Beeld: Eddie Kopp
Achtergrond

Steek je handen uit de mouwen

Plas je in de tuin om geen water te verspillen? Loop je achter je familieleden aan om het licht achter ze uit te doen? Krijg je jeuk als je ziet dat je vriend(in) geen afval scheidt? We vroegen onze lezers hoe zij in het dagelijks leven ‘duurzaam doen’.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Mag ik nog vliegen? Biefstuk eten? Wat is duurzaam gedrag? Wie met deze vragen worstelt, kan wel een steuntje in de rug gebruiken. Onze lezer René Leisink vroeg ons daarom of we een duurzaamheidswijzer in elkaar konden knutselen. Welke duurzame ingrepen kosten weinig geld, tijd en voorbereiding? En welke zaken zijn juist lastig of duur om door te voeren in ons dagelijkse leven? Wij vroegen de lezers en collega’s van OneWorld hiernaar. De volgende resultaten zijn uit de enquête gekomen.
Over de enquête
De enquête bestond uit zes onderdelen: duurzaam doen op het gebied van water, energie, transport, voedsel, afval en kleding. Per onderdeel stelden we drie open vragen: ‘Wat vind je weinig moeite?’, ‘Wat vind je te veel moeite en/of te duur  (op dit moment)?’ en ‘Heb je nog tips?’ We hebben 66 antwoorden ontvangen. Aangezien we open vragen hebben gesteld, zijn de resultaten meer indicatief dan ‘hard’. In elk onderdeel kwamen wel duidelijke trends naar voren.

Het meeste watergebruik zit in de spullen die je koopt. Koop geen rommel die je toch zo goed als meteen weer weggooit

De thema’s water, elektriciteit, transport, voedsel, afval en kleding zijn natuurlijk niet helemaal van elkaar te scheiden. Soms is het daarom moeilijk om een harde lijn te trekken. Zoals een van de lezers schrijft: “Het meeste watergebruik zit in de spullen die je koopt. Koop dus geen rommel die je toch zo goed als meteen weer weggooit.” De inhoud van de categorieën is daarom bepaald door de thema’s die het vaakst terugkeerden in de antwoorden.

Aankomende weken bespreken we de resultaten met verschillende experts op deze gebieden.

Water

Gebruikt water schoonmaken kost energie en is daarom belastend voor het milieu. Volgens Waternet verbruikt een Nederlander gemiddeld 133 liter water per dag. Een vierde hiervan komt van het doorspoelen van het toilet. De wc minder vaak of met minder water doorspoelen vinden wij dan ook de makkelijkste ingreep om te doen. Bijna de helft van onze dagelijkse waterverbruik komt echter van douchen. Douchen was meteen het controversieelste onderwerp. Sommige respondenten vinden minder en korter douchen prima, maar anderen vinden dat niet te doen. Terwijl we in Nederland genoeg water hebben is in andere delen van de wereld waterschaarste een dagelijkse realiteit. Daarom moeten we ook bewust zijn van ons verborgen waterverbruik, bijvoorbeeld door de fabricage van katoen en avocado’s, al is dat vaak lastig.

Van makkelijk tot moeilijk: water besparen

GROEN: makkelijk te doen! GEEL: voor de een makkelijk, voor de ander niet ROOD: veel moeite of te duur
Wc minder vaak doorspoelen
Waterbesparende douchekop gebruiken
Alleen een volle vaatwasser en wasmachine draaien

Water opvangen en hergebruiken
Korter en minder douchen
Tuin niet sproeien

Regenwater opvangen (in appartementen)
Regenton aanschaffen (te duur)
Bewust zijn van verborgen waterverbruik (in kleren en eten)

Andere tips uit de enquête:

  • Naast regenwater kun je op verschillende momenten water opvangen: koud water voordat de douche warm wordt om deze aan de planten te geven; kookwater van groenten opvangen om later de afwas mee te doen, of schoonmaakwater om de wc mee door te spoelen.
  • Doe ‘s ochtends een korte work-out (bijvoorbeeld de ‘7 minute body work-out’). Daardoor wordt je lichaam al wakker en warm en hoef je minder lang te douchen
  • Doe een volle plastic waterfles in de wc-tank. Zo hoeft de tank niet helemaal vol met water lopen.
  • Plant bodembedekkers in de tuin. Zo blijft de bodem langer water opnemen en hoef je niet zo vaak te sproeien.
  • Gebruik regenwater om je balkon schoon te maken, vang het op tijdens een regenbui.

