Marino is een freelance filmmaker uit Buenos Aires. Vol verbazing kijkt hij naar de foto’s van Zwarte Piet. De ‘zwart-als-roet’ theorie gaat er bij hem niet in: “Zo zie je er toch niet uit als je door een schoorsteen gaat? En waarom hoeft Sinterklaas eigenlijk niet door de schoorsteen? Dit is racistisch!”, roept Marino.
De 34-jarige Argentijn houdt sowieso niet van tradities: “Die houden verandering tegen, en dat is eng”. Hij heeft zelf wel een idee hoe het anders kan: “Je moet gewoon zorgen voor ‘pieten’ van verschillende afkomst! En waarom kan Sinterklaas niet zwart zijn met een lange zwarte baard? En dan wel met wat blanke hulpjes”, grapt Marino.
“De Kerstman is dik, die ga je toch ook niet dun maken?
“Kinderen zouden het misschien wel leuk vinden om Zwarte Piet te veranderen in Groene Piet of Oranje Piet, want kinderen houden van grappige gezichten. Maar als je er een een Blauwe Piet van maakt, dan weet de volgende generatie toch niet meer wat de echte traditie was? Dat is geen goed idee, want dan sterft die traditie uit. In mijn provincie Gujarat hebben we ook oude tradities die we willen behouden. De Kerstman is dik, die ga je toch ook niet dun maken?”
“Het hele concept geeft een verkeerd beeld van zwarte mensen aan kinderen
“Ik heb Zwarte Piet altijd al een verontrustend karakter gevonden. Ik was op bezoek in Nederland in 2006 en had er toen ook discussies over. Ik vond het naïef dat Nederlanders het niet zien als iets beledigends, puur omdat het gebaseerd is op goede jeugdherinneringen. Maar dat je het als kind als iets onschuldigs zag, betekent niet dat het niet racistisch is.”
“Het hele concept, dat zwarte gezicht met dikke lippen en Zwarte Piet als grappenmaker, geeft een verkeerd beeld van zwarte mensen aan kinderen. Ik wil nooit op 5 december in Nederland zijn. Ik ben er wel van onder de indruk dat er nu over gepraat wordt.”
“Er is geen huidskleur die aan de status van knecht verbonden is
Thatiana Propato kijkt met een sceptische blik naar de foto van de Sint op zijn witte schimmel en de zwart geschminkte knechten ernaast. “Het is een witte man, hoog op een wit paard, en beneden lopen de zwarten als knecht. Dat kan niet. Het is toch eigenlijk ongelooflijk dat er slavernij bestond, puur op basis van huidskleur en dat dat in feite nog steeds voorkomt”, verzucht ze.
Propato vindt dat de Pieten moeten worden veranderd: “Zet er mensen in van allerlei origines, Aziatisch, blank, zwart. Er is geen huidskleur die aan de status van knecht verbonden is.”
En Sinterklaas mag voor haar ook wel veranderd worden. Een zwarte man? “Zeker! Waarom niet? En waarom is het een man? Laat het ook eens een vrouw zijn of een stel.” Het is raar dat Sinterklaas anders moet zijn dan zijn Pieten”, vindt Propato. “Als Sinterklaas zich niet doucht, stinkt hij, net als iedereen.”
“Hier in Korea vinden de mensen het zwart schminken gewoon leuk en zien er geen kwaad in
“Een man met een baard met knechten die allemaal zwart zijn? Ja dat lijkt me wel racistisch. Dat is geen goede zaak. Onbewust wordt er zo een racistisch beeld ingeprent bij kinderen. Als die sinterklaas zwart zou zijn en alle knechten wit, dan zouden de blanken het ook niet leuk vinden denk ik.”
In Zuid-Korea is er de afgelopen jaren ook regelmatig opspraak geweest over televisieshows waarin grappenmakers zich zwart schminkten. Zowel beroemdheden als televisiestations hebben de afgelopen jaren hun excuses aan moeten bieden voor de grappen, vooral nadat de capriolen werden opgemerkt door expats en Amerikaanse media.
“Het zijn onschuldige grappen. Zuid-Korea is geen multiculturele samenleving, dus er zijn geen groepen die er aanstoot aannemen. Ik snap dat buitenstaanders het anders zien, net zoals ik het gebeuren in Nederland ook anders zie dan de Nederlanders zelf. Ook hier in Korea vinden de mensen het zwart schminken gewoon leuk en zien er geen kwaad in. Maar als het zo is dat groepen mensen er echt last van krijgen wordt het wel problematisch en moet je ermee ophouden. De pieten een andere kleur geven lijkt me een goed idee om de situatie te verbeteren. De wereld verandert nou eenmaal, dus tradities ook.”
“Het bruine spul gleed van hun gezicht af
“Ik zou het jammer vinden als Sinterklaas en Zwarte Piet verdwijnen. Vooral kinderen vinden deze traditie erg leuk. Bovendien: Zwarte Piet bestaat toch helemaal niet? Het zijn gewoon toneelspelers. Dat ontdekte ik jaren geleden al. Door de warmte zag ik al het bruine spul van hun gezichten afglijden.
Maar ik weet wel waarom mensen vinden dat Zwarte Piet moet verdwijnen. Een vriendinnetje, niet de meester op school, heeft mij verteld dat Zwarte Pieten ooit slaven waren die uit Afrika zijn gestolen. Dat is niet goed. Daarom zou Zwarte Piet misschien niet meer mogen bestaan. Maar zonder Zwarte Piet is er ook geen Sinterklaas meer.”
“Waarom veranderen we Sinterklaas en Zwarte Piet niet? President Obama van Amerika is toch ook zwart? Dan wordt Sinterklaas zwart en Zwarte Piet wit? Maar eigenlijk vind ik het helemaal niet goed om over huidskleur te praten. Dat leren we op school. Als er een nieuw kind in de klas is mogen we niet vragen: “Is hij wit of zwart?”. We moeten uitzoeken uit welk land of welke cultuur hij of zij komt. Noemt iemand toch de huidskleur, dan wordt die voor racist uitgemaakt”.
Bijdragen van: Remi Lehmann, Marona van den Heuvel, Elles van Gelder, Wies Ubags, Bas Verbeek en Wilma van der Maten.
