Plastic praatjes

Winkels als Jumbo en Hema willen hun plasticgebruik flink verminderen. Is het winkelend publiek in Amsterdam daar klaar voor?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Vorig jaar nam de Europese Commissie een verbod aan op wegwerpplastic, in februari sloot Nederland een eigen ‘plastic pact’, en ook Hema en Jumbo kwamen met voornemens om het gebruik van plastic de komende jaren flink te verminderen. Jumbo wil in 2025 al het verpakkingsmateriaal met 20 procent reduceren, en 95 procent moet dan ‘recyclebaar’ zijn. Hema doet wegwerpproducten als rietjes, roerstaafjes en confetti in de ban, en wil voor verpakking en overige producten duurzame materialen gaan gebruiken. Hoe denkt het winkelend publiek erover? Is dat ook klaar voor deze ontwikkelingen? Plastic praatjes in Amsterdam.

‘We moeten er gewoon mee stoppen’

Drie vormgevers van Het Parool, Menno de Koning (47), Dirk Verweij (29) en Mirjam Verheul (50), halen in hun pauze wat te eten bij Jumbo. Het plastic pact is bij hen nog niet bekend.
Gebruiken jullie zelf veel plastic?
Dirk: “Nou, je ziet Menno met zijn plastic tasje. Maar als je hier morgen weer komt, heeft hij hetzelfde tasje bij zich, hoor.”
Mirjam: “En jouw broodje zat in een plastic bakje. Daar had je niet om gevraagd. Was eigenlijk niet nodig hè.”
Dirk: “Klopt. Ik heb het niet heel lang in mijn hand gehad voordat het in de afvalbak ging. Was niet nodig geweest. Als je gewoon naar de supermarkt gaat, koop je bijna alles in plastic. Dat is zo ondoordacht.”
Mirjam: “Je gebruikt automatisch zoveel plastic. Als ik ga koken zit ik daarna met een berg plastic afval. Of neem thee. De thee zit in een theezakje, elk zakje zit in een papieren omhulsel, die zitten bij elkaar in een doosje, en dat zit weer in plastic! Is dat nou nodig? En alle groenten zitten ingepakt. Ik neem zelf bijvoorbeeld altijd sinaasappels zonder verpakking, die gooi ik los in mijn mandje. Als je daarmee bij de kassa komt kijken ze wel altijd wat geërgerd.”
Wat is volgens jullie het probleem met plastic?
Mirjam: “Er is zo veel afval. De plastic soep in de oceaan..”
Dirk: “We hadden het vanochtend nog over plastic, naar aanleiding van een bericht over een walvis die was aangespoeld met veertig kilo plastic in zijn buik. Veertig kilo!”
Menno: “En al het plastic dat in de natuur terechtkomt valt weer uit elkaar in microplastics. Dat is gevaarlijk voor dieren en het milieu, maar ook voor mensen. Wij krijgen dat allemaal weer binnen. Als je bijvoorbeeld zeezout eet dan krijg je al die deeltjes binnen. Je moet nu eigenlijk zout uit de Himalaya nemen.”
Hoe geef je een kinderfeestje of een picknick zonder plastic rietjes en wegwerpbordjes?
Dirk: “Die heb je allemaal niet nodig hoor. Als ik met vrienden in het park ga barbecueën dan nemen we gewoon van die grote bakken mee waar we alles indoen: servies, eten, de barbecue.”
Mirjam: “En de slingers voor een verjaardagsfeestje zou je van stof kunnen maken, en gewoon uitwassen ieder jaar, in plaats van maar één keer te gebruiken.”

Mensen zijn van nature lui, dus blijven ze gewoon plastic gebruiken

Denken jullie dat het helpt als producenten minder plastic verkopen?
Dirk: “Ja, maar om echt effect te hebben moet het veel radicaler. Mensen zijn van nature lui, dus blijven ze gewoon plastic gebruiken als de producent er niets tegen doet.”
Mirjam: “Het is wel goed dat ze er iets aan willen doen natuurlijk. Maar ik vind 20 procent reduceren in 2025 inderdaad wel mager. Dat moet veel sneller. We moeten er gewoon mee stoppen.”
Menno: “Maar ligt het wel bij Jumbo en Hema? Moet Unilever er niet een keer wat aan doen? Ook moeten we blijven kijken naar de alternatieven. Als we straks opeens alles van karton en papier gaan maken, moeten we ook weten wat daar de milieu-impact van is. Dat is niet opeens veel beter.”

‘Het probleem is de onzichtbaarheid’

Geneeskundestudent Olivia Cramer (23) is net verhuisd en heeft bij Hema theedoeken en kaarsen voor in haar nieuwe huis gekocht.
Heb je gehoord over de plannen van Hema en Jumbo, en wat vind je ervan?
“Ik had er niet eerder over gehoord, maar minder plastic produceren is altijd een goed idee.”

Gebruik je zelf veel plastic?
“Ik denk dat iedereen automatisch veel plastic gebruikt. Zelfs een krop sla in de supermarkt zit ermee ingepakt. Maar ik probeer er wel op te letten. Op het AMC, waar ik veel ben, kan ik als student gratis koffie halen. Daar maak ik dan ook graag gebruik van, maar het komt uit een automaat, in een plastic bekertje. Zo’n onzin. Nu heb ik met mezelf afgesproken dat ik geen koffie mag drinken totdat ik een eigen beker meeneem. Die ga ik dus binnenkort kopen. Het is er nog niet van gekomen, maar ik ga het echt doen!”

