Alles biologisch en organisch kopen? Het groeit me niet op de rug!

Is een plantaardig dieet echt het beste dieet? En zijn biologische groenten beter voor onze planeet? We zochten het voor jullie uit.

De landbouw is verantwoordelijk voor 15 procent van alle broeikasgassen. De helft hiervan komt van dieren af die we voor vlees en zuivel houden. Vlees en zuivel heeft zo de grootste CO₂-uitstoot per kilo.

Stoffen die vrijkomen uit mest, zoals fosfaat, nitraat en ammoniak, zorgen bovendien voor verzuring en vermesting van de natuur. Hierdoor verdwijnen sommige plant- en diersoorten.

Alle dieren die we voor vlees en zuivel houden eten jaarlijks meer dan een derde van de wereldwijde oogst van gewassen op, terwijl één op de tien mensen chronisch ondervoed is. Volgens een Amerikaans onderzoek heeft een gemiddelde Noord-Amerikaan meer dan tien hectare aan bodem nodig om zijn voedingspatroon te ondersteunen. Als je geen vlees eet, wordt de nodige bodem al snel vijf keer kleiner.

In plaats van helemaal te stoppen, kun je vlees ook in kleine stapjes vervangen door bonen, tofu of andere producten met (plantaardige) eiwitten. “Wees zuinig met kaas als alternatief voor vlees”, waarschuwt Kirsten Palland van Milieu Centraal. “De klimaatimpact is vergelijkbaar met rundergehakt en lamsgehakt.” Kijk hoe je de voedingsstoffen in vlees, zoals B12 en ijzer, kunt vervangen met tips van het Voedingscentrum.

Wil je niet helemaal stoppen? Kippenvlees en eieren zijn van alle dierlijke producten het minst belastend voor het milieu. Zoals een andere respondent in onze enquête schreef: “Je hoeft niet volledig vegetarisch of veganist te worden. Je kunt wel bewust kiezen voor vegetarische of veganistische dagen. Ik geloof in kleine stapjes.”

“Biologische boeren gebruiken geen kunstmest of synthetische bestrijdingsmiddelen”, schrijft Milieu Centraal op haar website. Zo draagt de teelt van biologische broccoli bij aan de bodemgezondheid en biodiversiteit. Ook is biologische teelt beter voor de dieren. “Biologische dieren hebben bijvoorbeeld minder gebreken aan de poten en minder stofwisselingsziektes, hartziektes en verwondingen door agressie”, zegt Milieu Centraal. Een koe van een bioboer eet ook veel minder soja uit het buitenland en draagt daardoor niet bij aan de ontbossing.

Maar tegelijkertijd heeft een bioboer meer grond nodig om net zo veel broccoli of eieren te maken als een niet-biologische boer. Deze grond kan dan niet gebruikt worden voor andere doeleinden. Ook leeft een biologische koe of kip langer. Daarom vraagt die meer energie en voer, en produceert die ook meer mest. Biologische teelt stelt bovendien geen eisen aan energie- en waterverbruik en afvalbeheer. Bio-tomaten uit de kas zijn dus nog steeds vrij milieubelastend.

Of biologische teelt dus meer of minder bijdraagt aan de opwarming van de aarde is niet duidelijk. “Onderzoeken hierover zijn niet eenduidig”, aldus Milieu Centraal.

• Onzeker over je keuzes? Bereken hier je voedselafdruk.
• Ga je voor groente uit de streek? Laat dan je auto achter.
• Welke groenten zijn nu in seizoen? Hang een groentekalender in je keuken!
• Wellicht heb je gemerkt dat vis niet zo vaak genoemd wordt in het artikel. “Bij vis spelen er heel andere zaken een rol, zoals overbevissing en bijvangst”, zegt Palland. “Er is te veel variatie, maar ook onzekerheid in de data die beschikbaar is.” Met de VISwijzer kun je wel betere overwegingen maken.