Beeld: Pleunie van Raak
Column

Zwart genot

Is het zorgeloos genieten van zwarte mensen een vorm van witte onderdrukking? Hélène Christelle duikt in de materie.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Ze waren de hele zomer het mikpunt van satire op Twitter: klagerige witte Amerikaanse vrouwen. De aanleiding? Om de haverklap belden ze de politie om doodgewone vrijetijdsbesteding van Afro­Amerikanen. Zo belde ‘BBQ Becky’ – de naam die ze van de zwarte Twittergemeenschap kreeg – de politie over een barbecue in een recreatiegebied waarvan zij vond dat het aan witte mensen was
voorbehouden. ‘Permit Patty’ belde om aangifte te doen van een zevenjarige die waterflessen verkocht in haar wijk. Het meisje spaarde voor een reisje naar Disneyland. ‘Pool Patrol Paula’ viel twee tieners in een privé­zwembad aan. Later bleek dat ze gewoon toegang hadden.

Dat witte mensen niet-witte mensen hun plaats wijzen, is niet nieuw. Maar de recente incidenten leggen een witte angst voor zwart vermaak bloot.

Klinisch psycholoog Abraham Maslow (1908-­1970) ontwikkelde in 1943 een piramide waarin hij de behoeftes van de mens in zes stadia rangschikte. Iedereen streeft volgens hem dezelfde behoeftes na. Om je tot een gezonde persoonlijkheid te kunnen ontwikkelen, schuif je, als aan een behoefte is voldaan, door naar een volgend niveau. Onderaan bevinden zich de basale behoeften, bovenaan de zelfactualisatie; de fase waarin je het beste uit het leven kunt halen.

Zwarte mensen worden in de media nog vaak getoond als ze lijden, niet als ze zorgeloos genieten

Niet langer bevinden zwarte mensen in de westerse wereld zich uitsluitend onderaan de Maslow­piramide. We kunnen onszelf in toenemende mate een leven van liefdes en lusten veroorloven: de zelfactualisatie. Toch worden zwarte mensen in de media nog vaak getoond als ze lijden, niet als ze zorgeloos genieten. Dat vormt vooral een bedreiging als het plaatsvindt in voorheen uitsluitend witte ruimtes en geen rekening houdt met de angsten van witte mensen.

Het is een nieuwe strategie van verzet: genieten zonder daarvoor de prijs te betalen aan de machtigere ander. De Argentijns­-Amsterdamse auteur Flavia Dzodan, bekend van haar antiracistische manifesten, noemt dat ‘radicaal genot.’ Ze stelt dat dit machtsstruc­turen doorbreekt waar we in een neokoloniaal kapitalistisch systeem aan gewend zijn.

De zelfactualisatie die migranten in het Westen zichzelf steeds meer eigen maken, neemt in de ontmoetingen met witheid verschillende vormen aan. Of het nu gaat om een zwarte curator in een wit museaal bolwerk, de arbeidersdochter die als eerste van haar familie aan een universiteit gaat studeren of een boot­vluchteling die het zogenaamde lef heeft de oversteek naar fort Europa te maken. Die zelfactualisatie is juist de bron van extreemrechtse hysterie. De geraciali­seerde ‘ander’ wordt onvoorspelbaarder voor de machthebber en komt dichter bij de opgelegde grenzen van etniciteit, seksualiteit en kapitalisme.

En zo werd alledaags zwart vermaak in de ogen van die witte Amerikaanse vrouwen een overtreding. Wanneer je gewend bent om voorgetrokken te worden, voelt de gelijke behandeling van anderen als onderdrukking.

Makend oog

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons