Schapen

Het ABC van dierenleed in jouw kledingkast

Een warm gebreide trui of een ultrazacht vestje: dierenleed beperkt zich niet alleen tot de vleesindustrie. Hoe dier(on)vriendelijk zijn onze kleren? Een overzicht per materiaalsoort.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Online retailer ASOS liet onlangs weten dierlijke materialen uit haar collecties te verbannen. Aanleiding was een onderzoek van dierenrechtenorganisatie PETA naar de wrede manier waarop de wolsoort mohair wordt verkregen.

ASOS is niet het enige merk dat stoffen van dierlijke oorsprong weert. Zo’n 140 merken, waaronder H&M, Topshop en Marks & Spencer lieten als reactie op het PETA-filmpje weten niet langer meer gebruik te willen maken van het materiaal. Hetzelfde gebeurde een aantal jaar geleden toen aan het licht kwam op welke brute wijze angorakonijnen in China worden behandeld.

Het roept de vraag op: in hoeverre kun je ervan uitgaan dat kleding van dierlijke oorsprong in verband staat met dit soort praktijken? Ik ging op onderzoek uit.

Angorawol (geit/konijn)

Angorakonijn: 

Anders dan bij andere konijnen, blijft de vacht van angorakonijnen groeien. Het fijne warme wol wordt in de kledingindustrie gebruikt voor het maken van vestjes en truien. Zo’n 90 procent van de angorawol wordt geproduceerd in China. Hier worden de dieren gefokt en geschoren of leeggeplukt. Dat laatste gebeurt om zo langere haren, en dus meer wol te kunnen krijgen. Toen medewerkers van dierenrechtenorganisatie PETA in 2013 undercover een konijnenfokkerij in China binnengingen, was te zien op welke afschuwelijke manier met de konijnen wordt omgegaan. De beestjes werden met hun poten vastgebonden en onder luid gekrijs leeggeplukt. Verschillende merken, waaronder H&M en C&A lieten niet veel later weten voortaan geen angorawol meer te zullen gebruiken in de collecties.

AngorakonijnBeeld: Betty Chu
Angorageit: 

De wol van de angorageit wordt mohair genoemd. Het is een glanzende, zijde-achtige stof waar jassen, truien, sjaals, mutsen en vesten van worden gemaakt. Angorageiten worden vooral gehouden in Turkije, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika. Onderzoek van PETA naar de praktijken op Zuid-Afrikaanse boerderijen bracht onlangs aan het licht op welke brute wijze de geiten worden behandeld. Een deel van de geiten overleed niet lang na de scheerbeurt. Ze waren niet meer goed beschermd tegen de kou en vroren hierdoor dood.

Toch naarstig op zoek naar een warm vestje? Kies dan voor fleece als alternatief.

Bont

Nu zie je ze nauwelijks op straat, maar hartje winter kun je er niet omheen: jassen met een bontkraag. Hoe groter en voller de kragen, hoe beter, lijkt het vaak. Echt bont kan van verschillende dieren afkomstig zijn, zoals de vos, wasbeer, coyote, nerts of het konijn. Ze kunnen in het wild gevangen worden, door middel van klemmen en vallen, of ze worden gefokt.

In Nederland worden elk jaar miljoenen nertsen gedood voor hun vacht. Ze leven gemiddeld zeven jaar in kleine kooitjes, waarna ze worden vergast met koolmonoxide. In 2012 stemde de Eerste Kamer in met een verbod op het houden en doden van nertsen. De Nederlandse nertsenfokkers krijgen nog tot 2024 de tijd om af te bouwen. Dan is het verboden om nertsen te fokken voor bont.

Een nertsBeeld: Arturek28
Ook geldt er sinds 2008 een verbod op het fokken van vossen in Nederland. Doordat vossen gek worden in een kleine kooi, beginnen ze zichzelf te verminken. Maar ondanks het verbod mag en kan je het wel gewoon kopen in Nederland. De meeste vossen worden gehouden in Finland en Zweden. Modeontwerpster Stella McCartney nam ooit een kijkje in zo’n fokkerij. Je raadt het al: op de beelden waren vosjes te zien in kleine kooitjes die soms onder de open wonden zaten. En of het nog niet erg genoeg was, werden de dieren ook nog eens op een brute wijze om het leven gebracht.

Weten welke merken bontvrij zijn? Zie hier een lijst.