Elektriciteit

Wees niet te neurotisch met de stofzuiger

De ecologische voetafdruk van elektriciteit is sterk afhankelijk van de manier waarom het is opgewekt. In Nederland wordt nog steeds maar 6 procent van alle elektriciteit duurzaam opgewekt. Het is dus altijd een goed idee om geen elektriciteit te verspillen. Elektriciteitsbesparing in de enquête draaide vooral om gebruik van apparaten. We vinden het weinig moeite om apparaten uit te zetten, maar deze uit het stopcontact halen is vaak al wat meer gedoe. We vinden het ook moeilijk om helemaal zonder vaatwasser en koelkast te leven, of zelfs zonder elektrische sinaasappelpers en koffiemolen. Zonnepanelen aanschaffen wordt vanwege de prijs en de beperkte mogelijkheden in huurhuizen als hoogdrempelig gezien.

Van makkelijk tot moeilijk: elektra besparen

GROEN: makkelijk te doen! GEEL: voor de een makkelijk, voor de ander niet ROOD: veel moeite of te duur

Het licht uit doen als je niet in de kamer bent
Zuinige lampen aanschaffen
De verwarming op 18-19 graden zetten

Ongebruikte apparaten helemaal uitzetten
Ongebruikte opladers en andere apparaten uit het stopcontact halen
Duurzame energieleverancier nemen

Weinig elektrische apparaten hebben
Isolatie en dubbel glas aanschaffen (in huurhuizen)
Zonnepanelen aanschaffen (duur)

Andere tips uit de enquête:

  • Zet verschillende apparaten aan een schakelaar zodat je die in één keer uit kunt zetten
  • Als je zonnepanelen hebt, stel dan het gebruik van apparaten uit totdat de zon schijnt
  • Zet je wasmachine en afwasmachine op de eco-stand
  • “Wees niet te neurotisch met de stofzuiger”
  • Koop geen aandelen van SHELL

Vervoer

Vervoer zorgt voor meer dan een kwart van alle broeikasgassen die we elke dag uitstoten. Daarom is het belangrijk dat we bewust zijn van onze vervoermethodes. Nederlanders fietsen gemiddeld ruim 1000 km per jaar (CBS) en een miljoen Nederlanders neemt dagelijks de trein (NS). Daarom is het geen verrassing dat lopen, fietsen en openbaar vervoer gebruiken voor de meeste respondenten makkelijk te doen is. Minder of helemaal niet vliegen blijkt echter vaak moeilijk. We houden ervan verre landen te ontdekken en willen familie in het buitenland ook geregeld bezoeken. Internationale treinreizen vinden we te duur en de langeafstandsbus te oncomfortabel. Daarom pakken we ook binnen Europa het vliegtuig. Een andere kostbare vervoermethode is de elektrische auto.

Van makkelijk tot moeilijk: duurzaam vervoer

GROEN: makkelijk te doen! GEEL: voor de een makkelijk, voor de ander niet ROOD: veel moeite of te duur
Lopen, fietsen en het ov gebruiken
De auto delen

Minder of niet vliegen
Internationaal met de trein reizen (duur)
Een elektrische auto aanschaffen

Andere tips uit de enquête:

  • Gebruik de trein en bus om iets van je dag te maken, zoals werk doen, of ontspannen.
  • Via happyrail kun je in heel Europa goedkopere treinreizen boeken

Eten

Volgens de WUR gooit een Nederlander per jaar ongeveer 50 kilo eten weg. Voedselverspilling was volgens de enquête het makkelijkst om te voorkomen. Dit door bewust weinig in te kopen en restjes op een andere dag op te eten. Daarentegen blijkt het weglaten van hele voedselgroepen wat moeizamer te gaan. Aan de ene kant vinden sommige respondenten het makkelijk om vegetariër te zijn. Het aanbod van vleesvervangers is de laatste jaren bijvoorbeeld hard gegroeid. Toch vinden veel anderen het moeilijk om helemaal geen vlees meer te eten. Hetzelfde geldt voor veganistisch te eten: “Ik zou graag veganistisch eten maar kan zo moeilijk van kaas afblijven!”. Biologisch vlees en groente kopen vinden verschillende respondenten vaak te duur.

