Indiase vrouwen op de bres voor gendergelijkheid

Nikita Azad (24) is een van de vrouwen achter de rechtszaak. Ze vertelt over haar beweegredenen: “Het ging mij erom machtsongelijkheid tussen mannen en vrouwen te bestrijden. Niemand heeft het recht te bepalen dat een ander minderwaardig is en dat daardoor zijn of haar fundamentele rechten geschonden kunnen worden.”

Daarbij worden vrouwen tijdens hun menstruatie als onrein gezien. Enkele jaren geleden verklaarde de priester van de Sabarimalatempel, op zijn manier welwillend, dat vrouwen eventueel toegang zouden kunnen krijgen als er scanners bij de entree geplaatst zouden worden die vaststellen of zij op dat moment menstrueren.

“Gloria Steinem (Amerikaanse feminist en journalist, red.) zou zeggen dat als mannen zouden menstrueren, religies menstruatie zouden veréren. Vrouwen zouden dan als mindere worden gezien omdat ze níet menstrueren. Het gaat om machtsongelijkheid en daarom vond ik het nodig om actie te ondernemen.”

De uitspraak van het Hooggerechtshof, dat weigering van toegang van vrouwen discriminatoir en daardoor onrechtmatig is, is bij veel gelovigen in het verkeerde keelgat geschoten. Al wekenlang gaan duizenden hindoes, aangemoedigd door leden van de hindoe-nationalistische regeringspartij Bharatiya Janata-partij (BJP), de straat op en versperren de toegang tot de tempel.

Lokale autoriteiten hebben al enkele malen traangas en waterkanonnen ingezet en duizenden demonstranten opgepakt. Nadat journalistes en vrouwelijke actievoerders, die door de menigte heen de tempel probeerden te bereiken, stenen naar hun hoofd gegooid kregen, waren de vrouwen van Kerala het zat. Op 1 januari vormden vijf miljoen vrouwen een keten van 620 kilometer om hun solidariteit te tonen met vrouwelijke gelovigen die Ayyappa in de tempel willen eren.

Tussen alle onlusten door is het twee vrouwen, Bindu Ammini (42 jaar) en Kanaka Durga (44 jaar), in de nacht van 1 op 2 januari gelukt om, onder politiebescherming, gesteund door lokale autoriteiten, de tempel te betreden. Prompt besloten priesters de tempel te sluiten om hem ‘te reinigen’.

“Het conflict heeft niets te maken met het communisme”, reageert Azad, die zelf hindoe is. “Het is geen aanval op religie. De zaak is aangespannen door religieuze vrouwen die willen bidden in de tempel. Het gaat om gendergelijkheid. En ja, er zijn atheïsten die onze beweging steunen, maar dat doen ze vanuit de overtuiging dat iedereen gelijk is en iedereen in ons land met respect bejegend dient te worden.”

“Ik bestrijd dat religie synoniem is aan het patriarchaat”, vervolgt ze. “Al eeuwen bevragen vrouwen de mannelijke dominantie in religies en ze zijn erin geslaagd om ze gendergelijkwaardiger te maken. Maar ik kan niet ontkennen dat religie en het patriarchaat vaak samengaan. Religie wordt vaak gebruikt om patriarchale machtsverhouding in stand te houden. Je zou kunnen zeggen dat deze zaak een strijd is tussen progressief, seculier India en patriarchaal, kaste-behoudend India.”

De onrust is nog niet geluwd. Demonstranten versperren nog steeds de entree van de tempel. Bindu Ammini en Kanaka Durga hebben zich nog niet in het openbaar vertoond en staan onder politiebescherming. De media speculeert over het aantal vrouwen dat de tempel inmiddels heeft betreden. Elk bericht roept weer protesten op. Tegenstanders hebben een herziening van het vonnis aangevraagd. Op 20 januari doet het Hooggerechtshof opnieuw uitspraak.

Nikita Azad is de organisator van de campagne ‘Happy to Bleed’, die menstrueren wil normaliseren. Met de ‘Rhodes Scholarship’ doet ze momenteel onderzoek aan de universiteit van Oxford.