Een cartoon provoceert, protesteert en vermaakt en dat maakt het een goed wapen in de strijd tegen onverschilligheid en onwetendheid in tijden van crisis. Maar ondanks de satirische en zelf grappige cartoons, wordt er door de tekenaars helemaal niet gelachen om klimaatverandering. De ruim 600 cartoonisten uit ongeveer vijftig landen hebben allemaal in meer of mindere mate met klimaatverandering te maken.
 |
| 'Wave Action', door Jalali Nokandeh |
Birma
Zo kwamen er twee cartoons uit Birma, waar in mei dit jaar de Cycloon Nargis meer dan 100.000 mensen doodde en miljoenen mensen zonder onderdak, eten en drinkwater kwamen te zitten. En hoewel regeringen over de hele wereld aarzelden om het toe te geven, was de ramp in Birma een direct gevolg van de opwarming van de aarde. "De cartoons krijgen een speciale betekenis, omdat de makers de gevolgen van klimaatverandering van dichtbij meemaken", zegt John Renard, een van de EarthWorks organisatoren in een interview met de Engelse krant The Independent.
Koppig
Er waren ook veel inzendingen uit China, het land met de grootste uitstoot van CO2 en het land dat ongeveer één kolencentrale per week bouwt en geen intentie heeft om dat te verminderen. Cartoons uit de Verenigde Staten, een van de weinige landen dat het Kyoto-protocol niet heeft ondertekend, gaan over de regering die koppig volhoudt dat menselijk handelen geen invloed heeft op het klimaat.
Exhibitionist
 |
|
De winnende cartoon: 'Coat |
"We waren overdonderd door de overweldigende respons van dit jaar", zegt Renard. "De inzendingen waren van buitengewone kwaliteit. Sommige cartoons waren bijtend satirisch, anderen waren ongelofelijk grappig of bitter, maar niet een was neutraal of onverschillig." De winnende cartoon 'Coat Star' van Mikhail Zlatkovsky uit Rusland had een bijzonder scherpe boodschap. Volgens de jury liet de cartoon de mensheid zien in de vorm van een exhibitionist die zich onfatsoenlijk tentoonstelt aan het universum. "Dit is de minachting die wij onze wereld laten zien", zegt Renard. "Wij vonden dat het goedkope aspect aan de cartoon passend was voor het thema."
Grenzeloos
De jury heeft uiteindelijk haar besluit gemaakt op basis van de duidelijkheid van de boodschap. "Woorden zouden onnodig moeten zijn, in één oogopslag moet duidelijk zijn waar de cartoon over gaat", zegt Renard. "De jury vond dat de winnende cartoon een boodschap uitzond die door verschillende culturele, religieuze en politieke barrières en grenzen begrepen kan worden."
Revolutie
De cartoons laten op een krachtige, confronterende en bijna ongemakkelijke manier zien wat klimaatverandering voor ons betekent: verschraling van de natuur, wereldwijde honger en uiteindelijk onze eigen ondergang. Maar als de waarheid is zoals George Orwell al ooit zei: 'elke grap is een kleine revolutie', dan zouden cartoonisten mogelijk het tij van klimaatverandering kunnen keren.
