Voor ieder wat wils
In zowel Nigeria als Kameroen worden jaarlijks ongeveer één miljoen vrouwencondooms verkocht. Vrouwen zijn enthousiast, omdat ze met het vrouwencondoom bescherming tegen ongewenste zwangerschap en geslachtsziekten zelf kunnen regelen. Ook mannen profiteren ervan. Meer keuz
e in anticonceptie betekent voor iedereen meer bescherming, blijkt uit onderzoek. Mensen hebben in verschillende levensfasen en relatievormen andere behoeften, zo kiezen jongeren eerder voor een condoom dan voor een product waar hormonen in zitten. En het vrouwencondoom vindt ook bij homo's aftrek, die het gewone condoom moe zijn of het vrouwencondoom gewoon fijner vinden voelen.
OxfamNovib, het ministerie van Buitenlandse Zaken, RutgersWPF en I+Solutions werken al vijf jaar samen om het vrouwencondoom op de markt te zetten in Nigeria, Kameroen en Mozambique. Ze werken samen met condoomfabrikanten als The Female Health Company (FHC), Cupid Ltd., Shanghai Dahua Medical Apparatus Company, en Hindustan Lifecare Ltd. Hoe gaat dat precies in zijn werk?
Meer aanbieders
Zo vervullen de partners allemaal een andere rol, vertelt Vincent Snijders van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Rutgers WPF is actief in beleidsbeïnvloeding en communicatie rondom vrouwencondooms, waar Oxfam Novib voornamelijk verantwoordelijk is voor projectbeheer en contractmanagement. Het ministerie zelf is vooral actief als financier en probeert het vrouwencondoom bij grote organisaties als de VN onder de aandacht te brengen.
Het vrouwencondoom is nu nog dertig keer zo duur als een ‘normaal’ condoom. I+ Solutions begeleidt daarom potentiële nieuwe fabrikanten om hun vrouwencondoom op de wereldmarkt te brengen. Hoe meer aanbieders namelijk, hoe goedkoper en toegankelijker het vrouwencondoom.
Erkenning
Het Universal Access to Female Condoms (UAFC) partnerschap won in november 2013 de public private partnerschip award van de Partnership Verkiezing. Een belangrijke erkenning, vindt Snijders. Snijders: 'Omdat het over seks gaat, is het een vrij ongebruikelijk partnerschap. We proberen bovendien een product te promoten zonder dat er een bedrijf direct in het partnerschap zit.’
UAFC kiest er namelijk nadrukkelijk voor om onafhankelijk te werken om zo de variëteit van de condooms te stimuleren. Dit betekent niet dat ze geen contact hebben met ondernemers. Met kapsters, apothekers, en kleine winkels in Nigeria en Kameroen werken ze samen om vrouwencondooms te verspreiden en voorlichting te geven. Ook condoomfabrikanten zoeken ze op, maar geen van hen maakt officieel deel uit van het consortium.
Intussen komt er steeds meer keuze in vrouwencondooms. Sinds 2012 hebben VN-organisaties officieel toestemming om het CUPID-vrouwencondoom te verspreiden. Daarmee is de prijs van het vrouwencondoom ook langzaam aan het dalen. De verwachting is dat nog in 2014 nieuwe, WHO-goedgekeurde vrouwencondoommodellen op de internationale markt komen.
In memoriam: Lucie van Mens
Enkele weken na haar medewerking aan dit artikel overleed Lucie van Mens. Ze zat in het vliegtuig MH17 naar Maleisïe. “We verliezen met het intens tragische overlijden van Lucie van Mens een bevlogen en professionele vrouwencondoomvoorvechtster", aldus Marie Christine Siemerink, de huidige UAFC-coördinator. "De passie waarmee Lucie zich, eerst als coördinator van het UAFC en daarna als directeur van Support van de Female Health Company, inzette voor het vrouwencondoom heeft velen geraakt. Wij zullen haar missen.”
Handleiding
De samenwerking met meerdere fabrikanten betekent een goedkoper vrouwencondoom, maar ook meer concurrentie onderling tussen die fabrikanten. Volgens Lucie van Mens van The Female Health Company, een van de fabrikanten waarmee het partnerschap samenwerkt, is dit niet direct een probleem: 'Ons product bevat meer dan alleen het vrouwencondoom verkopen. The Female Health Company richt zich ook op goede voorlichting. Want die bepaalt of vrouwen het condoom ook daadwerkelijk willen gebruiken. In zeven Afrikaanse landen (Ghana, Kenia, Malawi, Mozambique, Zambia, Zimbabwe en Zuid-Afrika) hebben we grote programma’s op het gebied van seksuele voorlichting en vrouwencondooms. Waar we ons zorgen over maken bij nieuwe producenten, is juist die voorlichting. We zien dat sommige producenten onze instructies gewoon overnemen. Omdat het een ander type vrouwencondoom betreft, moeten de instructies hierop worden aangepast. Die stap moeten sommige nieuwe fabrikanten nog zetten.'
Verschillende instructies en hoe daarmee om te gaan: het is een van de kwesties die het initiatief zal moeten beantwoorden, net als de financieringsvraag, omdat die vanaf 2015 onzeker is. Volgens Saskia Hüsken van RutgersWPF is er voorlopig nog veel behoefte aan.
Het UAFC partnerschap krijgt nog tot eind 2014 financiering. Vanaf 2015 is het onzeker, maar de partners hopen dat er geld beschikbaar komt om hun werk voort te zetten. 'Er is behoefte aan het vrouwencondoom, dat is duidelijk.'
Foto boven: Peter Wijngaart
Foto tekst 1: Nicky Aina
Foto tekst 2: Robbert Bodegraven
