Man-struatie

Maar dat betekent niet dat ze geen klachten ondervinden van de hormoonschommelingen die ze wél hebben. Zo kan een verlaging in het hormoon testosteron zorgen voor klachten als depressie, verminderde energie, zwakkere spieren, erectieproblemen of een verlaagd libido. Dit blijkt uit een onderzoek uit 2014 van de European Menopause and Andropause Society (EMAS): een organisatie met een wereldwijd netwerk aan experts op het gebied van de gezondheid van mannen en vrouwen vanaf middelbare leeftijd.

Pinas legt uit dat de menopauze het moment is van de laatste menstruatie, nadat het laatste eitje is gerijpt en gesprongen. De vrouw is daarna niet langer vruchtbaar. Hierdoor krijgt zij een te lage oestrogeenspiegel met als gevolg opvliegers, nachtzweet en vaginale droogte. Ook heeft de verlaagde spiegel impact op de cognitieve functies, stemming en kan het leiden tot een depressie. De andropauze staat echter niet gelijk aan het moment waarop de man niet meer vruchtbaar is: elke twee tot drie maanden maken mannen nieuwe zaadcellen aan, en deze zaadproductie kan bij mannen nog tot op late leeftijd doorgaan. De andropauze kenmerkt zich wel door een testosterontekort, welke verschillende oorzaken kan hebben. De precieze oorzaak in het geval van de andropauze is nog onbekend. Mannen in de andropauze hebben vaak last van minder energie, zwakke spieren, een lager libido en erectieproblemen, die soms gepaard gaan met depressieve klachten.

Allereerst belangrijk om te weten is dat er pas sinds 2016 duidelijk is afgesproken wat PMS precies inhoudt. De International Society for Premenstrual Disorders (ISPMD) kwam tot deze internationale consensus waarin is vastgesteld wanneer iemand de diagnose PMS krijgt, en hoe het behandeld kan worden.

PMS kenmerkt zich door stemmingswisselingen, buikkrampen, gevoelige borsten en prikkelbaarheid voorafgaand aan de menstruatie, vertelt gynaecoloog Pinas. Nu worden mannen niet ongesteld, maar ze hebben wel hormoonschommelingen die gevolgen met zich kunnen meebrengen. In de medische wereld is de mannelijke variant van PMS: het irritable male syndrome (IMS), vooralsnog alleen bekend onder sommige volwassen zoogdieren. Het overkomt de dieren tegen het eind van het paringsseizoen. Dat maakt het een regelmatig terugkerend fenomeen. De plotselinge afname van testosteron maakt de dieren nerveus, geïrriteerd, sloom en depressief.

Maar volgens de Amerikaanse psychotherapeut Jed Diamond hebben mannen hier ook last van. Diamond promoveerde in de Internationale gezondheid, en helpt al ruim 25 jaar mannen met mentale klachten – die gelinkt kunnen worden aan hormonale schommelingen – met zijn gezondheidsprogramma MenAlive. Diamond ontdekte dat miljoenen mannen last hebben van stemmingswisselingen, een toename in prikkelbaarheid, buikkrampen en zelfs gevoelige borsten. Dit alles valt onder de noemer van het irritable male syndrome. De Amerikaanse komedieserie New Girl grapte al dat een van de personages leed onder sympathy PMS, een soort besmettelijke PMS voor mannen.

Zolang mannen zich nauwelijks bewust zijn van hun hormonale klachten en daardoor niet naar een arts gaan, blijven erkenning en onderzoek achterwege. Pinas vertelt dat de onderzoeksresultaten van EMAS naar de andropauze gebaseerd zijn op mannen die met klachten naar artsen stappen en afhankelijk zijn van hoe de mannen de klachten ervaren: “Als mannen met gerichte problemen naar de dokter gaan en om een oplossing vragen is dat een aanleiding tot meer onderzoek. Maar wanneer iemand de hormonale klachten of natuurlijke veroudering accepteert als onderdeel van zichzelf, en er niet mee naar de dokter gaat, is er dus geen aanleiding tot nieuw onderzoek.”

Moorman vindt het hoog tijd dat mannen nader in contact komen met de kennis en middelen om hun hormonen meer in evenwicht te brengen. Hij hoopt met zijn toekomstige boek Hormoonbalans voor mannen het onderwerp meer aan de man te brengen.