Banken en verzekeraars strijden tegen hongerlonen kledingindustrie

Schokkend, maar niet nieuw: in de jaren 90, toen de erbarmelijke omstandigheden in de zogenoemde sweatshops steeds meer onder de aandacht kwamen, werd al duidelijk dat dit een van de grootste problemen was waar textielarbeiders mee te maken hebben. Door de extreem lage lonen nemen de risico’s op andere misstanden bovendien toe: het vergroot de kans op kinderarbeid (als ouders niet genoeg verdienen, moeten hun kinderen ook werken) en extreem lange werkdagen en -weken.

Een mooi doel, maar hoe controleer je of bedrijven hier ook daadwerkelijk mee aan de slag gaan? Die vraag stelde Van der Sluijs zichzelf toen ze vorig jaar in dienst trad van ASN . “We wilden dit dossier een extra ‘boost’ geven en een methodiek ontwikkelen om te kunnen meten hoe bedrijven scoren op lonen. Op het gebied van klimaat zijn hier strakke en meetbare afspraken over, maar op sociaal- en mensenrechtenvlak, zijn die er nog nauwelijks.” De beloftes en ambities blijven daardoor in softe bedoelingen hangen, die moeilijk te controleren zijn, stelt ze. “Om mensenrechtenschendingen aan te pakken, moet je die eerst meetbaar maken.”

“Ik wil af van het verplichte nummertje trekken. Wat je nu ziet is dat bedrijven eens in het kwartaal worden opgebeld en gevraagd wat ze hebben gedaan om, in dit geval, de lonen van de arbeiders in hun keten te verhogen. Ik wil naast telefoongesprekken ook gaan kijken in de toeleveringsketen, meedenken over oplossingen, experts aandragen. En dus concreet zien wat er in de praktijk verandert.”

Dat laatste is volgens Ineke Zeldenrust van Schone Kleren Campagne, cruciaal. “Als organisatie zetten we ons al tientallen jaren in voor de rechten van kledingarbeiders; met leefbaar loon als een van onze speerpunten. Als er ergens behoefte aan is, dan zijn dat concrete afspraken met duidelijke doelen over waar het loon naartoe moet, inclusief cijfers en deadlines die meetbaar zijn.”

De vraag is en blijft wel in hoeverre een groep Nederlandse financiële instellingen invloed heeft op internationaal opererende bedrijven. Van der Sluijs: “Terechte vraag. Wij hebben als ASN Bank inderdaad een beperkt vermogen, maar we hopen een aanjager te kunnen zijn en andere te inspireren om ons voorbeeld te volgen.” Volgens haar is er al interesse getoond door een Zwitserse bank. “We hopen dat het zich als een olievlek verspreidt. Of ja, olievlek is misschien niet het juiste woord, maar je snapt wat ik bedoel.”