Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Het Bangladesh Veiligheidsakkoord dreigt haar
missie om alle exporterende textielfabrieken in Bangladesh veilig te maken, vroegtijdig te moeten stoppen. Dat stelt de Europese Unie voor een moreel vraagstuk: laat zij dit gebeuren, en daarmee miljoenen textielarbeiders in onveilige fabrieken zitten? Of is zij bereid de handelsvoordelen die Bangladesh nu krijgt in de weegschaal te leggen om het Veiligheidsakkoord te behouden?
In 2013 kwamen 1138 textielarbeiders om bij het instorten van textielfabriek Rana Plaza. Hoewel de arbeiders op de ochtend van de ramp aangaven niet naar binnen te durven vanwege scheuren in de muren, gebood de fabriekseigenaar ze alsnog aan het werk te gaan. Wie niet ging, zou salaris mislopen. Onder het puin bleken in de dagen na de ramp tientallen labels van bekende internationale kledingmerken te liggen.
“
Na Rana Plaza volgde er een historische samenwerking
Op deze grootste industriële ramp ooit, volgde een historische samenwerking tussen veel van de merken achter de labels en lokale fabrieken. Ruim 190 kledingmerken verenigden zich in het Bangladesh Veiligheidsakkoord. Een akkoord waarin zij zichzelf juridisch verplichtten om samen met de fabrikanten te werken aan veiligere fabrieken. Zodat de mensen die onze kleding maken, door een nooddeur kunnen als er brand uitbreekt. En er zeker van kunnen zijn dat hun gebouw niet zomaar instort, omdat bouwvoorschriften worden nageleefd.
Ook de Europese Unie kwam, mede op initiatief van Nederland, in actie en maakte afspraken met de overheid van Bangladesh. Onder meer over de oprichting van een arbeidsinspectie en naleving van vakbondsvrijheid. In ruil daarvoor kwamen er uitzonderlijk lage exporttarieven voor Bengalese textiel naar de EU. Een win-win situatie, zou je zeggen.
“
Vijf jaar na dato is er nog niet veel veranderd
Maar
vijf jaar na dato, is er slechts een handjevol arbeidsinspecteurs opgeleid en is vakbondsvrijheid nog altijd een wassen neus
. De Bengalese overheid en het Veiligheidsakkoord kwamen daarom afgelopen jaar nog een overgangsperiode overeen. Deze zou Bangladesh tot 2020 de tijd geven om haar arbeidsinspectie op orde te krijgen. Maar door een uitspraak van het Bengalese Hooggerechtshof, dreigt het akkoord nu per 30 november het land uit te worden gezet. Een uitspraak die is verzocht door een ontevreden fabrikant. Hij zou zich niet kunnen vinden in de verbetereisen waar zijn fabriek volgens het Veiligheidsakkoord aan moet voldoen.
Alleen de Bengalese overheid kan deze gerechtelijke uitspraak ongedaan maken door pal voor haar afspraken met de EU en het Veiligheidsakkoord te gaan staan. Vooralsnog lijkt zij zich echter neer te leggen bij de uitspraak. Sterker nog, zij beweert dat zij inmiddels in staat is om zonder bemoeienis van buitenaf arbeidsrechten en fabrieksveiligheid te kunnen garanderen. Dat klopt niet, zo blijkt uit de laatste tussenevaluatie van de afspraken en de roep van tientallen modemerken die de afgelopen weken hun zorgen bij de Bengalese regering uitten. Zonder het werk van het Veiligheidsakkoord kunnen zij niet instaan voor de veiligheid in de fabrieken waar zij kleding afnemen.
“
De EU moet in actie komen voor de veiligheid van miljoenen textielarbeiders
Daarom moet de EU in actie komen en de druk bij de Bengalese regering opvoeren. Voor de veiligheid van miljoenen textielarbeiders. Dat kan door (tijdelijk) de lage handelstarieven te verhogen. Of op z’n minst daarmee te dreigen. Een stap waar de bedrijvenlobby in Brussel vast geen trek in heeft, maar die wel essentieel is voor de geloofwaardigheid van een EU die voor eerlijke wereldhandel staat.
“
Helaas blijft het oorverdovend stil in zowel Bangladesh als de EU.
Het Europees Parlement heeft in dit licht inmiddels onze resolutie aangenomen die de Europese Commissie oproept om stevig stelling te nemen. En ook minister Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft er op ons verzoek bij de premier van Bangladesh op aangedrongen om het Veiligheidsakkoord te redden. Helaas blijft het oorverdovend stil. Zowel in Bangladesh als de EU. Daarom roepen wij beide partijen nogmaals op om de daad bij het woord te voegen, en de textielarbeiders boven het handelsbelang te plaatsen.
