In ontwikkelingslanden gaan miljoenen kinderen nog niet naar school. Vaak worden zij thuis gehouden om mee te helpen in het huishouden of om een bijdrage te leveren aan het gezinsinkomen.
Verplicht en toegankelijk basisonderwijs is een belangrijk middel in de strijd tegen kinderarbeid. Het geeft kinderen de kans om zich verder te ontwikkelen waardoor hun kansen in het leven toenemen. Dit komt uiteindelijk de hele maatschappij ten goede. Daarom moet ervoor gezorgd worden dat in 2015 alle kinderen overal ter wereld basisonderwijs kunnen volgen en afronden.
Beyond Borders Media maakte in 2013 acht videoreportages over de milleniumdoelen. Voor milleniumdoel 2 bezoeken de filmmakers de organisatie Terre des Hommes in Kenia.
Voortgang
(laatste update: september 2015)
Winst
In 1990 ging 80 procent van de kinderen in ontwikkelingslanden naar school, in 2000 83 procent, en in 2015 is dit volgens schattingen gestegen naar 91 procent. Het aantal kinderen dat niet naar school gaat (maar wel de basisschoolleeftijd heeft) is bijna gehalveerd van 100 miljoen in 2000 naar 57 miljoen kinderen in 2015. Deze verbetering is vooral in het begin van deze eeuw geboekt, sinds het vaststellen van de millenniumdoelen in 2000. Sinds 2007 is de vooruitgang fors in snelheid afgenomen, en volgens voorspellingen gaan bijna één op de tien kinderen wereldwijd niet naar school in 2015.
In de regio’s met de grootste achterstanden zijn de grootste winsten behaald. Vooral sub-Sahara Afrika, een regio die op veel andere millenniumdoelen ‘slecht scoort’, heeft grote stappen vooruit gezet. Daar is het percentage kinderen dat naar de basisschool gaat gestegen van 52 procent in 1991 naar een geschatte 80 procent in 2015. Toch woont meer dan de helft van de 57 miljoen kinderen die in 2011 niet naar de basisschool gingen in sub-Sahara Afrika (namelijk 33 miljoen kinderen). Ook in Zuid-Azië is er veel vooruitgang geboekt. Het percentage schoolgaande kinderen steeg daar van 75 in 1990 naar 95 procent in 2015.
Diploma
Hoewel steeds meer kinderen naar school gaan, kan er nog veel worden verbeterd aan de kwaliteit van het onderwijs. Zo zijn er in veel landen onvoldoende (opgeleide) docenten en is er te weinig schoolmeubilair en lesmateriaal. Ook verlaten veel leerlingen hun school zonder diploma. Toch is dit aandeel wel gedaald. Was in lage en middeninkomenslanden in de vroege jaren ’90 slechts 70 procent van schoolgaande kinderen die de basisschool afmaakten, wordt verwacht dat dit in 2015 naar 84 procent stijgt. Dit betekent echter nog steeds dat in dergelijke landen één op de zes adolescenten hun basisschool niet afmaakt.
Streefcijfer
De doelstelling om álle kinderen naar school te laten gaan is feitelijk onhaalbaar. Zo gaan ook in de rijke westerse landen niet alle kinderen naar school, om uiteenlopende redenen. Soms kiezen ouders ervoor om hun kinderen zelf thuis les te geven. Ook kunnen sommige gehandicapte kinderen niet naar school. Het percentage kinderen dat naar school gaat in de ontwikkelde landen ligt volgens schattingen in 2015op 96 procent.
Kansen
Volgens UNESCO zijn oorlog en conflict belangrijke oorzaken dat kinderen niet naar school kunnen. Daarnaast hebben kinderen uit arme (plattelands)gezinnen en vooral de meisjes een grotere kans om niet naar school te kunnen en vroegtijdig school te verlaten. Ook de ongelijkheid tussen jongeren uit een arm of een rijk gezin in ontwikkelingslanden is groot: 21,9 procent van kinderen uit arme gezinnen gaat niet naar school ten opzichte van maar 5,5 procent van kinderen uit de rijkste gezinnen. Daarnaast blijkt dat kinderen met een beperking vaker niet naar school gaan: in India gaat bijvoorbeeld een derde van de kinderen (6-13 jaar) met een beperking niet naar school.
In 2015 kunnen nog steeds wereldwijd 103 miljoen jongeren tussen de 15 en 24 jaar niet tot beperkt lezen en schrijven. De meesten van deze jongeren wonen in sub-Sahara Afrika. De ongeletterdheid onder jongeren tussen de 15 en 24 is gedaald: kon in 1990 83 procent van de jongeren lezen en schrijven, geschat wordt dat in 2015 91 procent van de jongeren dit kan.
Conclusie
Er is wereldwijd grote vooruitgang geboekt als het gaat om toegang tot onderwijs. Toch zullen zowel universele basisschoolvoorzieningen als toegang tot voortgezet onderwijs hernieuwde aandacht vragen na 2015. Nog steeds teveel kinderen gaan niet naar school, of vallen vroegtijdig uit. Beleidsmaatregelen zouden zich specifiek moeten richten op kwetsbare groepen zoals meisjes, kinderen van minderheidsgroepen, kinderen met een beperking, kinderen die werken, kinderen in conflictsituaties en kinderen die in sloppenwijken wonen. Daarnaast is het essentieel om te investeren in kwalitatief goed onderwijs en te zorgen voor een stabiele financiering voor onderwijs.
Meer informatie
- Meer over alle millenniumdoelen
- Millennium Development Goals Report 2014 (Rapport VN)
- Global Monitoring Report 2014 (Rapport Wereldbank)
- Algemene informatie over de millenniumdoelen
- Geschiedenis van de millenniumdoelen
Officiële omschrijving van millenniumdoel, subdoelen en indicatoren
Goal 2: Achieve universal primary education
Target 2.A: Ensure that, by 2015, children everywhere, boys and girls alike, will be able to complete a full course of primary schooling
2.1 Net enrolment ratio in primary education
2.2 Proportion of pupils starting grade 1 who reach last grade of primary
2.3 Literacy rate of 15-24 year-olds, women and men