We kunnen het negeren omdat we het niet zien

Wat is volgens jou het probleem met plastic?
“Het probleem is, net als met veel andere milieuproblemen, dat het voor ons niet zichtbaar is. Ik scheid dan wel mijn afval, maar ik gooi het alsnog weg, in de plasticbak, en ik weet niet wat er daarna mee gebeurt. Alle vervuiling, zoals al het plastic in de oceanen, zien wij niet. Daarom kunnen we het negeren.”
Kun je leven zonder plastic rietjes en wegwerpbordjes?
“Die gebruikte ik sowieso al niet. Als ik in de zomer met vrienden ga eten in het park, neem ik gewoon bestek van thuis mee. Dan maak ik bijvoorbeeld een bak couscoussalade en eten we gewoon lekker uit de bak. Dat gaat prima.”

Denk je dat het helpt als producenten minder plastic verkopen?
“Plastic is superhandig en belachelijk goedkoop. Het is daarom heel makkelijk om plastic te gebruiken. Dus ja, als bepaalde dingen, zoals wegwerpbordjes en -bekertjes, niet meer verkocht worden, gaan mensen vanzelf andere dingen bedenken. Maar natuurlijk is er meer nodig. We pakken echt álles in met plastic. Deze ambities reiken nog niet ver genoeg denk ik.”

‘Het is een cultureel probleem’

De Duitse Klaus Tietjen (68) uit Langenfeld is gepensioneerd chemicus. Hij is op bezoek bij zijn dochter en kleinkinderen, die in Amsterdam wonen. Hij heeft net boodschappen gedaan bij Jumbo.
Heb je gehoord over de plannen van Jumbo, en wat vind je daarvan?
“Nee, over deze specifieke plannen wist ik niets, maar wel over het EU-verbod natuurlijk. En ik sta erachter. Ik ben chemicus en tegen de verspilling van grondstoffen als olie. Het probleem is alleen dat het in de EU nog redelijk geregeld is. We zouden veel meer kunnen recyclen, maar het plastic komt in ieder geval niet zomaar in de natuur terecht. Hier wordt veel afval verbrand voor energie, dat is altijd nog beter dan het wegstoppen in de grond. Met goede techniek valt de uitstoot hierbij ook mee. In andere delen van de wereld, zoals in sommige landen in Azië, wordt het gewoon in de natuur gedumpt. Daar is pas echt een probleem.”

Gebruik je zelf veel plastic?
“Nee, ik gebruik niet veel plastic, ik probeer het te vermijden. Dat is nog niet zo makkelijk, want we gebruiken het voor zo veel dingen. Maar ik leef zuinig.”

Met een alternatief verschuiven we het probleem

Denk je dat het helpt, als producenten minder plastic verkopen?
“Het ligt eraan waarmee je het vervangt. Maar het is niet zo zwart-wit: plastic is ook goed voor veel dingen. Door groenten in te pakken in plastic blijven ze soms echt dagen langer goed, en gaan we voedselverspilling tegen. En wat is het alternatief? Papier brengt ook een grote ecologische voetafdruk met zich mee, aluminium ook. Dat is verschuiven van het probleem.”

Wat is volgens jou het probleem met plastic?
“Ik denk dat het probleem niet ligt bij plastic als materiaal, maar in onze cultuur, onze mentaliteit. De laatste decennia is de Amerikaanse cultuur overgewaaid naar Europa. We drinken koffie uit een meeneembeker, omdat we het allemaal zo druk hebben. We hebben geen tijd om even te gaan zitten en met mensen te praten. De samenleving is helemaal ingericht op gemak, op snel leven. Ondertussen worden onze problemen groter en groter. Plastic is één ding, maar daarnaast is er nog meer verspilling, vervuiling en natuurlijk klimaatverandering.”

‘De wereld verdient een break’

Tsunami Leter (18) deed vorig jaar eindexamen en werkt tijdens haar tussenjaar bij de Blokker. Ze heeft zojuist in haar pauze een broodje gekocht bij Hema.
Heb je gehoord dat Hema en Jumbo plastic gaan reduceren? Wat vind je van die plannen?
“Het is sowieso goed als mensen goed willen doen. Maar het is denk ik een te kleine groep die echt iets wil veranderen. Ik wil ook wel een mooiere wereld. Maar wat bereik je op een wereldbevolking van 7 miljard mensen? De aarde is al verpest. En dat terwijl er zo veel goede ideeën en oplossingen zijn. We hebben bijvoorbeeld elektrische auto’s maar toch rijden er nog allemaal vieze benzineauto’s. Blijkbaar willen mensen niet.”
Gebruik je zelf veel plastic?
“Ja ik gebruik wel veel plastic, ik ben er niet heel erg mee bezig. Dit broodje zit ook in plastic. Ik gooi het wel in de plasticbak. Maar bijna alles zit in plastic verpakkingen, dus het is heel moeilijk om het niet te gebruiken.”

Denk je dat het helpt als producenten minder plastic verkopen?
“Het helpt een klein beetje. Als er geen wegwerpproducten meer worden verkocht, moeten mensen hun tasje meenemen, hun eigen meeneembeker als ze onderweg koffie willen drinken, hun eigen servies als ze gaan picknicken. Maar dit zijn nu alleen Hema en Jumbo. Er zijn zo veel winkels en producenten die plastic gebruiken.”

De mensheid is hebberig en gierig

Wat is volgens jou het probleem met plastic?
“Het probleem met plastic is hetzelfde probleem als met de hele wereld. We zijn met heel veel mensen, en we trekken de aarde helemaal leeg. Kijk naar de opwarming van de aarde, smeltende ijskappen, uitstervende dieren, regenwouden die verdwijnen. We zijn als mensheid hebberig en gierig. Het is nooit genoeg, mensen willen altijd maar meer, meer, meer. De wereld verdient een break. Een nieuwe start, ja we zouden echt moeten resetten.”

Deze Nederplastic van suiker verovert het bedrijfsleven

Hoe Zit Het Met Plastic?

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons