In het Amsterdamse kantoor van Greenpeace International hangen de muren vol met omgekeerde foto’s van Toru Suzuki met daarboven de tekst: ‘In a world turned upside down you can be arrested for exposing a crime‘ (In een omgekeerde wereld, word je gearresteerd als je een misdaad aan het licht brengt, red.). Suzuki vindt het wel gek om zijn eigen gezicht op een poster tegen te komen maar is er inmiddels wel een beetje aan gewend. Nadat Suzuki en zijn collega Junichi Sato in juni 2008 gearresteerd werden, kwam er immers een internationale campagne op gang voor de vrijlating van de ‘Tokyo Two’, zoals de twee inmiddels heetten. Ruim 250.000 handtekeningen werden via e-mail verzameld, maar de Japanse regering was niet onder de indruk. Na 26 dagen in de cel te hebben gezeten is Suzuki nu weliswaar op borgtocht vrij maar het proces tegen hem gaat gewoon door. “De kans dat wij volgend jaar veroordeeld worden is groot,” denkt hij. “De rechtbank staat onder grote politieke druk.”
 |
| Foto: Greenpeace Foto: Toru Suzuki bovenin ©GP/Horneman |
Politiek proces
Suzuki’s scepsis wordt gevoed door een aantal frappante zaken. “Een lokale agent die bij onze arrestatie aanwezig was, verklapte me bijvoorbeeld dat op onze zaak 37 gewone politieagenten zaten en 38 agenten van de geheime dienst. Voor de vermeende diefstal van iets ter waarde van 500 dollar worden dus 75 agenten ingezet! Toen ik dezelfde agent vroeg wat het gangbare aantal agenten is voor de diefstal van iets van een vergelijkbare waarde, zei hij ‘hooguit twee’. Verder zitten er drie rechters op onze zaak, normaal gesproken is dat er in een diefstalzaak maar één. Daarnaast worden wij ervan beschuldigd dat we ons op verboden terrein zouden hebben begeven toen wij de dozen met walvisvlees van boord van het schip haalden, maar die werf is een open gebied waar wel meer bezoekers het verboden toegang bordje negeren. Op de boot zelf, hebben minimaal drie bemanningsleden ons gezien zonder dat ze informeerden naar wat we er kwamen doen.”
Suzuki kan dan ook maar tot één conclusie komen: dit is een politiek proces. “Hoewel Japanse consumenten steeds minder vaak walvisvlees op tafel zetten, houdt de Japanse regering en een kleine rechtse groep in de maatschappij nog krampachtig vast aan deze traditie. Japan heeft net een fikse recessie achter de rug, waardoor de overheid de blik meer naar binnen richt. Hoe harder de internationale kritiek op de Japanse walvisvaart, hoe steviger zij de hakken in het zand zet. In de publieke opinie doen ze het voorkomen alsof het Westen eropuit zou zijn om de culturele tradities van Japan te ondergraven.”
Kakkerlakken van de oceaan
| Walvissen knuffeloffensief Om een tegenwicht te bieden aan het negatieve beeld dat Japanners van walvissen krijgen voorgeschoteld, heeft Greenpeace in 2007 campagne gevoerd waarbij niet het wijzende vingertje centraal stond maar eerder het knuffelgehalte van walvissen.  Met zachte hand probeerde Greenpeace het Japanse publiek te masseren door middel van filmpjes en schattige cartoons en hen zo in te laten zien dat de Japanse walvisjacht in Antarctica wreed is. |
Het Japanse publiek wordt volgens Suzuki met meer valse praatjes bestookt. “Walvissen worden de kakkerlakken van de oceanen genoemd. Het zouden bloeddorstige dieren zijn die verantwoordelijk zijn voor de overbevissing van de oceanen.” Ook Greenpeace krijgt de wind van voren, meent Suzuki. “Hoewel wij tegen geweld zijn, worden wij vaak op een lijn gezet met Sea Shepherd, een andere anti-walvisvangstorganisatie die geweld niet schuwt. Net als zij, worden wij ecoterroristen genoemd. Soms denk ik weleens dat Sea Shepherd, stiekem geld van de Japanse overheid ontvangt omdat het hen goed uitkomt om een zondebok te hebben.”
Persvrijheid
De Japanse pers slikt de anti-walvispropaganda als zoete koek, moppert Suzuki. “Toen wij de uitkomsten van ons undercoveronderzoek bekendmaakten, gingen de journalisten helemaal niet in op het schandaal wat wij aan het licht brachten, maar kregen we alleen maar kritische vragen over de manier waarop we het vlees hadden onderschept, voor onze kiezen.” Volgens de klokkenluider is de Japanse pers minder kritisch ten opzichte van de overheid omdat die via de radio- en televisielicenties en een persclub machtig is. “Alle media moeten lid worden van die persclub, weiger je, dan krijg je geen toegang tot informatie.” Behalve de pers, staat ook het rechtssysteem onder druk van de politiek. “Verdachten worden in Japan soms met harde hand gedwongen te bekennen,” weet hij. “Japan heeft door het grote aantal bekentenissen van verdachten een veroordelingscijfer van 99 procent, dat is toch een bizar cijfer!” Zelf is hij niet geslagen maar wel twaalf uur lang aan een stoel vastgebonden. “Ik was niet bang dat de geheime dienst mij zou martelen omdat de internationale gemeenschap achter ons staat.”
 |
| Walvisvlees op de Tsukiji-vismarkt in Tokyo. Foto: CC |
Het gaat de 41-jarige walvisactivist inmiddels eigenlijk niet zozeer om het beschermen van zielige walvissen maar om het bestrijden van corruptie en het aantonen van onrechtvaardigheden in het Japanse politieke systeem. “Toen ik voor het eerst als vrijwilliger meevoer op een Greenpeace-bootje werden wij door twee grotere boten klem gevaren. Vanuit de boten werden wij geïntimideerd en gefotografeerd. Ik vroeg de Greenpeace-medewerker: ‘Is dit voor jullie dagelijkse kost?’ ‘Ja’, zei hij. ‘Dan kun je op mij rekenen’, antwoordde ik. Ik kom oorspronkelijk uit de zakenwereld en daar heb ik een flinke aversie tegen corruptie ontwikkeld.” Maar is die aversie zo groot dat hij er ook tien jaar voor zou willen brommen? “Nou, nee”, lacht hij. “Ik had van te voren nooit verwacht dat het zo erg zou zijn dat wij voor het aantonen van een misdaad zelf in de cel zouden belanden.”
Walvisrestaurant dicht
Toch is Suzuki ondanks alle tegenslag ook optimistisch. “Onze zaak is een goeie manier om het Japanse publiek te blijven bestoken met informatie over de misstanden in de walvisjacht. Juist omdat we het breder trekken en het ook over overheidscorruptie en mensenrechten hebben, denken we dat we onze zaak bij een groter publiek kunnen bepleiten. Het feit dat Yushin, een restaurant in Tokyo dat het paradepaartje was van de walvisindustrie, onlangs is gestopt met het serveren van walvisvlees uit angst voor schandalen en dat er nog maar weinig Japanse bemanningsleden zijn die op walvisschepen willen werken, stemt me hoopvol dat de Japanse walvislobby langzaam aan het afbrokkelen is.”
|
Waar draait de zaak om? |
