Begin mei kwamen schokkende beelden naar buiten over misstanden in de Zuid-Afrikaanse mohair-industrie. Snel daarna lieten modegiganten als H&M, Zara, Esprit en Topshop weten het materiaal uit hun collecties te zullen verbannen. Dierenliefhebbers blij. Of toch niet? “Dit is een kortzichtige en zeer schadelijke beslissing”, vindt Reina Ovinge.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Geiten die aan hun hoorns, staarten en poten worden meegesleept en opgetrokken, vleeswonden die tijdens het scheren ontstaan en duizenden dode geiten, als gevolg van de kou. De beelden die dierenrechtenorganisatie Peta (People for the Ethical Treatment of Animals) onlangs naar buiten bracht liegen er niet om: dit is een en al dierenmishandeling.
Reina Ovinge, zelf al jaren werkzaam in de mode-industrie, zag de beelden, en keek er met net zoveel afgrijzen naar als ieder ander. “Hoe de scheerder te werk gaat, en de geiten behandelt; het is verschrikkelijk om te zien.” Toch is Ovinge het oneens met Peta, de organisatie die het filmpje naar buiten bracht, en de reactie van modemerken om dit materiaal voortaan uit hun collecties te weren.
Volgens haar zijn duizenden boeren en arbeiders straks de dupe van deze ‘kortzichtige en overhaaste’ beslissing van modemerken. En Ovinge roept niet zomaar wat. Ze weet waar ze het over heeft. In 2016 deed ze zelf onderzoek naar de praktijken in de Zuid-Afrikaanse mohair-industrie, en sinds een aantal jaar grazen er in haar eigen achtertuin zo’n tien angorageiten.
Om te begrijpen waar Ovinges mening vandaan komt, ga ik bij haar langs in Baambrugge. Hier in dit dorpje, tussen Utrecht en Amsterdam, staat naast een kleine kudde mohairgeiten en merinoschapen ook een mini-fabriek, The Knitwit Stable genoemd. Van de wol van haar geiten en schapen breidt Ovinge haar eigen truien en vesten, die ze verkoopt onder het label TREK&TREES.
'Race to the bottom'
Zo’n drie jaar geleden begon Ovinge met het produceren van mohair, de wol die van angorageiten afkomt. Daarvóór werkte ze zeven jaar als inkoper voor V&D en runde ze 12 jaar een eigen bedrijf waarvoor ze productie van gebreide artikelen deed voor diverse grootwinkelbedrijven/ketens. “De prijzen moesten steeds lager, terwijl bedrijven steeds meer eisen gingen stellen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar meer betalen? Ho maar.” Ze zag verschillende fabrieken in China en Bangladesh failliet gaan. “De arbeiders waren altijd de dupe.”
Die race to the bottom, daar wilde ze niet meer aan meedoen. In plaats daarvan sloeg ze een totaal andere weg in. Als inkoper en leverancier/producent was ze altijd bezig geweest met gebreide items. Na talloze keren in fabrieken en spinnerijen te zijn geweest, besluit ze in 2013 zelf een week lang achter een breimachine in China te gaan staan. “Ik ervoer zelf hoeveel inspanning en arbeid erbij kwam kijken. En dan te bedenken dat die vestjes hier voor twee tientjes in de winkel hangen. Bizar!”
“
Ik wist niet dat er zoveel inspanning en arbeid kwam kijken bij het maken van een simpel vestje
Het was een eyeopener, die haar nieuwsgierigheid naar het verhaal achter het breiwerk waarin ze jaren had gehandeld, aanwakkerde. “Nu ik dit had ervaren, wilde ik meer weten, en dieper de keten in duiken.” Ze begint haar zoektocht, die loopt van spinnerijen in Italië, breifabrieken in Bangladesh tot Zuid-Afrikaanse mohair-boeren. (Over haar bevindingen, maakte ze de documentaire: ‘From Goat to Garment‘)
Een van de mohair-geiten van Ovinge
Medelijden met scheerders
“Zuid-Afrika is de grootste producent van mohair”, vertelt ze terwijl we richting het verblijf van de angorageiten lopen. “Ik wilde weten hoe daar met de dieren werd omgegaan.” Ze vreesde het ergste. “Ik dacht; daar komt vast een hoop dierenleed bij kijken.” Maar eenmaal in Zuid-Afrika, bleek dat vooroordeel niet te kloppen. “De dieren zagen er goed uit en werden goed behandeld. Eerlijk gezegd had ik meer te doen met de scheerders en sorteerders dan met de geiten zelf; ze kregen bijvoorbeeld wel het minimumloon betaald, maar dat leg ver beneden het leefbaar loon.”
