Mensenrechten

Succesvolle integratie is een uitdaging

Het Star Boys Collective maakte met ‘Reverse Colonialism!’ een politieke performance waarin drie Afrikaanse voetballers antwoorden proberen te vinden voor het dilemma rond migratie en integratie.

Door 13 oktober 2018
De Balie Integratie migratie
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Na een jarenlang onzeker bestaan hebben ze eindelijk allemaal hun papieren. Maar nu botsen ze op de grenzen van succesvolle integratie. Daarom gaan ze in hun politieke performance op zoek naar een alternatief: een nieuw land voor Afrikaanse Europeanen en Europese Afrikanen, waar ze zelf de normen bepalen.

Roze en blauw zijn de pakken van Bright Junior Etuwe en Kwakuum Aloys , die zich aan het publiek voorstellen met een enthousiaste opwarmingsdans. Roze en blauw zijn de pakken van Bright Junior Etuwe en Kwakuum Aloys, die zich aan het publiek voorstellen met een enthousiaste opwarmingsdans. Ook de regisseur van het stuk, Ahilan Ratnamohan, die straks het debat zal leiden en MC Lateef Babatunde dansen mee. Na wat gezellig wiebelen begint een verhit debat, zowel tussen de roze en de blauwe performer als tussen de acteurs en het publiek, dat een utopische en hoopvolle visie verwachtte op een nieuw land voor Afrikaanse Europeanen en Europese Afrikanen.

Van links naar rechts: Bright Junior Etuwe, Kwakuum Aloys en Lateef Babatunde nodigen het publiek uit voor een dansje.
Wie een politieke performance van Star Boy Collective bijwoont, moet telkens kiezen tussen twee voorstellen rond gezinsplanning, migratiebeleid of religieregeling in het nieuwe fictieve land, Africa United. Vaak leidt dat tot consternatie en ophef bij het publiek: “Ik ga niet meer stemmen”, kondigt een jonge vrouw op een gegeven moment aan. “Ik kan me in geen van de twee visies vinden.” Met elke nieuwe stelling loopt de spanning op en wordt de discussie tussen het publiek en de acteurs heftiger en de sfeer ongemakkelijker. Precies wat Star Boy Collective wil bereiken.
MC Lateef Babatunde laat het publiek stemmen.

Voetbalmigratie

“Dat is net het soort gevoel dat ik dagelijks had toen ik zonder papieren zat, en dat me nog steeds niet loslaat”, ligt Bright Junior Etuwe tijdens een Q&A na de voorstelling toe. “Wat ik tijdens de voorstelling heb gezegd is trouwens geen toneel. Het gaat over mij. Zo denk ik echt”, voegt hij toe. Etuwe, een lange, jonge man die op het podium een serieuze toon aanslaat en af en toe hard roept, blijkt een verlegen twintiger die zijn droom om voetballer te worden nog steeds najaagt, ondanks alle hindernissen. Na de voorstelling spreken we met hem.

Bright Junior Etuwe
Hij kwam zeven jaar geleden uit Nigeria naar Finland om er te voetballen. Hij was toen 21. Maar hij speelde nog niet op het gewenste niveau, en de Finse club wilde hem niet houden. Hij belandde in België waar hij nu voor Grimbergen speelt. “In Finland gunden ze me geen tijd om te wennen aan een nieuwe omgeving, een ander klimaat, een andere manier van voetballen. Als niet-Europeaan moet je sowieso twee keer zo hard werken als Europeaan om hetzelfde te bereiken. Als buitenlandse spelers zijn we voor sommige clubs bovendien te duur: ze moeten ons een bepaald bedrag betalen zodat er geen sprake is van uitbuiting.”
“

Als niet-Europeaan moet je sowieso twee keer zo hard werken als Europeaan om hetzelfde te bereiken.

Na twee jaar verviel zijn Schengen-visum en dook hij onder. Hij bleef voetballen, dankzij een handige trucmet zijn SIS-kaart (chipkaart die tot 2017 in België gebruikt werd voor identificatie. “Die toonde ik toen ik me ging inschrijven bij de club. Ik zei dat ik mijn identiteitskaard was vergeten. Ze hebben nooit gecheckt of ik legaal in het land was.”
Omdat voetballen in de amateurliga niet veel oplevert, moest Etuwe elders de kost verdienen. Zwart werk was de enige oplossing. Na vijf jaar heeft hij zijn papieren in orde en wil hij graag als postbode aan de slag. “Maar dan hoor ik steeds hetzelfde: je moet eerst je Nederlands verbeteren. Maar ik begrijp wel wat mensen zeggen en kan een basisconversatie voeren. Ze maken daar echt veel meer van dan het is.”

Van voetballen naar acteren

Etuwe werkt ondertussen alweer zes jaar samen met Ahilan Ratnamohan. Ratnamohan, een Australiër met Srilankese roots die ook ooit voetballer wilde worden, trainde vroeger in Antwerpen elke ochtend met Etuwe en Aloys. Op een dag kwam hij met het idee om een voorstelling te maken over West-Afrikaanse voetballers die in Europa komen spelen. Hij overtuigde zes spelers om in Michael Essien I want to play as you… te acteren. Reverse Colonialism!, zijn derde productie, was op 10 oktober te zien in het kader van Afrovibes Festival in de Amsterdamse De Balie.
Ahilan Ratnamohan
Als twee jaar speelt Star Boys Collective de performance door heel Europa. “Maar het is nog nooit voorgekomen dat we twee keer dezelfde voorstelling hadden”, legt Ratnamohan uit tijdens de Q&A. “Het publiek is overal anders: in België zit iedereen gewoon te knikken terwijl we in Nederland een hevige discussie krijgen. We veranderen ook de thema’s. Seksualiteit werd bijvoorbeeld pas later toegevoegd. We sturen voortdurend bij omdat we zelf ook verhitte maar constructieve discussies voeren binnen het collectief. De acteurs zijn zelf ook gegroeid, hun ideeën en kijk op de werkelijkheid evolueerden naarmate ze langer betrokken waren bij theater en in België woonden. Het blijft een uitdaging. Soms voel ik me echt shit na een performance door alle ongemakkelijke uitspraken. Maar dat is nu precies de bedoeling: deze verhalen vertellen, ook al vinden sommige mensen ze niet altijd even leuk”
Etuwe lacht om zijn acteercarrière. “In het begin was het gewoon extra money. Hij”- Etuwe wijst in de richting van Ratnamohan die naast hem zit tijdens de Q&A na de voorstelling – “zei tegen me dat ik naar een repetitie moest komen en dat ik hier betaald voor zou worden. Natuurlijk ging ik ervoor! Ik moest op een of andere manier overleven”, geeft hij eerlijk toe. “Ik heb eigenlijk nooit geloofd in het theater maar wel in de survival.”
“

Ik heb eigenlijk nooit geloofd in het theater maar wel in de survival

Ondertussen heeft Etuwe in de Vlaamse documentaire Sideline en de Vlaamse serie Spitsbroers gespeeld.

Etuwe ziet de toekomst bright. Het enige wat hem nog dwarsligt is de hypocrisie van sommige mensen. “Ze blijven maar preken over democratie en gelijkheid. Maar de werkelijkheid is totaal anders. Look at me. Ik wil eigenlijk iets anders doen maar toch sturen uitzendbureaus me constant naar plekken waar alleen migranten werken. Alleen de supervisor is een Belg.”

‘Reverse Colonialism!’ is in het kader van Afrovibes op 13 oktober in de Stadschouwburg in Utrecht en op zondag 14 oktober in het Massapodium in Rotterdam te zien.    

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons