'Ik haatdragend?! Ik haat helemaal niemand!' buldert een vrouw van middelbare leeftijd. 'Tsj, tjs.' Ze schudt afkeurend haar hoofd en steekt een waarschuwend vingertje op tegen de twee mannen die tegenover haar staan. In haar andere hand houdt ze vellen papier. 'Ik, ik wil…' Middenin haar zin stokt ze en begint verontschuldigend te lachen. Haar gezicht ontspant. 'Sorry, even vergeten hoe het verder gaat,' zegt ze en kijkt in haar papieren. 'Ik, ik wil er niets van horen!' klinkt haar stem weer fel als ze zich heeft hervonden. Het is onmiskenbaar het kwaadaardige stemgeluid van Zaninka, de boze moeder van schurk Rutaganira. Even verderop klinkt het zachtaardige gemompel van Shema. En van achter een boom klinkt zacht gesnik van Batamuriza.
Opnamens
Eens per maand komen de acteurs van Musekeweya voor de opnames van nieuwe afleveringen bijeen. Overal in de weelderige tuin van Radio Benevolencija staan groepjes acteurs te repeteren. Onder de regieaanwijzingen van scriptschrijver André Musagara nemen ze nog een laatste keer hun script door. Wie er klaar voor is, wacht schuilend tegen de felle zon hun beurt af.
Radiosoap Musekeweya is razend populair, zo ook de karakters. Wekelijks komen er stapels brieven en tientallen smsjes en telefoontjes binnen. 'Onze fans identificeren zich met de karakters,' vertelt scriptschrijver André. ‘Iedereen heeft zijn favoriet. De schurk die tot inkeer kwam, Rutaganira, is een spreekwoordelijke figuur geworden: mensen gebruiken zijn naam als voorbeeld van vergeving.'
Herkenning
Voor de acteurs moet het vreemd zijn. Op straat worden ze niet herkend, als radioacteurs weet niemand immers hoe ze eruit zien. Maar als ze hun mond opentrekken spitsen voorbijgangers hun oren. “Mensen herkennen soms mijn stem. 'Ik hoor de slechte Zaninka!' fluisteren ze dan tegen elkaar in de bus,” vertelt Drocella Mukarubayiza, de acrice die Zaninka speelt.
Al hebben ze hun favoriete karakters nooit gezien, de fans hebben wel degelijk een voorstelling van hun uiterlijk. 'Shema is niet heel lang, hij is niet dik maar ook niet dun,' zegt fan Janvière Mukamana. 'Batamuriza is denk ik lang en slank. En heeft een lichtbruine huid.' Ze is niet de enige die er zo over denkt. Veel fans zijn ervan overtuigd dat Batamuriza een klassieke schoonheid is. 'Maar,' zegt scriptschrijver André, 'Bij het casten van acteurs voor een radio programma kies je niet het uiterlijk, maar de stem.' Bekijk hier de tweede aflevering.
Foto: Anoek Steketee
Tekst: Eefje Blankevoort
Love Radio is een transmedia documentaire van Eefje Blankevoort en Anoek Steketee over het proces van verzoening in post-genocide Rwanda aan de hand van de populaire radio soap Musekeweya, 'Nieuwe Dageraad'. Het bestaat uit een webdocumentaire, mobiele tap stories en een tentoonstelling in Foam.