Van makkelijk tot moeilijk: duurzaam eten

GROEN: makkelijk te doen! GEEL: voor de een makkelijk, voor de ander niet ROOD: veel moeite of te duur
Weinig of geen eten weggooien
Seizoengroente eten

Vegetariër zijn
Geen kaas eten (te lekker)
Zelf groente verbouwen
Lokaal (bij de boer) inkopen

Biologisch eten kopen (te duur)
De voetafdruk van eten uitzoeken

Andere tips uit de enquête:

  • Spaar je groenteafval in een zak in de vriezer om er later bouillon van te trekken
  • Ga naar de supermarket met een lijstje zodat je niet onnodig veel inkoopt
  • Ga op eigen zicht, reuk en smaak in plaats van de THT-datum
  • Bouw geen voorraadkast op
  • Pak in de supermarkt juist de producten met de minst lange THT-datum, of artikelen met een buts of rare plekjes
  • Maak een ‘eetplan’ voor de hele week

Afval

Neem kinderen, die vinden flessen wegbrengen top

Een gezegde luidt: ‘Wat afval is voor de een is een schat voor de ander’. Toch is het opstapelen van afval een groot probleem van deze tijd. Volgens Milieu Centraal produceert een Nederlander jaarlijks bijna 490 kilo afval. Gelukkig is ruim de helft daarvan gescheiden. Afval scheiden vinden we volgens de enquête dan ook de minste energie kosten. Het scheiden van GFT-afval blijkt al wat moeilijker: op sommige plekken wordt het niet opgehaald en daarnaast kan het erg stinken. Een composthoop of een wormenbak is echter te veel moeite, vooral in de stad. In het algemeen geldt wel: ‘Afval voorkomen is veel beter dan afval scheiden. Dat betekent: eigen tas en zak mee naar de supermarkt. Dat vinden de respondenten geen moeite. Toch zijn nog te veel producten in plastic verpakt om dit helemaal te kunnen mijden. Minder kopen en spullen repareren vinden we ook niet veel moeite kosten.

Van makkelijk tot moeilijk: afval

GROEN: makkelijk te doen! GEEL: voor de een makkelijk, voor de ander niet ROOD: veel moeite of te duur

Afval scheiden
Een eigen tas en zakjes meenemen naar winkel en supermarkt
Minder kopen en spullen repareren

Geen producten in plastic verpakking kopen
Groen afval scheiden

Composthoop of wormenbak maken

Andere tips uit de enquête:

  • Spaar handige plastic verpakkingen op en hergebruik deze in het huishouden of tuin
  • Gebruik een deodorantbar en shampoobar in plats van deze producten in plastic flessen
  • Gebruik een menstruatie-cup en wasbare luiers
  • Maak je eigen tandpasta en waspoeder
  • “Neem kinderen, die vinden flessen wegbrengen top”

Kleren

Kleren maken kost water en energie. Volgens een onderzoek van de sector wordt maar liefst drie kwart van alle kleren verbrand. De minste moeite blijkt daarom weinig kleren kopen en deze repareren. Ook kunnen kleren makkelijk gedowncycled worden: van een oud T-shirt maak je bijvoorbeeld een schoonmaakdoek. Tweedehandskleren kopen vinden vele respondenten leuk. Maar sommige vinden het ook een gedoe vanwege de beperkte keuze in maten en type kleren. Vooral (sexy) ondergoed, sportkleding en schoenen blijken tweedehands niet altijd makkelijk te vinden. Duurzame merken kopen ligt niet binnen ieders financiële bereik.

Van makkelijk tot moeilijk: duurzame kleding

GROEN: makkelijk te doen! GEEL: voor de een makkelijk, voor de ander niet ROOD: veel moeite of te duur
Kleren in de kledingbak gooien
Weinig kleren kopen
Niets weggooien
Kleine reparaties doen

Tweedehands kleren kopen
Zelf kleren maken
Kleren van duurzame merken kopen (duur)

Andere tips uit de enquête:

  • Koop kledingstukken die je goed kunt combineren
  • Breng je kapotte kleren naar de klerenmaker
  • Stap geen fast fashion-winkelketens binnen. Zo word je ook niet in de verleiding gebracht om daar nieuwe dingen te kopen
  • Ga voor kwaliteitskleren. Kijk hoe dik de stof is.
  • Ga een challenge aan om tijdelijk geen nieuwe kleren te kopen
  • Maak poetsdoeken van oude kleren
  • Denk bij het kopen van een kledingstuk over de toekomst na: ga je dit over vijf jaar nog dragen?
  • Lease je kleren.  Bijvoorbeeld een broek bij mudjeans

Hoe doe je duurzaam?

De winnaar van een OneWorld jaarabonnement heeft onlangs een bericht gekregen. Gefeliciteerd!

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons