Philips heeft 1,2 miljoen euro uitgetrokken om in drie jaar tijd honderd zogenoemde Community Light Centers in Afrika aan te leggen. Op het Afrikaanse platteland ontbreekt vaak elektriciteit. Als ‘s avonds de duisternis valt -en dat is vroeg- is het stikdonker. Het openbare leven komt dan tot stilstand.
Wereldwijd hebben 1,3 miljard mensen geen beschikking over elektriciteit. De Verenigde Naties streven ernaar dat alle wereldbewoners in het jaar 2030 toegang hebben tot een moderne vorm van energievoorziening, zoals bijvoorbeeld stroom op basis van zonne-energie. De organisatie luidde in april het begin in van het ’VN-decennium van duurzame energie voor iedereen’. De VN riep daarbij nadrukkelijk het bedrijfsleven op om te innoveren en te investeren om de energiedoelen te bereiken.
Voetbalveld
Voor het project gebruikt Philips zuinige ledlampen. De stroom komt uit accu’s, die overdag worden opgeladen met zonnepanelen. Vier speciale lantaarnpalen kunnen een terrein verlichten van vijftig bij twintig meter, de omvang van een klein voetbalveld.
Door een Community Light Center wordt in feite de dag verlengd. In de avonduren worden activiteiten mogelijk als les geven, handel, gezondheidszorg en sport, zegt business development manager Nick Kelso van Philips Lighting Africa. “En je creëert met licht een veilige zone, vooral van belang voor vrouwen.”
Licht is volgens hem op het Afrikaanse platteland allesbehalve vanzelfsprekend. “Zeshonderd miljoen Afrikanen hebben geen stroom. Om half zeven ‘s avonds wordt het donker, je kunt dan niks meer doen. Het is echt prachtig als je zo’n dorp voor het eerst kunt verlichten.”
Roadshow
Enkele tientallen Community Light Centers zijn vorig jaar geïnstalleerd tijdens de Philips Roadshow, waarbij het bedrijf vanuit Kaapstad dwars door het continent trok om te eindigen in Caïro. Onderweg werden voor rekening van Philips lichtprojecten opgezet of aangekondigd in onder meer Zuid-Afrika, Kenia, Tanzania, Ghana, Nigeria, Mozambique, Ethiopië en Egypte.
Philips is inmiddels begonnen aan een nieuwe Roadshow. Eind mei is het bedrijf in Marokko, daarna volgen Kenia, Nigeria, Ghana en Zuid-Afrika. De tocht eindigt in augustus of september in Kaapstad. Tijdens de tocht brengt het bedrijf opnieuw ook de eigen medische apparatuur onder de aandacht. En verlichtingsmogelijkheden met behulp van ledlampen en zonnepanelen, uiteraard. Voor dorpen, maar ook voor straten en wegen.
Afrika liggen interessante kansen voor bedrijven als Philips, zegt Arno Smets, universitair hoofddocent photovoltaic materials and devices aan de TU Delft. ’’Een zonnepaneelsysteem met batterij is een simpele en veel goedkopere oplossing dan de aanleg van elektriciteitsnetwerken door lokale overheden.” Dankzij stroom kan de levensstandaard van de plaatselijke bevolking flink worden bevorderd, aldus Smets. ’’Er zitten dus idealistische kanten aan, maar het gaat ook om nieuwe markten voor led-verlichting. Ik kan me voorstellen dat een bedrijf als Philips allerlei mogelijkheden ziet.”
De prijs voor zonnepanelen is de laatste tijd sterk gedaald, en ook de accu’s worden goedkoper. Maar volgens Smets zal niet alleen de prijs bepalen hoe snel de opmars van stroomvoorziening op basis van zonnepanelen in Afrika zal gaan. ’’Andere factoren spelen ook een rol, zoals de houding van de overheid. En in sommige landen is het grootste probleem dat zonnepanelen snel worden gestolen.”
Ledrevolutie
Behalve een vorm van hulp zijn de Light Centers voor Philips een manier om te laten zien wat het bedrijf kan leveren, dit in de hoop op opdrachten waarmee geld kan worden verdiend. Kelso: “Uiteraard zijn we ook bezig met een businessmodel. Het geld moet ergens vandaan komen.” Van wie? Overheden, ontwikkelingsprogramma’s of fondsen bijvoorbeeld, aldus Kelso.
Philips hecht veel waarde aan beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen, stelt Kelso. “Maar duidelijk is dat we daarmee niet alle problemen voor Afrika gaan oplossen. Het project met de Light Centers loopt drie jaar. Voor ons zit er ook een commerciële kant aan.”
Philips heeft nu eenderde gerealiseerd van de aangekondigde honderd Community Light Centers, zegt Kelso. “Daarmee zitten we op schema.” Het opbouwen van zo’n Community Light Center kost een dag of twee. “We hebben veel geleerd. Over de plekken waar je de verlichting het beste kunt neerzetten, maar ook op het gebied van techniek. De ledrevolutie gaat verder, er is steeds meer licht mogelijk met minder stroom.”
Verhuren van licht
Het gaat om een gift, maar wie wordt dan de eigenaar van zo’n set met lampen en zonnepanelen? “Meestal gaat het om de lokale gemeenschap of scholen. Maar we kijken ook naar een franchisemodel, waarbij een beheerder geld kan verdienen met het surplus aan stroom.”
Het onderhoud kan volgens Philips worden gefinancierd door het verhuren van licht, het opladen van batterijen voor andere doeleinden en het neerzetten van reclameborden. Veel onderhoud is er volgens het bedrijf niet nodig. De accu’s gaan vier tot vijf jaar mee, zo stelt Philips.
Foto's: Nick Kelso
