Net als vele anderen is ook Ibba vertrokken omdat hij in Senegal geen toekomst voor zichzelf zag. Er is weinig werk, de lonen zijn er laag en de werkeloosheid is hoog. Het idee om te vertrekken naar een ander land, waar wél werk is, is dan een logische gedachte. Niet dat mensen per se weg willen, maar de migranten zien vaak geen andere mogelijkheid; de kans op een beter leven en de nood om hun familie te kunnen onderhouden, trekt hen naar Europa. In het geval van Ibba kwam er ook nog de kans om beroemd te worden bij.
“Het 'moderne Babylon' staat net als de Bijbelse voorganger symbool voor een maatschappij die sterk en vermogend is, maar ook corrupt en onrechtvaardig
Babylon: machtig maar corrupt
Het Europese paradijs bestaat niet. Daarom hebben West-Afrikaanse migranten het dikwijls over het ‘moderne Babylon’ dat, net als zijn Bijbelse voorganger, symbool staat voor een maatschappij die sterk en vermogend is, maar ook corrupt, onrechtvaardig en onderdrukkend. Een westerse ‘witte’ samenleving, die geassocieerd wordt met de kolonisatie en uitbuiting van Afrikanen en hun nakomelingen. Met name binnen het Rastafarigeloof en bijbehorende cultuur, waar menig West-Afrikaanse migrant (vooral uit Senegal, Gambia, en Ghana) zich verbonden mee voelt, heeft Babylon een zeer negatieve connotatie. Afrika is als ‘Zion’ haar positieve tegenhanger.
Babylon, of Babel, heeft niet alleen betrekking op het Europese grondgebied zelf, maar staat ook voor een uitdijend imperialistisch systeem van Europese overheersing, dat zich inmiddels ook over Afrika uitstrekt. Door de toenemende migratiedeals die met doorreislanden (zoals Mali en Niger) of landen van herkomst gesloten worden om de toestroom van migranten tegen te gaan, schuiven de Europese buitengrenzen steeds verder op. Inmiddels is het hele Middellandse zeegebied een Europese ‘bufferzone’ geworden, stelt hoogleraar politieke en sociale wetenschap Ricard Zapata-Barrero in een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Refugee Survey Quarterly.
Yegge vertrok tien jaar geleden met de boot vanuit St. Louis, Senegal, naar de Canarische eilanden. Deze route was toentertijd populair door de toegenomen beveiliging en hekken in Noord-Marokko, bij de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla in 2005. In 2006 steeg het aantal migranten dat Europa via de Canarische eilanden bereikte met 600 procent in vergelijking met het jaar ervoor, stellen de auteurs van het boek The Age of Migration. De Internationale Organisatie voor Migratie schat in haar rapport dat tussen 2006 en 2008 meer dan 50.000 migranten deze route namen. Daarna werden ook daar de bewaking, grenscontroles en beleidsmaatregelen strenger.
Eenmaal aangekomen op Las Palmas werd Yegge aangehouden omdat hij het land op een niet-gereguleerde manier was binnengekomen. Hij startte een asielprocedure op, net als vele andere migranten die via via gehoord hadden dat migranten in het kader van die procedure naar het Spaanse vasteland worden gebracht. Omdat hij vooral om economische redenen naar Spanje was getrokken, wist hij dat er een redelijke kans was bestond om teruggestuurd te worden. Op asiel had hij namelijk geen recht. Daarom stapte hij uit de asielprocedure en vertrok naar de Spaanse havenstad Tarragona, zonder verblijfsvergunning.
Om te overleven ging hij op zoek naar een baantje, en vond zwart werk in de haven. Hij repareerde visnetten en ander materiaal van de vissers. Hij had al de nodige ervaring omdat hij in Senegal als visser had gewerkt.
“Omdat ik geen papieren had, betaalde de baas me soms niet. Hij zei dat het een kans was om voor mijn documenten te werken. Hij maakte misbruik van mijn situatie”, vertelt Yegge.
Bijna vijf jaar werkte Yegge in de haven, simpelweg omdat er niets anders was. Onderbetaald, maar net genoeg om te overleven.
“Omdat ik geen papieren had, betaalde de baas me soms niet. Hij zei dat het een kans was om voor mijn documenten te werken
Mythes van terugkeerders
In het voorjaar van 2016 interviewde Sjors Joosten voor zijn afstudeerscriptie negentien West-Afrikaanse migranten over hun leefomstandigheden in Barcelona. Het merendeel van de geïnterviewde migranten kwam uit Senegal, Gambia en Nigeria.
*Alle namen in dit verhaal zijn wegens privacyredenen gefingeerd.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
