Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
“Rond deze tijd van het jaar wil het onderwerp beenhaar wel eens ter sprake komen onder vrouwen. Dan zeg ik altijd – enigszins trots – dat ik mijn benen nog nooit geschoren heb.
Vrouwen én soms ook mannen kijken me dan verschrikt, verward en bezorgd aan. Ik heb de obsessie met beenhaar bij vrouwen nooit zo begrepen. Maar voor mezelf was niet scheren helemaal geen dappere, bewuste keuze. Ik had nauwelijks haar, dus scheren zou niet veel uitmaken. Tegenwoordig zullen sommigen vast vinden dat het nu wel tijd wordt: hoe ouder je wordt, hoe hariger (echt waar!). Maar mijn luiheid weerhoudt me er alsnog van.
Toen ik jong was werd ik thuis vergeleken met Dwayne Wayne (de iconische nerd uit de Amerikaanse serie A Different World) omdat ik met mijn (mislukte) blockhead of mijn haar in minidreadlocks gedraaid en in tuinbroek naar school ging. Maar ook dat was geen moedig feministisch statement. Ik vond het gewoon mooi en ik was fan van Tracy Chapman.
Maar ergens rond mijn dertiende raakte ik deze onbevangenheid jegens mijn vrouw-zijn en de verwachtingen erom kwijt. Ik was blijkbaar een ‘vrouw’ aan het worden en dat vereiste veel werk. Ik liet mijn hoofdhaar groeien, kocht make-up, trok wel eens een rokje aan. Het leverde aandacht op van jongens. Het doel – blijkbaar. Die verandering sloop er ongemerkt in.
“
Ik heb last van de hoge en onredelijke eisen die aan vrouwen worden gesteld
Toch maakte ik mezelf nog ver na mijn pubertijd wijs dat ik zelf wel uitmaakte hoe ik eruit zag, wat ik met mijn lichaam deed, dat het patriarchaat geen vat op mij had. Ik was daar géén slachtoffer van. Onzin natuurlijk. Ik had en heb last van de hoge en onredelijke eisen die aan vrouwen worden gesteld. Van de schoonheidsidealen die op ons geplakt worden – want ik scheer mijn benen misschien niet, maar intiemere haarterreinen laat ik niet ongemoeid.
En het gaat verder:ik word geconfronteerd met vooroordelen over mijn ongehuwde, kinderloze bestaan. Ik voel de onderlinge concurrentiestrijd die aan vrouwen wordt opgedrongen. Ik laat afkeurende of goedkeurende blikken van mannen mijn eigenwaarde beïnvloeden. Terwijl ik me ervan bewust ben dat het om controle en onderdrukking draait, ben ik gaandeweg in mijn leven minder weerstand gaan bieden tegen de norm waar ik aan moet voldoen dan toen ik een achteloze tiener was.
“
Ze steken een inspirerende dikke middelvinger op naar de verkrampte pogingen om hun vrijheid te beteugelen
Maar de gevaarlijke obsessie met ‘de vrouw’ van rechtse politici heeft in mij een nieuw vuur aangewakkerd. Hoe een vrouw zich kleedt, gedraagt of identificeert wordt steeds vaker misbruikt in het publieke en politieke debat. Westerse, witte vrouwen moeten zich vaker voortplanten om de witte Europeaan van uitsterven te redden. Terwijl Afrikaanse vrouwen juist geen kinderen mogen om zogenaamd het klimaat te redden en migratie te stoppen. Een hoofddoek dragen is niet geëmancipeerd, maar niet meedoen aan rokjesdag ook niet. Het huidige machtsspel dat over onze – al dan niet bedekte – hoofden, borsten, billen en baarmoeders wordt uitgespeeld door conservatieven, is niet alleen voor mij een kantelpunt, maar voor allerlei vrouwen die zich luid en duidelijk verzetten met protest, muziek en politiek. Dit nummer rond ‘ De strijd om de vrouw’ staat er vol mee.
Hélène-Christelle Munganyende portretteerde popsterren als Lizzo, Megan Thee Stallion en Mona Haydar. Zij weigeren speelbal te zijn en bepalen hun eigen regels in een industrie die draait om uiterlijk en mannen. Non-binaire trans femme Olave Nduwanje vraagt zich af: wie bepaalt wie zich vrouw mag noemen? De Nederlands-Somalische onderzoeker Nawal Mustafa vertelt in een gesprek met Clarice Gargard dat ze niet van plan is te kiezen tussen vrouw, moslim en zwart zijn. Ugandese feministen strijden tegen westerse baarmoederbemoenis en Hasna el Maroudi legt de loep op de nieuwe vrouwelijke politici als Alexandria Ocasio-Cortez. Op hun eigen manier steken al deze vrouwen een inspirerende, dikke middelvinger op naar de verkrampte pogingen om hun vrijheid te beteugelen.
Dit stuk verscheen eerder in OneWorld-magazine.
