Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Twee weken geleden, op Internationale Vrouwendag, vertelt de 27-jarige Madeleijn van den Nieuwenhuijzen in een intiem Eindhovens zaaltje over haar vaginale schimmelinfectie. Ze leest haar laatste column uit
Vogue voor, waarin ze beschrijft hoe haar huisarts haar ten strengste adviseert: niet met zeep wassen! Ze reageert verbaasd: maar producten die voor de vagina bedoeld zijn, van merken als Lactacyd, Chilly of huismerken van Etos en Kruidvat, dat is toch geen zeep? Jawel, antwoordt haar huisarts. Eufemistische productnamen doen verbloemen dat deze de natuurlijke vaginale balans net zo goed verstoren als andere zeep.
Van den Nieuwenhuijzen belt voor haar column nog met achttien andere artsen en gynaecologen, die allemaal bevestigen dat eerdergenoemde bedrijven geld verdienen aan deze schadelijke onzin. De vagina is namelijk zelfreinigend. Met water wassen volstaat. Toch gebruikt naar schatting 30 procent van de vrouwen deze zinloze producten. Hoe is dat mogelijk?
‘Femme care’
“
Wie zoekt naar wasgel tegen een muffe balzakgeur, zal onverrichterzake de winkel moeten verlaten
Wie een willekeurige drogisterij binnenloopt, vindt een heel assortiment aan producten die de vagina zeggen te reinigen. Onder het mom van ‘intieme verzorging’, ‘intieme hygiëne’ of ‘femme care’ worden verfrissingstissues, wasgels, -mousses en -emulsies, en zelfs zogeheten vaginale douches verkocht. Extra vreemd: een gelijksoortige afdeling voor mannen ontbreekt. Wie zoekt naar wasgel tegen een muffe balzakgeur, zal onverrichterzake de winkel moeten verlaten.
Het brede assortiment impliceert dat reiniging nodig is, en dat je dus vies bezig bent als je je vagina níet regelmatig aan een uitgebreide schoonmaak onderwerpt. Niets is minder waar: deze producten verstoren juist de pH-balans (zuurgraad) in de vagina. De pH-waarde van de menselijke huid ligt rond de 7, die in de vagina rond de 4. Ook wassen met een pH-neutrale zeep (pH-graad 7) is daarom niet goed voor de vagina.
Onlangs promoveerde microbioloog Charlotte van der Veer op
een onderzoek naar het effect van waarschijnlijk het meest radicale én meest kostbare (zo’n 15 euro per stuk) schoonmaakmiddel: de vaginale douche. Dit product bestaat uit een zakje met vloeistof die ingebracht moet worden in de vagina, en die de boel vervolgens zou schoonspoelen. Van der Veer ondervond tijdens haar onderzoek dat vrouwen met klachten (irritatie, jeuk, veel afscheiding) geen baat hadden bij het product. En een derde van de vrouwen die géén klachten hadden, kregen die juist alsnog na gebruik van de vaginale douche. Doordat de samenstelling van de bacteriën uit balans raakte, kregen ze last van jeuk, irritatie en afscheiding.
Vrouwen die de vaginale douche gebruikten liepen niet alleen meer risico op schimmelinfecties, maar ook op de seksuele overdraagbare aandoening chlamydia. De vaginale douche vermindert namelijk het aantal goede bacteriën in de vagina, die normaliter ook tegen soa’s als chlamydia beschermen.
Schaamte rondom de vagina
Grapjes over een visgeur wanneer een vrouw wijdbeens zit, of de angst dat je bedpartner bij orale seks gillend wegrent als je veel bier hebt gedronken, komen ergens vandaan. Niet voor niets blijven veel producenten van menstruatieproducten angstvallig weg van de kleur rood (denk aan de eeuwige blauwe vloeistof in maandverbandreclames, of
deze paarse tampon van OB) en leggen ze altijd opvallend veel nadruk op frisheid en bloemetjes op hun verpakkingen. In veel menstruatieproducten zit zelfs parfum verwerkt, terwijl de vagina een van de meest absorberende organen van het lichaam is waardoor dat flink kan irriteren. Maar ja, fris en fruitig moet je zijn ‘daar beneden’!
“
Hoe minder hoe beter, lijkt het credo: minder haar, minder zichtbare schaamlippen, en minder geur.
De link tussen het ongemak over de natuurlijke geur van de vagina en het breder gangbare schoonheidsideaal rond de vulva en vagina is gemakkelijk te leggen. In de context van de populaire
compleet geschoren vulva en
steeds vaker voorkomende schaamlipcorrecties trekt de doorsnee vulva aan het kortste eind. Hoe minder hoe beter, lijkt het credo: minder haar, minder zichtbare schaamlippen, en minder geur. De vagina en vulva moeten vooral niet uitstralen dat de eigenaressen volwassen vrouwen zijn.
Onlangs werd er zelfs gediscussieerd over een nieuwe koosnaam voor de vulva: hoe moeten we de boel daar beneden nou eigenlijk noemen? Haal daar de cijfers van de orgasmekloof bij: heterovrouwen komen veel minder vaak klaar dan heteromannen, omdat zij veel minder vaak tot een orgasme komen via penetratie. Bovendien worden zij minder vaak en minder lang oraal worden bevredigd dan bijvoorbeeld vrouwen die seks hebben met andere vrouwen. Kortom: de vagina en de vulva lijken nogal een populariteitsprobleem te hebben.
Ondertussen profiteren bedrijven van deze impopulariteit, door in te spelen op mythes en stigma’s rond de vagina, en de schaamte die hierdoor bij vrouwen bestaat. Hun onzinproducten zijn niet alleen ineffectief, maar verstoren ook het bijzonder mooie zelfreinigende karakter van het orgaan. Wél bewezen
effectief voor een gezonde vagina? De vagina en de vulva alleen met water wassen, katoenen ondergoed aan, altijd plassen na de seks, van voren naar achteren vegen op de wc (en niet andersom), tampons en maandverband tijdens de menstruatie tijdig vervangen, en je cyclus bijhouden in een
cyclusapp (zodat je patronen en klachten goed nadien kunt zien, en kunt laten zien aan je huisarts). En vooral ver wegblijven van alle zogeheten ‘femme care’.
