Het woord ‘ramptoerisme’ neemt een hotel in Zuid-Afrika wel heel letterlijk. Emoya Luxury Hotel & Spa in Bloemfontein, Zuid-Afrika, heeft een accommodatie gebouwd waar je ‘kan ervaren hoe het is om in een sloppenwijk te wonen’.
“Heeft u altijd al willen weten hoe het is om in een sloppenwijk te wonen? Dat kan! Voor maar zestig euro, kunt u met vier personen genieten in de eerste en enige sloppenwijk ter wereld met vloerverwarming en wifi. En dat te midden van een privaat wildreservaat. Onze accommodatie, Shanty Town, is ideaal voor teambuilding en themafeestjes.”[[{“fid”:”23331″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:500,”width”:935,”style”:”width: 250px; height: 134px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
Emoya Luxury Hotel & Spa in Zuid-Afrika promoot hun nieuwe ‘sloppenwijk’ voor de welvarende burger.
Zelf ervaren
Oprichter van accommodatie Shanty Town is Buks Westraad. Tegen nieuwswebsite Enca liet de eigenaar eerder weten dat het idee van een neppe krottenwijk is ontstaan door gasten van het hotel: “Bezoekers vertelden mij dat ze een township niet vanuit een bus willen bekijken, maar zelf in een sloppenwijk wilden slapen.”
Shanty Town is in 2010 gebouwd: het jaar dat het wereldkampioenschap voetbal in Zuid-Afrika plaatsvond. Het is echter pas sinds dit najaar dat de accommodatie in het nieuws komt.
Reactie van Cassiopeia86 uit Tsjechië op Tripadvisor:
“We hebben een heerlijke tijd gehad met de haarden en barbecue onder de sterren. Het personeel voorzag ons van hout en er waren winkeltjes dichtbij. Het was een ongewone en fantastische ervaring en we zouden er graag nog een keer willen verblijven.”
Ontbijt optioneel
In Shanty Town kan je voor een prijs ter waarde van het gemiddelde maandelijkse inkomen van een Zuid-Afrikaan overnachten. Midden in het wildreservaat waar het hotel eigenaar van is, staat een tiental hutten in een cirkel. De golfplaten zijn in verschillende kleuren geschilderd en lijken ongestructureerd op elkaar getimmerd. In de hutjes staan bedden met spierwitte lakens. Terwijl je naar het inbegrepen ontbijt loopt, sta je oog in oog met een echte koedoe.
De gemiddelde Zuid-Afrikaan die in een sloppenwijk woont, komt niet zo heel vaak een antilope tegen. En het ontbijtje dat de gasten voorgeschoteld krijgen natuurlijk ook niet. Het gebrek aan realisme werd een groot punt van kritiek op het internet.[[{“fid”:”23330″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:500,”width”:935,”style”:”width: 250px; height: 134px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
Golfplaten
Ook cultureel antropoloog aan Universiteit Leiden, Erik Bähre (44), die al twintig jaar onderzoek doet in voornamelijk de sloppenwijken van Kaapstad, is kritisch over het concept. Hij vindt Shanty Town “choquerend”. “De enige overeenkomst met een echte township is dat ze allebei golfplaten hebben”, vindt Bähre.
Reactie van Kittypetmeow op Youtube:
“Ik word ziek van rijke mensen die denken dat ze armoede in een nieuw jasje kunnen steken en ermee paraderen alsof het een ‘thema’ is voor hun hotel.”
“In een echte township heb je te maken met grote werkeloosheid en slechte voorzieningen.” Daar is in Shanty Town helemaal geen sprake van, en dat weet Bähre maar al te goed. Tijdens zijn onderzoek woonde hij namelijk zelf een tijdje in een ‘shanty town’, maar moest er noodgedwongen uit omdat het te gevaarlijk werd: “Elke avond werd er geschoten en dat leverde niet alleen stress voor mij op, maar ook bij de familie waar ik verbleef.”
Vanaf dat moment reisde hij heen en weer vanuit zijn huis in Newlands, een rijkere buurt in Kaapstad, waar hij met zijn vriendin woonde.
Reactie van Flibbertiegibbet uit Londen op Tripadvisor:
“Wat een ongelooflijk authentieke ervaring! De buitentoiletten waren aan het overspoelen waardoor het riool op straat lag. Dat zou sommige mensen afschrikken, maar hey! We kwamen hier voor de authentieke ervaring.”
