OneWorld sprak Pinas over de ‘ontpilling’ van Nederland en of het een goede zaak is dat steeds meer vrouwen zich kritisch uitspreken over de pil en andere hormonale anticonceptie.
“Het kan nooit kwaad om een kritische bik te hebben, zolang afwegingen gemaakt worden op basis van feiten en wetenschap. Je moet je wel realiseren: alles heeft voor en tegens. In mijn verhaal, op persoonlijke titel, gaf ik aan wat je met de anticonceptiepil kunt bereiken bij vrouwen met hormonale klachten. Zowel op korte als lange termijn. Als er in Nederland minder gebruik wordt gemaakt van de anticonceptiepil, zullen we meer vrouwen zien met klachten en verschijnselen die anders door de pil zouden worden opgelost.
Er wordt nu meer over de bijwerkingen van de pil gepraat, dan over de werkingen. Dat slaat door. Veel van de bijwerkingen zijn subjectieve ervaringen, die niet te meten vallen. Als je daar met niet-artsen over gaat debatteren komt er geen oplossing. Het ligt eraan hoeveel aanzien je hebt, in hoeverre je navolging krijgt met zo’n stelling. Als Francine Oomen [schrijfster en mede-panellid bij de Schoonheidssalon, die fel stelling nam tegen hormonale anticonceptie, red] zit te oreren dat hormonen zowat het ergste zijn wat een vrouw kan overkomen, door haar eigen ervaring, dan creëert ze met haar voetstuk een groep volgers. Ik denk dat je je in die positie bewust moet zijn van je voorbeeldfunctie. Neem daar verantwoordelijkheid voor. Mensen die geen expert zijn, maar ervaringsdeskundige, geven de meest gekleurde informatie. Juist artsen zijn gedwongen om gewogen, neutraal en genuanceerde informatie en advies te geven.”
“Er wordt nu meer over de bijwerkingen van de pil gepraat, dan over de werkingen.
“Er heerst een zekere angst zodra het woord hormonen valt. We vergeten dat de anticonceptiepil ontwikkeld is om klachten te bestrijden. Als je die niet hebt, en er juist klachten bij krijgt, dan is dat inderdaad geen goede uitruil. Hormoonvrije anticonceptie zoals condooms of een koperspiraaltje laat de natuurlijke cyclus intact. Wie daar geen last van heeft, kan daar gewoon voor kiezen. Het moet alleen niet doorslaan naar waardeoordelen.
Het aan de natuur overlaten deden we in de middeleeuwen. Nu zijn we zoveel verder, we kunnen naar Mars vliegen, maar we laten de natuur dit soort essentiële processen bepalen. In deze tijd kunnen we natuurlijke processen aanpassen ten behoeve van onze huidige maatschappij; dan is het bijzonder dat een groep qua anticonceptie een andere kant opgaat. Ik kan het niet echt verklaren, maar wat ik wel zie: als er nood aan de man is, wordt de anticonceptiepil vaak de zondebok. Dat is niet terecht. Het is van oorsprong een medicijn tegen klachten, en fungeert relatief goed en veilig als anticonceptiemiddel. Er is een reden dat de pil het meest gebruikte anticonceptiemiddel is.”
Je stelt dat het de maatschappij veel geld kost wanneer vrouwen last hebben van klachten wegens hormoonschommelingen, bijvoorbeeld bij PMS, migraine of de overgang.
“Primair hebben die vrouwen daar zelf het meeste last van, en daarom komen ze naar mijn spreekuur. Als ze niet geholpen worden zullen ze mogelijk hun werk of andere activiteiten niet of minder goed doen.”
Betekent dat niet dat de werkvloer op dit moment meer is ingesteld op mannenlijven? En zo ja, zou dat niet moeten veranderen?
“We leven in een participatiemaatschappij, iedereen moet meedoen en zijn of haar steentje bijdragen, dat is zoals overheidsbeleid het bepaald heeft. Er is een wettelijk bepaalde ruimte voor vrouwen (en mannen) om zich ziek te melden als werken niet gaat, en daar zit een limiet aan. Wanneer je maandelijks terugkerende klachten wilt vertalen in flexibel werkzaam zijn zal elke bedrijfsarts dat toejuichen. De werkgever kan dat faciliteren door andere begin- en eindtijden toe te staan of thuiswerken. Daar moet je wel voor onderhandelen. Het is de keuze tussen laten behandelen of niet. Menig werkende vrouw kiest er bewust voor om de pil te slikken, zodat ze ongehinderd haar ding kan doen. Zij nemen hun eigen lijf als maatstaf en zien dat klachtenvrij rondlopen dankzij die pil niet als probleem, maar als middel of oplossing om zich beter te kunnen ontplooien.”
“Het heeft niets met emancipatie te maken als je bijwerkingen ervaart van een geneesmiddel en dat voorlegt aan een arts. Dat zou de normale gang van zaken moeten zijn. Door jouw vraagstelling lijkt het alsof het hebben van bijwerkingen geaccepteerd moet worden en dat het met niet-artsen besproken moet worden, die niet over voldoende feitelijke informatie beschikken. Dan kan je geen weloverwogen besluit nemen.
Als het woord ‘hormonen’ valt, raakt de helft al in paniek. Dat is gewoon raar, want het zijn stoffen die je lichaam iedere dag aanmaakt. Het is geen vies woord. Mensen durfden in de zaal nauwelijks hun hand op te steken, toen er gevraagd werd wie er aan de pil zat. Hormoonloze anticonceptie kan voor jezelf een doel zijn, maar verhef het niet tot waardeoordeel bij anderen.”
“Ik kan niet oordelen over de werkwijzen van huisartsen in het algemeen. Maar een huisarts heeft tien minuten voor één hulpvraag. Je kunt er dan bij een volgende afspraak op terugkomen, of een telefonisch consult afspreken. De huisarts zal met name ingaan op je eigen vragen. Ook de apotheker geeft je voorlichting wanneer je je recept inlevert.
Vrouwen met onacceptabele bijwerkingen moeten andere oplossingen zoeken voor hun klachten. Maar er staan zoveel gunstige werkingen van de pil tegenover dat de bijwerkingen of zeldzame complicaties verwaarloosbaar zijn, wanneer je kijkt naar het geheel van behandelde vrouwen. Daarom is het voor de grote groep bijna niet noemenswaardig. We nemen ook elke dag deel aan het verkeer, zonder van elk verkeerslicht te weten hoe vaak het niet goed werkt en hoeveel ongelukken er gebeuren. Vaak is het ook lastig dat er bij onderzoek over anticonceptie niet wordt gekeken naar de situatie vóór een vrouw de pil is gaan slikken. Is ze depressief geworden door de pil, of was ze dat al? Ook bij libidoverlies zijn er zoveel factoren die een rol spelen.
Het ideale anticonceptiemiddel is effectief en heeft geen bijwerkingen, dat bestaat niet. Als je klachten hebt die worden weggenomen door de pil, dan accepteer je de bijwerkingen vaak makkelijker. Vrouwen met migraineklachten die ik behandelde kregen na het slikken van de pil een licht zeurende hoofdpijn. Als je daarnaar vraagt zeggen ze: ‘Ik heb het niet genoemd, want vergeleken met die migraine is iedere andere hoofdpijn niks.’ Context is alles.
Ik las laatst een onderzoek in het gerenommeerde Lancet, waaruit blijkt dat er wereldwijd miljoenen doden vallen per jaar wegens het niet gebruiken van de gezondheidszorg, inclusief geneesmiddelen. Die kant, ‘het natuurlijke is het beste’, moeten we niet op gaan.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