De beelden die Peta naar buiten heeft gebracht, herkent ze dan ook niet. “Ik ontken niet dat er dingen fout gaan in de industrie, maar dat dit ‘de standaard’ zou zijn, zoals de dierenrechtenorganisatie stelt, is écht onzin.” Volgens haar heeft de mohair-industrie juist veel stappen in de goede richting gezet de laatste jaren. “Op veel boerderijen (Zuid-Afrika telt zo’n duizend mohair-boeren, red) is toezicht. Er hangen camera’s of iemand kijkt tijdens het scheren mee.” Ze benadrukt dat het goed verzorgen en behandelen van de dieren in het belang van de boeren zelf is. “Hoe lekkerder het beest in z’n vel zit, hoe beter de kwaliteit van de wol.”
Peta heeft er volgens Ovinge alles aan gedaan om een zo negatief mogelijk beeld neer te zetten, terwijl het werkelijke verhaal veel genuanceerder ligt. “Het scheren van de dieren is niet altijd even makkelijk”, vertelt ze, terwijl ze met haar vingers door Billy’ (zoals een van de geiten heet) haren beweegt. “Terwijl de ene geit er totaal geen moeite mee heeft, stribbelt de andere onwijs tegen. Het is net alsof je je kind naar de kapper brengt.”
Terwijl Ovinge gerust een uur over het scheren van een geit kan doen, moeten de scheerders in Zuid-Afrika dit klusje in een paar minuten klaren. Beesten die tegenstribbelen worden hierdoor vaak hardhandig behandeld en de kans dat er iets misgaat, een wond ontstaat, is groot. “Het moet allemaal zo goedkoop en dus zo snel mogelijk. Als merken meer zouden betalen, kunnen de scheerders en boeren met meer aandacht voor de dieren hun werk doen.”
“
Boeren in Zuid-Afrika krijgen de hardste klappen
Ze opent de deur van een schuur en laat de opbrengst zien: een tafel vol mohair. Het spul voelt licht vettig en een beetje ruw aan. Ovinge: “Mohair is een prachtig materiaal. Het glanst een beetje en heeft mooie lange vezels.” In Zuid-Afrika leven duizenden mensen van de verkoop van deze wolsoort. “Zij gaan de klappen voelen nu meer en meer bedrijven zeggen het materiaal te weren.”
Afgeschoren mohair
Goede sier maken
Ovinge ziet dat echt anders. “De reactie van modebedrijven is puur bedoeld om goede sier te maken richting de consument; ze zijn bang voor slechte publiciteit.” Volgens haar is het voor een modegigant als H&M ook heel makkelijk om het materiaal in de ban te doen. “Ze gebruiken het maar voor een heel klein deel van hun collectie.” Dat hun beslissing leidt tot het verlies aan banen en inkomens van duizenden mensen, lijkt hen niet te deren. “Zij zijn straks verantwoordelijk voor het teloorgaan van een ambacht en van een volledige industrie.”
Ze is van mening dat wanneer modemerken dierenwelzijn echt zo belangrijk hadden gevonden, ze op zijn minst een keer langs de fabrieken in Zuid-Afrika waren gegaan, of in gesprek met de boeren daar. “Wat ze nu doen is zo gemakzuchtig, en schadelijk. Onvoorstelbaar.”
Is het nieuws over de misstanden in de mohair-industrie ook schadelijk voor haar bedrijf, vraag ik Ovinge. “Integendeel. Merken die het wol nog wel willen hebben, kloppen nu bij mij aan de deur. Hier weten ze zeker dat het goed zit.”
De breimachines
Via de schuur lopen we door naar de ‘mini-fabriek’, zoals ze het zelf noemt. Er staan een aantal breimachines, die ze uit China heeft laten komen. Hier maakt ze van de wol kleding en geeft ze cursussen aan studenten of medewerkers, waaronder inkopers, managers en designers van modebedrijven. “Mijn doel is om meer bewustzijn te creëren. Veel mensen die werken in de sector, hebben geen idee wat er allemaal bij het maken van een kledingstuk komt kijken. Datzelfde geldt voor consumenten. Door ze zelf achter een machine neer te zetten, hoop ik dat ze meer oog krijgen voor al het werk dat nodig is om alleen al één vestje te breien. En dat ze beseffen dat een trui voor twintig euro eigenlijk niet kan. Ergens onderin de productieketen wordt iemand ontzettend benadeeld. Of dit nu de boeren of de dieren zelf zijn.”
Peta laat in een reactie weten: ‘De industrie probeert zich natuurlijk te verdedigen omdat zij de veranderende houding van retailers en klanten ten opzichte van mohair ziet, omdat deze verandering de winst bedreigt. De realiteit voor ontwerpers en retailers is dat het onmogelijk is om audits uit te voeren in de wereldwijde toeleveringsketen met de frequentie en grondigheid die vereist zijn om ervoor te zorgen dat angora geiten en andere dieren niet mishandeld worden voor hun producten. Bedrijfsbeoordelingen en beoordelingsprocessen hebben slechts één doel: consumenten valse garanties bieden, terwijl de industrie gewoon door blijft gaan met haar wrede activiteiten. Het feit dat mohair scheerders op dit moment een levensonderhoud biedt, is geen excuus voor de mode-industrie om niet te evolueren.’
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden