De feministische seksoorlog

Die seks-positieve houding maakte een bloei mee in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw, toen er in de provo– en hippiecultuur veel aandacht was voor seksuele vrijheid. De pil werd toen bijvoorbeeld geïntroduceerd, en zo werd reproductie voor vrouwen eindelijk losgekoppeld van seksueel genot en plezier.

Het was het argument van bijvoorbeeld de radicale feminist Andrea Dowkin dat porno geweld tegen vrouwen faciliteert. Een dergelijk causaal verband is nooit overtuigend aangetoond. Pro-seks feministen (zoals Gayle Rubin) – waren van mening dat de stelling dat porno inherent schadelijk is voor vrouwen, de individuele keuzevrijheid van vrouwen uitgumt. Daar zullen anderen weer tegen inbrengen dat het zogenaamde ‘keuzefeminisme’ een verdunde, oppervlakkige versie van feminisme is omdat het de strijd reduceert tot individuele keuzes en daarbij geen oog heeft voor de sociale impact en de conditionering achter die keuzes.

Het dispuut tussen de twee stromingen komt grofweg neer op het volgende: pro-seks feministen zullen beargumenteren dat het niet seksualiteit in al haar vormen is dat een mogelijk schadelijk effect heeft op vrouwen, maar bepaalde omstandigheden waarin die seksualiteit plaatsvindt. Bijvoorbeeld: vrouwen ervaren nog steeds veel minder orgasmes dan mannen tijdens de seks, veel vrouwen ervaren nog pijn bij penetratie en seksuele grensoverschrijding is nog aan de orde van de dag.

Dat zou volgens pro-seks feministen te maken hebben met een patriarchale samenleving waarin verhoudingen tussen mannen en vrouwen dusdanig ongelijk zijn, dat een an sich positieve en gezonde kracht (seks) toch schadelijk kan zijn voor vrouwen. Zo zijn sex positive feministen volgens Geek Feminism Wiki tegen het denigreren en vernederen van vrouwen op basis van hun hoeveelheid bedpartners (zowel bij weinig als veel bedpartners, prudeshaming en slutshaming respectievelijk) en tegen kinkshaming, het denigreren van mensen op basis van onconventionele seksueel voorkeuren zoals fetisjen.

Sex-negative feministen (die zichzelf niet zo snel zo zullen noemen) zullen benadrukken dat in het huidige systeem seksualiteit, en specifiek sekswerk en pornografie, vrouwonderdrukkend werken. Dowkin ging zelfs zo ver door te schrijven dat alle heteroseksuele seks in deze patriarchale samenleving dwingend en denigrerend is voor vrouwen. Radicaal sex-negative feminisme gaat ervan uit dat gezonde, veilige vrouwelijke seksualiteit in ons huidige systeem niet mogelijk is.

Tegenwoordig speelt de scheiding zich met name af wanneer het gaat over sekswerk. Waar de ene kant vecht voor erkenning van sekswerk als werk, met bijbehorende arbeidsrechten en nadruk op individuele keuzevrijheid en de destigmatisering van sekswerkers, vecht de andere kant voor het criminaliseren van sekswerk – en associëren zij sekswerk met uitbuiting en mensenhandel.

Een ander hedendaags voorbeeld van deze tweesplitsing is de discussie over sexting. De politie scherpte onlangs hun officiële advies aan voor jongeren: ‘stop met sexting’ was de boodschap, want het is mogelijk gevaarlijk. Onderzoekster Marijke Naezer liet zien dat we jongeren en (online) seksualiteit eigenlijk continu in verband brengen met angst en gevaar. De nadruk ligt vaak niet op het mogelijke plezier of genot dat jongeren uit sexting kunnen halen, terwijl jongeren dat zelf toch anders zien. Dat karakteriseert grofweg de terugkerende ‘seksoorlogen’: mogelijk gevaar versus mogelijk plezier.