Een gedwongen uitzetting voorkomen: hoe doe je dat?

Zweedse activiste Elin Ersson was niet van plan om een citytrip naar Istanbul te maken. Ze kocht een vliegtuigticket om aan boord van een vliegtuig van Turkish Airlines haar verzet te tonen tegen de uitzetting van een Afghaan. “In Afghanistan zal hij vermoord worden”, blijft ze herhalen in de video die ze met haar telefoon maakte. Een kwartier later halen de autoriteiten de man uit het vliegtuig.

https://www.youtube.com/watch?v=XCpnQsxsBwY

Hoe dit wettelijk allemaal zit vragen we aan advocaat Sjoerd Thelosen van advocatenbureau Cleerdin & Hamer. “Dat mensen protesteren tegen de beslissing van de Staat om iemand te deporteren? Daar is niets mis mee.” Thelosen legt uit dat de wet niet geschonden wordt als iemand zijn of haar ongenoegen uit. “Het recht om je mening uit te drukken staat gewaarborgd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens dat juridisch bindend is. De Staat moet het dus accepteren als iemand verbaal laat weten dat hij niet akkoord gaat met bepaalde beslissingen.” Het verzet moet wel proportioneel blijven, benadrukt Thelosen. “Geen geschreeuw dus, noch fysiek geweld.” En het helpt als er veel mensen tegelijkertijd meedoen aan het verzet, zegt de advocaat.

Kunnen er boetes of andere sancties worden opgelegd aan de persoon die de uitzetting belemmert? 

“Het zal altijd van de omstandigheden van het geval afhangen. Bij proportioneel verzet kan je een boete succesvol aanvechten, omdat dan het recht op vrijheid van meningsuiting zwaarder zal wegen. Dat recht kan je echter alleen inroepen tegenover de overheid, en niet tegenover private partijen. Als een luchtvaartmaatschappij een boete oplegt kun je je niet rechtstreeks op dat recht beroepen, maar dat kan wel tegenover de rechter, als de luchtvaartmaatschappij de boete via de rechter wil afdwingen.”

Hoe zit het met gevangenisstraf? 

“Dit is uitgesloten onder Nederlands recht, bij de vorm van proportioneel verzet die wij hebben besproken. Dat zou in ieder geval in strijd zijn met het recht op vrijheid van meningsuiting. Alleen als fysiek geweld wordt gebruikt kan ik me voorstellen dat een gevangenisstraf wordt opgelegd, of als op een andere wijze personen aan boord in gevaar worden gebracht.”