In een commentaarstuk op de academische nieuwswebsite The Conversation vragen Laura Nielsen en Henrik Palmer, beide hoogleraar Recht aan de Universiteit van Kopenhagen, zich af wat jarenlange multilaterale onderhandelingen over klimaatverandering hebben opgeleverd. Staten kunnen ook zonder internationale akkoorden individueel effectieve maatregelen treffen, zeggen ze.
Eén maatregel die volgens de twee academici een grote impact kan hebben op het wereldwijde klimaat, is een taks op CO2-consumptie, opgelegd door individuele staten. De belasting zou het meeste effect hebben wanneer economische grootmachten als de VS en de EU ze zouden invoeren.
Consumptie, niet productie
Door een gebruikerstaks op CO2 zou de focus van het klimaatdebat verschuiven van productie naar consumptie. Concreet: een derde van China's broeikasgassen zijn afkomstig van goederen die geëxporteerd worden voor gebruik of consumptie elders in de wereld. Met een consumptietaks op CO2 is het niet China dat haar eigen industrie moet reguleren, maar zouden de consumenten van deze goederen extra betalen voor de klimaatimpact ervan.
Nielsen en Palmer zijn zich bewust van mogelijke tegenkanting tegen dit voorstel. "De maatregel die wij bepleiten klinkt politiek niet correct, omdat hij een rechtstreeks effect heeft op het gedrag van mensen. Sommige landen zouden ook bezwaren kunnen hebben wanneer het voorstel voor die taks afkomstig is van grote jongens als de VS of de EU."
'CO2-taks'
"Een taks op CO2-consumptie zou de uitstoot van broeikasgassen aan banden leggen in alle landen die hun goederen willen uitvoeren naar landen die de taks opleggen. Zulke voorstellen werden lange tijd beschouwd als economisch protectionisme, omdat ze de markttoegang voor ontwikkelingslanden blokkeren."
"Maar de harde realiteit van de huidige klimaatuitdagingen kan genoeg zijn om die kijk te veranderen", zeggen de auteurs. "Zo zien groeilanden zoals China hun ecologische problemen stilaan te groot worden".
Investeringen
Een consumptietaks op CO2 kan volgens Nielsen en Palmer investeringen in gemoderniseerde productielijnen en –processen in ontwikkelingslanden stimuleren en de werkomstandigheden verbeteren, zodat ze minder afhankelijk worden van export.
Het idee is niet helemaal nieuw. In 2012 pleitte Dieter Helm, energieprofessor aan de Universiteit van Oxford, al voor een consumptiebelasting op CO2: "Consumptie bepaalt de uiteindelijke klimaatafdruk en dus de uiteindelijke verantwoordelijkheid, niet de productie van goederen in bepaalde regio's. Het Kyoto-protocol houdt hier geen rekening mee", schreef hij toen op de website Yale Environment 360.
Een recente studie, gepubliceerd door het wetenschappelijke tijdschrift Earth System Science Data, wijst uit dat de lidstaten van de EU sinds 1990 hun landelijke uitstoot met meer dan 15 procent hebben doen dalen, maar hun consumptiegebaseerde uitstoot met slechts 2 procent.
Bron : IPS
