‘Niet het leger maar het Egyptische volk heeft president Morsi afgezet’, meent de Egyptische dichteres en activiste Abeer Soliman. De Westerse media snappen volgens Soliman niet waar het écht om gaat in Egypte. ‘Armoede en slechte scholing maken dat mensen op religieuze leiders stemmen, om de verkeerde redenen.’
‘Egyptenaren hebben meer dan 30 jaar geleden onder de dictatuur van president Hosni Mubarak. In 2011 zijn we wakker geschud en kwamen we in verzet tegen zijn tirannie. We oogstten bewondering in de wereld, ontdekten de vrije wil en de mogelijkheid onze werkelijkheid zelf te veranderen. Er werden presidentsverkiezingen gehouden en wij mochten voor het eerst in ons leven kiezen.
Wikken en wegen
De verkiezingen werden een wedloop tussen generaal Ahmed Shafik en Mohamed Morsi, de vertegenwoordiger van de Moslimbroederschap. De meerderheid van de Egyptenaren stemden op de Moslimbroederschap. Hoe dat komt? Doordat wij dertig jaar lang zijn geschoold in een slecht en corrupt onderwijssysteem. In dat systeem werd mensen verteld op wie te stemmen. Hoe een mening te vormen, te wikken en te wegen, en voor jezelf na te denken, dat was er niet bij.
Daarom kozen veel mensen Morsi. Om de verkeerde redenen.
In de naam van God
Meer dan de helft van de Egyptenaren leeft onder de armoedegrens. Wanneer mensen de plezierigheden van het leven ontzegd zijn, is men geneigd heil te zoeken in religie. Om zich te beschermen en om te proberen een leven te leiden in dit oneerlijke bestaan. En niet in de minste plaats, omdat hen na dit leven de hemel wordt beloofd. Daarom kozen de arme en slecht opgeleide Egyptenaren diegene die zei te spreken in de naam van God.
Ik zal het je nog sterker vertellen. Ik ben geschoold en ik heb de verkiezingen geboycot, omdat ik mij in geen van beide opties kon vinden. Maar als ik op dat moment gedwongen was te kiezen, had ik op Morsi gestemd. Om meerdere redenen.
Wat is er aan de hand in Egypte?
In 2011 wierp het Egyptische volk in een glorieuze revolutie het juk van de dictatuur van zich af. Amper twee jaar later is de democratische vrijheid door een militaire interventie ongedaan gemaakt en vloeit er bloed door de straten.Oneworld vroeg Egyptenaren uit te leggen wat er nu precies aan de hand is in hun land. Geen politici of journalisten maar ge-engageerde burgers met verschillende visies op problemen en oplossingen.
Masker
Ten eerste vanwege mijn absolute afwijzing van generaal Shafiq, als zetbaas van het oude regime. Ten tweede: de Moslimbroederschap –die toen nog een schone lei had– kwam met veelbelovende plannen voor ons land. Zelfs al was maar de hélft van die plannen waar, had ik op de partij gestemd, ondanks onze ideologische verschillen.
Vanaf het moment dat de Moslimbroeders aan de macht kwamen, gaf president Morsi talloze toespraken, gevuld met zoete woorden. Na verloop van tijd realiseerden we ons dat zijn woorden niet in daden werden omgezet. Zijn enige doel was om zijn politieke partij meer macht te geven. Intussen verslechterde de economie, laaide geweld tegen andersdenkenden op in de straten en doofde de hoop. Het masker van de volksvertegenwoordiger was gevallen en een nieuwe dictatuur bleek geboren.
Eigen bloed
Na een jaar verzamelden verontruste burgers meer dan 22 miljoen handtekeningen om een motie van wantrouwen tegen president Morsi in te dienen.En op 30 juni ging het volk –waaronder zij die op Morsi hadden gestemd– en masse de straat op.
Als antwoord hield president Morsi een nieuwe toespraak, waarin hij vasthield aan zijn legitimiteit als gekozen president. Hij herhaalde het woord ‘legitimiteit’ 75 keer. Ik zag dat als een belofte van het feit dat hij zijn positie tot op de dood zou verdedigen.
Met die opruiende toespraak gaf Morsi zijn supporters een vrijbrief geweld te gebruiken om hem te beschermen. Maar de meerderheid van de Egyptenaren, de representanten van de echte democratische revolutie, was woedend en ging de straat op om het vertrek van de Moslimbroeder Morsi te eisen.
Nieuw hoofdstuk
Het Egyptische leger handelde in de geest van het volk, toen het in de persoon van generaal Al-Sisi, minister van Defensie, Adly Mansour, het hoofd van Egypte’s constitutionele hof, benoemde tot staatshoofd ad interim, en vervolgens de grondwet buiten werking stelde en vervroegde presidentsverkiezingen uitriep.
De media vertelden een ander verhaal. Het televisiestation Al-Jazeera en Westerse media presenteerden de gebeurtenissen in Egypte als een militaire coup. De waarheid is dat het Egyptische volk en het leger de president hebben afgezet op basis van hun revolutionaire legitimiteit. Daarmee zijn zij een nieuw hoofdstuk in de Egyptische geschiedenis begonnen.
Geweld en vandalisme
Dat neemt niet weg dat het niet goed is dat de gewelddadigheden tussen gewapende Morsi-aanhangers en veiligheidstroepen zijn toegenomen. Moslimbroeders noemden afgelopen vrijdag de ‘Vrijdag van de Woede’ en zetten aan tot geweld en vandalisme. Het werd de meest gewelddadige dag tot nu toe. Het leger en de politie verklaarden dat ze het verzet van de Moslimbroeders gemakkelijk kunnen breken.
Abeer Soliman is schrijver (Dagboek van een Vrijgezelle Vrouw, 2009), dichter en theatermaker (zij heeft onder andere een Egyptische versie van het Zwitserse boek Heidi gemaakt), fervent bergbeklimster (ze beklom de Kilimanjaro). Ze woont in Caïro en is vanaf 13 september 2013 te gast bij het Read My World festival in Amsterdam.
Beeld: Mohamed Amin