Dons

Dons wordt op twee verschillende manieren verkregen: het dons van ganzen of eenden wordt gebruikt nadat die geslacht zijn voor het vlees, of de beesten worden levend geplukt. Vaak worden de ganzen geplukt wanneer ze niet in de rui zijn. Problematisch, aangezien de veren dan veel meer vastzitten in de huid. Het plukken van ganzen gaat gepaard met veel stress en kan ernstige verwondingen veroorzaken. In 2009 kwam er een schokkende vijfdelige documentaire naar buiten over misstanden in de donssector. Te zien is hoe de ganzen hardhandig en onder luidt gekrijs worden kaalgeplukt.

Een alternatief voor dons is synthetisch materiaal.

GanzenBeeld: Toubib

Leer

Leer is in de meeste gevallen een bijproduct van de vleesindustrie. Toch is Bont voor Dieren van mening dat je het gebruik van leer moet beperken. “Wij zijn kritisch omdat de leerindustrie, net als de bontindustrie, erg milieuvervuilend is. Bovendien is het leer vaak afkomstig van dieren uit de bio-industrie. En we kennen allemaal wel de afschuwelijke beelden uit slachthuizen. Door leer te kopen, draag je hieraan bij en houd je de industrie in stand”, aldus Femke Zandberg van Bont voor Dieren.

Gelukkig komen er steeds meer alternatieven voor leer, zoals gerecycled polyester, ananasbladeren of andere soorten fruitresten. 

De leerindustrie kijkt niet verder dan het slachthuis

Merino

Wie kent ze niet: Uggs. Eind jaren negentig begonnen deze schoenen aan een opmars, tien jaar later waren ze niet meer weg te denken uit het straatbeeld. De schoenen werden vooral geprezen om hun comfort en het feit dat ze zo heerlijk warm zijn. Met dank aan het merinoschaap. Deze dieren worden voornamelijk gehouden in Australië. Een van de grootste zorgen van dierenrechtenorganisaties is dat de schapen worden onderworpen aan mulesing. Dit is het wegsnijden, of eigenlijk knippen, van delen van de huid rond het achterste van de schaap. Dit wordt gedaan om te voorkomen dat er uitwerpselen in de vacht blijven hangen, waardoor parasieten er eitjes in kunnen gaan leggen. In Australië is mulesing een bekend fenomeen, en wordt het veelal onverdoofd toegepast, want medicatie is te duur. Je kunt je voorstellen hoeveel pijn het doet als iemand in jouw billen staat te knippen met een schaar.

Een alternatief? Kies voor acryl of fleece.

MerinoBeeld: beanan

Zijde

Zijde is een van de oudste textielsoorten. Het maken van de stof werd 5.000 jaar geleden in China ontdekt, en behoort tot de duurste en meest luxe materialen. Het wordt gemaakt van de cocon van de zijdeworm of rups. De gangbare manier om zijde te verkrijgen is door de beestjes levend te koken of te vergassen, zodat de cocon nog intact blijft en het zijdedraad heel.

De rupsen worden met name gekweekt op boerderijen in China (goed voor 75% van het totaal), gevolgd door India (13%). Er bestaat ook ‘wilde zijde’, waarbij de zijde pas wordt gewonnen nadat de vlinder de cocon heeft verlaten.

Voor het maken van een kilo zijde zijn al snel zo’n 4.000 à 6.000 cocons nodig. Dat komt neer op zo’n 630 cocons voor een zijden blouse.

Een alternatief voor zijde is Tencel, een natuurlijke kunstvezel die wordt gemaakt van eucalyptus-bomen afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Het materiaal wordt ook wel aangeduid als vegan-silk.

Zijde rupsBeeld: Nikita

Is het écht zo erg allemaal?

Het is natuurlijk de vraag in hoeverre deze dieronvriendelijke praktijken de standaard of de uitzon-dering zijn. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Economische Zaken werd in 2016 vastgesteld dat het vrijwel onmogelijk is om van veel dierlijke producten of producten die ingrediënten van dierlijke oorsprong bevatten te achterhalen waar die vandaan komen, hoe ze zijn geproduceerd en om welke hoeveelheden het gaat.

Kan het ook anders, beter? In mijn volgende artikel lees je het verhaal van Reina Ovinge van The Knitwit Stable, die voor haar kledingmerk zelf angorageiten en merinoschapen houdt, en in 2016 een bezoek bracht aan verschillende boerderijen en spinnerijen in Zuid-Afrika

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons