook vriendinnen heb ik er over gehoord: het ging dan vooral om het zeuren van mannen over condooms of desinteresse in eventuele risico’s van seks zonder condoom. Een vriendin van mij heeft ook meegemaakt dat een man haar penetreerde zonder condoom terwijl ze zei dat ze dat niet wilde. Ze was ervan in de war: ze wilde wel seks met hem, maar mét condoom. Ze wist dat hij een grens was overgegaan, maar kon het toch niet helemaal plaatsen.”
“Ze was ervan in de war: ze wilde wel seks met hem, maar mét condoom
“Het lijkt erop dat daders de risico’s op soa’s niet belangrijk vinden en alleen aan hun eigen plezier denken in plaats van de gevoelens van hun bedpartner. Ze denken dat ze recht hebben op het lichaam van een ander. Het blijkt ook dat slachtoffers er niet altijd achter komen en de daders er dus mee weg komen. Daders stimuleren elkaar op fora en geven elkaar tips over hoe het zo onopvallend mogelijk te doen.
Ik denk dat er onwetendheid heerst bij de daders over de impact die het heeft op de slachtoffers. Dat ze denken dat het allemaal wel meevalt. Aan de andere kant denk ik: come on, hoe kan iemand denken dat dit okay is? Dat geldt voor alle soorten grensoverschrijdend gedrag natuurlijk: mensen weten heus wel dat verkrachten verkeerd is, maar toch gebeurt het dagelijks.
“Daders stimuleren elkaar op fora en geven elkaar tips over hoe het zo onopvallend mogelijk te doen
“Het gaat niet alleen om het risico op een soa of ongewenste zwangerschap (en de zorgen daarover), maar vooral om het gevoel dat iemand anders daar blijkbaar niet om geeft. Het vertrouwen en autonomie van slachtoffers is geschaad; er is iets met hun lichaam gebeurd waar ze geen toestemming voor hebben gegeven. Ze voelen dat hen iets ergs is aangedaan maar weten niet of het seksueel geweld is of niet. Dat verwart. Terwijl het effect op slachtoffers wel vaak hetzelfde is als bij verkrachting.”
Op welke manier kunnen mannen wél op verantwoorde wijze omgaan met weerstand tegen condooms?
“Er zijn zeker ook verantwoordelijke mannen, laten we die niet vergeten, maar vaak zijn het toch de vrouwen die verantwoordelijk worden geacht voor anticonceptie en bescherming tegen soa’s. Ik heb eens meegemaakt dat een man tegen me zei: ga jij maar aan de pil. Excuse you?! Mannelijk privilege in pure vorm.
Vaak beginnen mannen er niet zelf over en zijn het de vrouwen die het – voor sommigen toch ongemakkelijke – onderwerp moeten aansnijden. Jonge meiden staan al niet altijd even zeker in hun schoenen maar moeten wel sterk staan als hun partners ook nog eens gaan zeuren en pushen: ‘Heel even maar’.
“Het gaat niet om de serieverkrachter maar om de 'normale jongen' die denkt dat hij gewoon kan pakken wat hij pakken kan
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
