Van groenteverkoper tot één van de meest invloedrijke jonge bloggers in China. Zhou Shuguan, blog-naam Zola, is het levende bewijs dat internet levens kan veranderen. Op eigenzinnig en humoristische wijze brengt hij sociale misstanden aan het licht. Oneworld spreekt met Zola over het kat-en-muis spel tussen blogger en staatscensuur.
“Het nieuws dat we zien op tv en lezen in de krant is alleen maar positief. Het is rotzooi. Ik wil de echte verhalen brengen.” Zhou is op uitnodiging van het Movies that Matter filmfestival in Den Haag waar de documentaire ‘High tech, low life’ wordt vertoond.
In de film worden twee bloggers gevolgd: de sociaal bewogen 57-jarige Tiger Temple en de rebelse individualistische Zola. Naast strijden voor persvrijheid steekt Zola niet onder stoelen of banken wat hij vooral wil: beroemd worden.
Zhou groeit op in een arme arbeidersfamilie in Hunnan Provincie en verdient de kost met het verkopen van groenten op straat. Een leven dat compleet veranderd door zijn hobby: het internet. In de avonduren begint hij met het bijhouden van een blog. Eerst schrijft hij over technische snufjes, maar gedreven door nieuwsgierigheid en het verlangen beroemd te worden, gaat hij op zoek naar verhalen die de gewone media niet kunnen publiceren.
Effect
Uitgerust met camera en laptop blogt hij over huisonteigeningen, corruptie en de zwendel van piramidespellen. Zola: “Bloggen werkt! Het heeft echt effect. Het eerste resultaat hiervan merkte ik tijdens mijn verslag over het woonincident in Chongqing.” De eigenaresse van het huis, Wu Ping, weigerde haar huis aan projectontwikkelaars te verkopen en werd door de lokale autoriteiten onder druk gezet. “De staatsmedia vertelden allerlei leugens over haar. Om dit aan te tonen interviewde ik Wu Ping voor mijn blog en sprak met omwonenden. Uiteindelijk is het haar gelukt om compensatie te krijgen en kreeg ze een ander appartement.”
De berichtgeving via de Chinese social media gaat zo vlug dat de autoriteiten slecht nieuws niet meer in de doofpot kunnen stoppen. Berichten die door bloggers, zoals Zola, op het internet worden gezet worden steeds vaker overgenomen door de Chinese staatsmedia. Zij moeten wel meegaan in de open berichtgeving om geloofwaardig te blijven.
Zhou is dan ook vol optimisme voor de toekomst en weet zeker dat de persvrijheid door de social media verder opgerekt zal worden. “Het aantal gebruikers van Weibo (het Chinese twitter) neemt alleen maar toe. En er komen steeds meer bloggers in China. Hoewel zij niet allemaal over politieke en sociale kwesties durven te schrijven; is er geen stoppen meer aan. “
Censuur
Dat de Chinese autoriteiten ook via het internet proberen meer controle te verkrijgen over hun burgers, ziet Zola als een gegeven, maar stemt hem niet somber.”Censuur en zelfcensuur is altijd aanwezig. De autoriteiten zullen ons altijd proberen te controleren. Alleen zal ze dit nooit zal lukken. Het internet is gewoonweg te groot en wij zijn met te veel. Misschien als ze het hele net zouden plat leggen”, lacht hij “maar dat zouden ze nooit doen want dat is slecht voor de economie.”
Naast de ‘Great Firewall’ betalen de autoriteiten en bedrijven, volgens hem, ook mensen om ‘nep-meningen’ te schrijven op het internet. De politiek correcte meningen worden bij blogs gepost om het publieke debat te beïnvloeden. “Deze mensen krijgen hier een halve renminbi (ongeveer zes cent) voor. Daarom staan ze bekend als de Vijftig Cent Partij.”
Arrest
Zola is door zijn kritische schrijfsels een keer opgepakt en kreeg in 2008 huisarrest. “Het was net voor de Olympische Spelen en de controle was toen heel groot. Ik berichtte op mijn blog over wat de buitenlandse media schreven over de situatie in Tibet.” Ook mocht hij het land niet verlaten om naar de Deutche Welle Blog Awards te gaan in 2007.
Door vreedzaam mee te werken met de lokale veiligheidsambtenaren is het hem gelukt om uit de gevangenis te blijven. Wanneer zij hem vriendelijk doch dringend verzoeken de stad uit te gaan vanwege een politieke bijeenkomst, gaat hij direct op strandvakantie. In de periodes dat er geen politieke druk op hem wordt uigeoefend, kan hij doorgaan met bloggen.
“Het is geven en nemen. En zolang ik op het internet niet oproept om te demonstreren, ben ik gewoon legaal bezig en doe niks verkeerd. Verder ben ik maar een arme jongen, mijn mening doet er niet veel toe.”
Inmiddels woont Zola met zijn Taiwanese vrouw in Nieuw Taipei in Taiwan. Zijn blog is al jaren geblokkeerd, maar dat lijkt hem weinig te deren. “Via google-readers en RSS-feeds kunnen ze in China mijn berichten gewoon lezen. In juli dit jaar wordt ook google reader verboden, maar tegen die tijd hebben we vast wel weer iets nieuws uitgevonden. We zullen altijd manieren vinden om de opgelegde blokkades te omzeilen. Ik ben niet te stoppen en blijf vechten tegen de censuur.”