Attractie
Ondanks het gevaar van een Afrikaanse krottenwijk sympathiseert Bähre niet met het idee van een veilig hutje met vloerverwarming. “In townships heb je ook bed and breakfasts. Het is misschien niet even veilig, maar het geld dat je uitgeeft komt ten minste terecht bij de mensen die het hardst geld nodig hebben en niet een hoteleigenaar”, meent de antropoloog. Shanty Town is veilig, en daar schuilt volgens de onderzoeker het gevaar.
Romantisering[[{“fid”:”23332″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:500,”width”:935,”style”:”width: 250px; height: 134px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
“Armoede wordt met Shanty Town als attractie benaderd.” Bähre vindt dat geen goede ontwikkeling omdat je armoede en lijden romantiseert. “Je komt door zo’n accommodatie als Shanty Town niet met de mensen in contact waar het om gaat waardoor er geen empathie wordt gecreëerd.” Bähre is bang dat mensen gaan denken “Het valt best mee.”
De antropoloog betreurt dat de bedenkers zo’n beperkt beeld van sloppenwijken presenteren: “Er wordt gedaan alsof armoede gaat over het hebben van golfplaten of niet, terwijl armoede voor een groot deel over sociale verhoudingen, conflicten, onzekerheid over geld en de toekomst gaat.” Hij voegt toe dat golfplaten zichtbaar zijn en voor de verbeelding spreken “maar dat is eigenlijk niet waar het over gaat.”
Tours[[{“fid”:”23334″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:500,”width”:935,”style”:”width: 250px; height: 134px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
Toeristen kunnen de sloppenwijk bekijken door met een taxibus voor tien personen door een Zuid-Afrikaanse achterbuurt te rijden. Bähre ziet deze trips ook niet als beste uitkomst om te ervaren hoe het is om in een sloppenwijk te leven. “Er is een discussie over hoe deze trips het beste kunnen verlopen waardoor de bewoners deze trips als prettig ervaren en zich niet bekeken aapjes voelen.”
Een goede en veilige manier om de toerist eerlijk en betrokken te laten ervaren hoe het is om in een sloppenwijk te wonen, is volgens de antropoloog lastig. “Het is in ieder geval erg belangrijk dat je als toerist een land wil leren kennen en niet de ogen sluit voor de problemen die een land kent.” Op die manier krijg je volgens Bähre een veel beter beeld van de complexiteit van een land.
Reactie van Carolina Flores op Youtube:
“Als je wilt weten wat armoede is, ga dan overnachten bij een echte familie en betaal ze zestig euro per nacht. Op deze manier komt het geld ten minste terecht bij de families.”
Misschien dan toch die bed and breakfast of tour met het taxibusje? Logeren in Shanty Town draagt in ieder geval niet bij aan de welvaart van townships volgens de antropoloog.
Noodzaak
Zuid-Afrikaan Zachary Levenson is afgestudeerd socioloog aan de universiteit van Berkeley en deelt de mening van Bähre: een ‘aanstootgevend concept’.
Ook Levenson haalt de verheerlijking van de sloppenwijk aan in zijn artikel. “De hutjes ontstaan uit noodzaak, niet omdat een selecte etnisch-culturele groep er vrijwillig voor kiest om in een sloppenwijk te wonen.”
Nummering
Volgens Levenson worden details met een negatieve nasmaak uit townships gekopieerd in de hutjes. Zo valt hem op dat de hutjes genummerd zijn. Iets wat in eerste instantie onschuldig klinkt.
Hij schrijft: “Is het niet enig hoe de kamernummers de nummering van echte keten moeten voorstellen? Je weet wel, de nummers die de gemeente op voordeuren schildert om bewoners van informele behuizing een plek op de wachtlijst te geven.”[[{“fid”:”23333″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:500,”width”:935,”style”:”width: 250px; height: 134px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
Hij maakt zich zorgen: “Zullen er in deze accommodatie ook huizen staan zonder nummer die dus klaar zijn voor de sloop?” om een angst uit te lichten waar echte bewoners van een achterwijk volgens hem mee te maken hebben.
Vindingrijkheid
Volgens Westraad, de bedenker, hoeft niemand zich beledigd of verontwaardigd te voelen door Shanty Town: “Ik denk dat we iets hebben genomen met een negatieve lading en dat in iets positiefs hebben verandert wat de vindingrijkheid van onze bevolking laat zien.”
Bekijk hier de promotievideo van Emoya Luxury Hotel en Spa:
[[{“fid”:”23328″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:360,”width”:480,”alt”:”Emoya Hotel & Spa”,”class”:”media-element file-default”}}]]
Foto: Emoya Luxury Hotel & Spa
