"Er waren wel al Wikipedia’s in Afrikaanse talen, maar nog niet in Bambara of Peul," vertelt webdesigner Kasper Souren. Tijdens een vrijwilligersbaan bij de ngo Geekcorps in Mali kwam hij op het idee het gebruik van de ‘vrije encyclopedie’ in lokale talen te stimuleren. Daarna werkte hij bij onder meer Hyves en de populaire logeeradresmatchingsite Couchsurfing.
Topprioriteit
"Wikipedia is kennis, en kennis in Afrikaanse talen is belangrijk voor de emancipatie van mensen in Afrika en hun talen," legt Souren uit. "Ik was geschokt door het gebrek aan boeken in Mali. Een gebrek aan boeken in het algemeen, maar in boeken in de meest gesproken taal in het bijzonder. Mensen leren wel lezen en schrijven in het Frans, terwijl ze die taal soms nauwelijks spreken. Wikipedia kan dit gebrek aan geschreven informatie in de eigen taal beperken."
Jimmy Wales ziet uitbreiding van Wikipedia in Afrika als ‘topprioriteit’. "In Afrika hebben we heel weinig Wikipedia’s met een substantiële grootte – Swahili zit nu op ongeveer 10.000 artikelen. Dat is eigenlijk heel klein, als je bedenkt dat we iets een succesvol project noemen bij 200.000 artikelen," legde de oprichter uit. De Nederlandse Wikipedia telt bijna 600.000 artikelen, en de Engelstalige versie spant de kroon met meer dan 3,1 miljoen bijdragen.
Wikipedia in Wolof, een taal verwant aan het West-Afrikaanse Peul |
Eén dollar
Gebrek aan goed en goedkoop internet is volgens Wales nog steeds de belangrijkste reden waarom Wikipedia in Afrikaanse landen niet echt van de grond komt. Kasper Souren onderschrijft dat. Maar ook de lage levensstandaard maakt het moeilijk om dit soort projecten op te zetten. "Het was erg moeilijk om mensen die eigenlijk al hun tijd moeten steken in overleven, te motiveren zich in te zetten voor Wikipedia. De situatie in Mali is compleet anders dan hier."
Om mensen te stimuleren toch bij te dragen aan de Afrikaanse wiki’s, besloot Souren om uit eigen zak één dollar te betalen per goedgekeurd artikel. "Ik had zelf een beetje Bambara geleerd en kon enigszins inschatten of iets oké was voor Wikipedia. Ik kreeg ook verhaaltjes die totaal niet geschikt waren – die heb ik toen op Wikibooks geplaatst. Ook heb ik met een woordenboek, samen met een aantal bevriende Malinezen, een belangrijk deel van de interface vertaald." Jimmy Wales ziet een belangrijke taak weggelegd voor deze mensen, die zowel de lokale talen als Engels of Frans spreken. "Het belangrijkste is om mensen die zijn opgeleid in Engels of Frans te stimuleren om te participeren in de Wikipedia in hun lokale taal."
Luister hier naar het interview met Jimmy Wales bij de BBC. |
Toekomst
Souren juicht het toe dat Wikipedia-oprichter Jimmy Wales het als een uitdaging ziet om duizenden Afrikanen te motiveren om in hun eigen taal een bijdrage voor Wikipedia te leveren. Zijn ‘eigen’ sites in Bambara en Peul groeien langzaam, maar gestaag. "In totaal zijn er nu nog geen 300 artikelen. Maar het belangrijkste was om een basis op te zetten waar anderen op verder kunnen bouwen," aldus de optimistische Nederlander.
Ook Jimmy Wales ziet de toekomst rooskleurig in voor zijn Wikipedia. De komende vijf tot tien jaar verwacht hij grote veranderingen door de betere beschikbaarheid van internet wereldwijd. Daardoor zal het voor iedereen mogelijk worden om ‘culturele invloeden te ontvangen uit plaatsen waar we vandaag de dag bijna niets vanaf weten’.