Afgelopen week wisten Costa Ricaanse vrienden me op Facebook te vinden als ongevraagde postbus voor WK-cartoons: een foto van een oranje t-shirt met "Van A. Perder" ("gaan verliezen") als variant op Van Persie; een cartoon die toont hoe de Costa Ricaanse vlag het dubbele van de Nederlandse is en vele citruspersen met leuzen als “La vamos a partir en gajos esa naranja!”: “We snijden die sinaasappel in stukjes!”
Na de overwinning op Griekenland wilde geen enkele Tico nadenken over de volgende etappe, maar in de loop van de week is hun overtuiging dat ze gaan winnen steeds groter geworden. De Paus heeft een gepersonaliseerd Costa Ricaans voetbalshirt in ontvangst genomen, die wegens de onverwacht hoge vraag steeds schaarser worden. De Argentijnse voetbalgod Maradona, wiens portret prijkt in menig graffiti kunstwerk in San José, heeft in zijn talkshow De Zurda verklaard dat Costa Rica het Nederland van Latijns-Amerika is. Naast het Denemarken of Zwitserland op sociaal-economisch gebied, is Costa Rica nu het Nederland op voetbalgebied en verovert zo langzaam maar zeker het hele Europese continent.
Toen ik afgelopen jaar stage liep bij het Costa Ricaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken en Cultus (de relaties met het Vaticaan vallen onder dit ministerie, ook wat betreft voetbalshirts) heb ik een paar afscheidslunches van collega’s meegemaakt die werden uitgezonden. Tijdens één zo’n lunch ter ere van een collega die voor vier jaar naar Berlijn ging, hield de manager van de afdeling een lofzang op Europa: de cultuur, de historie, de kunst, de gastronomie – in alles achtte hij het continent vele malen verfijnder dan Costa Rica ooit zou zijn. Veel Tico’s zien een sterk verschil tussen de Verenigde Staten en Europa. Eerstgenoemde is de bakermat van McDonald’s, talkshows, wapenbezit en een niet aflatende drang tot wereldheerschappij. In Europa daarentegen eet men haute cuisine, leest literatuur, leeft in vrede en lijdt evenzeer onder de internationale interventiedrift van de VS als de Tico’s. De eerste stap die Costa Rica zet om zoals Europa te worden, is haar consumptiepatroon over te nemen: Franse bakkers, Italiaanse koffietentjes en Engelse pubs schieten als paddestoelen uit de grond. Een geschikte vervolgstap: het voetbalbastion evenaren in een WK, waarnaar het hard op weg is.
Morgenavond is het zover, en het land is er helemaal klaar voor. Er is een nieuw lied ter ere van het nationale team geschreven: Aquí está la Sele, wat "hier komt de selectie" betekent. Samen met het al eerder geschreven nummer Olé Olé is dat opgenomen in de World Cup mix die in de plaatselijke sportschool continu uit de speakers schalt. Shakira, Pitbull en La Sele op een discobeat helpen Ticos het overmatig geconsumeerde bier er weer af te trainen en bij te sterken voor het feest dat zaterdag hoe dan ook zal losbreken. Of ze nou winnen of verliezen, de prestaties zijn historisch en verdienen uitbundig gevierd te worden.
Denken de Ticos echt dat ze de mythische Naranja Mecánica gaan overwinnen? De Tico-vrienden die na een stortvloed van cartoons van Robben in prinsessenjurk bereid waren daar serieus antwoord op te geven, moesten toegeven dat er wellicht sprake was van enige hoogmoed. In Griekse tragedies heet dat hybris: overmoed en grootheidswaanzin die helden aanzet tot het tarten van de Goden, waarvoor ze altijd genadeloos gestraft worden. Aan de andere kant, met hun overwinning op Griekenland van afgelopen zondag lijkt de tragedie afgewend en de Olympus geconfisqueerd. Wat kan een sinaasappel hen dan nog maken?
