Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Afgelopen week vond in San Francisco de Global Climate Action Summit plaats. Een internationale klimaattop waarmee mede-initiator, de Californische gouverneur Jerry Brown, een signaal gaf – in het bijzonder richting de Amerikaanse president Trump: ´We are still in!´ Hoewel het geen officiële klimaattop van de Verenigde Naties was, bracht Brown leiders uit de politiek, het bedrijfsleven en allerlei maatschappelijke organisaties bijeen om persoonlijke verhalen met elkaar te delen in de zogenaamde Talanoa Dialoog.
Free at last
Veel van de verhalen raakten me, waarvan een in het bijzonder. Het was het betoog van Deon Nel, een man van Zuid-Afrikaanse origine die sinds kort CEO is van het Global Resilience Partnership: een publiek-private samenwerking om kennis te verspreiden met als doel om de mensen en de plaatsen op de wereld die het meest lijden onder de gevolgen van klimaatverandering, weerbaarder te maken.
Nel vertelde over zijn tienerjaren in Zuid-Afrika in de jaren tachtig. Hoe hij leefde in een wereld van angst en geweld, waarin vrijheid voor zijn land verder weg leek dan ooit tevoren. Nelson Mandela zat in de gevangenis, opstanden in de townships werden bloederig neergeslagen en de regering zaaide haat en verdeeldheid. Nel was indertijd zeer somber over zijn toekomst en die van zijn land.
Hoewel de politieke situatie in Zuid-Afrika eind jaren tachtig slechter leek dan ooit tevoren, was er meer aan de hand. Allerlei burgerbewegingen, in binnen- en buitenland, groeiden in ledenaantal en invloed. Bedrijven en financiële instellingen trokken zich, mede onder invloed van die druk, terug uit Zuid-Afrika en steunden het regime niet langer.
“We are still in!
De Apartheidsregering voelde eind jaren tachtig dat het aan de verliezende hand was en zocht zijn toevlucht in steeds extremer geweld. Ze waren bereid alles op het spel te zetten, omdat hun machtspositie op het spel stond.
Iemand die in 1988 had voorspeld dat Nelson Mandela binnen een paar jaar zou worden vrijgelaten, was waarschijnlijk zelf opgesloten vanwege zijn radicale denkbeelden. En toch liep Mandela op 11 februari 1990 door de poort van de Victor Verster-gevangenis naar buiten, waar hij ‘levenslang’ was opgesloten. Free at last.
Lessen uit Zuid-Afrika
Daarna veranderde het land ineens razendsnel. In 1991 werden de Apartheidswetten geschrapt en in 1994 werden de eerste vrije verkiezingen gehouden, waarin Mandela werd gekozen tot president van Zuid-Afrika. Voor Nel was het een wervelwind van gebeurtenissen die nauwelijks te bevatten was.
Fast forward naar 2018. Deon Nel heeft inmiddels jarenlange ervaring opgedaan bij het Wereld Natuur Fonds op het gebied van milieu- en klimaatvraagstukken. Nadenkend over de gevolgen die de opwarming van de aarde met zich meebrengt en de grote transities die onze samenlevingen moeten doormaken, trekt hij parallellen met de gebeurtenissen in zijn geboorteland.
1. Laat je niet afleiden door politiek lawaai
Onder de oppervlakte zien we ook nu veranderingen in de fundamenten van ons systeem. Terwijl Trump zich teruggetrokken heeft uit het Klimaatakkoord, zijn er talrijke bedrijven, organisaties, investeerders en steden die actie ondernemen die bijdragen aan echte verandering. Tijdens de klimaattop in Californië kwamen er veel voorbeelden van aan bod, zoals de door Brown getekende wetten waarmee elektrisch vervoer in Californië wordt gestimuleerd.
2. Bereid je voor op een omvangrijke omslag
In onze mondiale economie hebben olie, gas en kolenbedrijven een grote vinger in de pap. Bij een overgang naar duurzame, niet-fossiele brandstoffen, kunnen deze bedrijven en de productielanden hun inkomsten verliezen, vooral als ze de omslag naar schonere alternatieven niet maken. Er is geen parallel te trekken met de laatste dagen van het Apartheidsregime waarin gegrepen werd naar fysiek geweld. Wat je nu wel ziet, is een andere vorm van weerstand. Zo hebben oliebedrijven lobbygroepen financieel gesteund, die misleidende informatie verstrekken over de opwarming van de aarde.
3. Koester hoop: verandering gaat sneller dan je denkt
De ontwikkelingen in Zuid-Afrika bereikten op een bepaald moment een tipping point, waarna de veranderingen ineens heel snel gingen. Hieruit is hoop te putten voor de transitie naar een duurzame en klimaatneutrale samenleving. De woorden van Mandela kunnen daarbij als inspiratie dienen: ´It always seems impossible, until it is done.´
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
