Onder meer de lokale sekswerkersvakbond Red Light United, belangenvereniging PROUD, de HIV vereniging en het Prostitutie Informatie Centrum (PIC) verwijten het museum incorrecte en stigmatiserende informatie te verspreiden. Ook hebben prostituees zelf bezwaren geuit tegen de werkwijze van de kunstenaar. Die zou foto’s en uitspraken van prostituees gebruiken zonder hun instemming en zich onder valse voorwendselen aangesloten hebben bij activiteiten voor en door sekswerkers. Ondanks deze kritiek en protesten van prostituees blijft het Amsterdam Museum achter de expositie staan.
Senegalese sekswerker veroordeelt expositie
“Een van de geportretteerde sekswerkers heeft zich intussen uitgesproken tegen de voorstelling
‘Ik, noch mijn collega’s, wist dat [Hignett] een feminist is die beweert dat sekswerk uitbuiting is. Ik geef géén toestemming voor het gebruiken van onze gesprekken in haar expositie. Ik ben een activist en pleit voor de rechten van sekswerkers. Ik ben tegen haar tentoonstelling; ik ben tegen het Zweedse model, dat de vrijheid van sekswerkers belemmert.’
“Hignett zegt van alle geïnterviewden toestemming te hebben, maar die is nergens vastgelegd
Ideeën over sekswerk en over wat prostituees nodig hebben, komen vaak uit allerlei hoeken van de samenleving, ook vanuit mensen die zelf niet betrokken zijn bij de sector. ‘Niets over ons, zonder ons’ is dan ook een veelgehoorde leus onder sekswerkeractivisten, een uitspraak die ze delen met mensen met een beperking. Ze eisen hiermee een rol in beleidsvorming en hulpverlening voor hun eigen gemeenschap. En dit idee gaat verder. Zo schrijft Lorelei Lee in het essay Cash/Consent over haar behoefte om over haar werk en leven te spreken zonder dat anderen haar verhaal voortdurend opeisen.
Lee: ‘Steeds opnieuw willen mensen weten wat me is aangedaan, hoe ik ben uitgebuit, wat voor trauma of armoede me liet geloven dat ik geen andere optie had dan prostitutie. Óf ze willen horen hoe seks verkopen mijn pad was naar empowerment. Ze vragen me mijn ervaringen te verpakken in het ene of het andere verhaal, of ze eisen de feiten van mijn leven op waarop zij dat voor me doen.’
Hignett in Amsterdam
De sekswerker kreeg een ‘slecht gevoel’ bij Hignett en besloot de boot af te houden. Een andere sekswerker geeft aan dat Hignett aandrong op het bijwonen van een gesloten bijeenkomst die zij organiseerde. Het kostte haar moeite de kunstenaar bij de bijeenkomst weg te houden, en ze herinnert zich nog goed hoe die aanhoudendheid haar stoorde.
“Waarom staat het museum beschuldigingen – uitbuiting en ‘pooieren’ – aan het adres van Amsterdamse belangenorganisaties toe?
PROUD is echter een belangenvereniging voor en door sekswerkers; PIC een stichting waarbij geen bordeelhouders betrokken zijn. Wat bewoog het museum om deze beschuldigingen van strafbare feiten – uitbuiting en ‘pooieren’ – aan het adres van deze Amsterdamse organisaties toe te staan?
Pooiers, fake news en George Soros
Geen van deze bronnen gaat echter over sekswerkerorganisaties of uitbuiting in Amsterdam. Wel nuanceert de getuigenis van Laura Lee wat er bedoeld kan worden met de term ‘pooier’. In 2014 werd zij door een parlementair comité gevraagd om te spreken over een wetsvoorstel dat klanten van sekswerkers strafbaar stelt. Het comité twijfelde aan haar geloofwaardigheid omdat zij sekswerkers kent die bedrijven leiden en samenwerken, bijvoorbeeld door op verschillende dagen dezelfde flat te huren. Dat komt hun eigen veiligheid ten goede, maar wordt volgens de Ierse wet gezien als uitbuiting en ‘pooieren’.
Opvallend is het artikel van Jody Raphael. Volgens deze schrijver steunt de Hongaars-Amerikaanse miljardair George Soros een ‘decriminalisatielobby’ van pooiers en zou hij fake news en omkoping inzetten opdat organisaties als Amnesty International, Human Rights Watch en verschillende VN-organen sekswerkerrechten steunen. Het idee van een rijk lobbynetwerk van pooiers is een hardnekkige mythe bij anti-prostitutie activisten.
Passend in een langer lopend programma
Dit programma bestaat tot dusver uit een expositie uit 2002 over de geschiedenis van prostitutie in Amsterdam en een voorstelling uit 2010 waarin modeontwerpers en kunstenaars ‘hun eigen kijk op prostitutie’ gaven. Pas vorig jaar kwamen sekswerkers zelf aan het woord, tijdens een eenmalig panelgesprek georganiseerd door het COC als onderdeel van hun jaarlijkse Shakespeare Club-programma. Mede-organisatoren waren gezondheidsorganisatie P&G292 en PROUD – twee organisaties die volgens de huidige expositie ‘worden geleid door pooiers’.
Ongefundeerd ondanks funding
Mogelijk is de doelstelling van de BijlmAIR residentie inmiddels veranderd. Hignett is immers al decennia actief als kunstenaar en werkt, samen met kunstenaar Patricia Kaersenhout – die eerder al werd uitgenodigd voor eenzelfde residentie – al sinds 2013 aan dit project. Een groot deel van de kunstinstallatie was eerder te zien in andere musea in Europa en Zuid-Amerika. Voor haar project ontving Hignett ook projectsubsidie van het Amsterdam Fonds voor de Kunst (16.236 euro), en twee subsidies van het Mondriaan Fonds (22.128 en 9.643 euro) en Stichting Stokroos.
“Toen ik voor het eerst hoorde over de tentoonstelling, was ik zó overstuur. En nog steeds
Over de protesten zegt de kunstenaar op haar persoonlijke blog het volgende: ‘Van iedereen die iets te zeggen heeft, lijkt het alsof niemand werkt als ‘sekswerker’, in de prostitutie-betekenis van het woord… Denk daarvan wat je wil.’ De expositie staat gepland tot en met februari 2020.
* De namen van de sekswerkers worden om privacyredenen niet genoemd, maar zijn bekend bij de auteur.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
